عنوان
تعداد صفحات:۲۰
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
مبحث کیفیت زندگی در دهههای گذشته موضوعی چالش برانگیز بوده در تصورات سنتی معمولا شاخصهای اقتصادی در برگیرنده رفاه و آسایش محسوب میشده، تا دهه ۱۹۷۰ کیفیت زندگی معطوف به انگارههای مادی و پیامد رشد اقتصادی در نظر گرفته میشد. در پی ظهور آثار منفی رشد اقتصادی و پیدایش نظریه توسعه پایدار کیفیت زندگی پنداشتی اجتماعیتر پیدا کرد. دهه ۱۹۹۰ بحث کیفیت زندگی اجتماعی با تاکید بر سازههای اجتماعی نظریه سرمایه اجتماعی، همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی و مطرودیت اجتماعی مطرح گردید. در اوایل دهه ۱۹۹۰ سازمان ملل، گزارش توسعه را با رویکرد به توسعه انسانی منتشر کرد و از اواسط این دهه در اهداف توسعه تغییراتی اساسی حاصل گردید و بهزیستی اجتماعی و کیفیت زندگی در راس اهداف توسعه قرار گرفتند این تغییرات پارادایمی با تعیین اهداف توسعه هزاره[۱] که بر مسائل اجتماعی نظیر آموزش، فقر زدایی، بهداشت، محیط زیست، برابری جنسیتی و مشارکت تاکید دارد، صورت گرفت. در بسیاری از مطالعات ارائه وضعیت سلامت و وضعیت عملکرد مترادف با این واژه بکار گرفته شده است. برخی کیفیت زندگی را در رابطه با سطح خوشحالی و رضایت مندی مطرح کرده اند (پارسی[۲]، ۱۹۹۴) اصطلاح کیفیت زندگی میتواند به صورت حیطههای جسمی، روانشناختی، اجتماعی و معنوی که بوسیله تجارب، عقاید، انتظارات و احساسات فرد تحت تآثیر قرار میگیرد، تعریف شود. (رسولی، ۱۳۸۵: ۲۳)
کیفیت زندگی امری است نسبی و متاثر از زمان و مکان و نمیتوان برای آن تعریف مطلق و جهانی ارائه داد، هم چنین کیفیت زندگی ضمن دارا بودن ابعاد عینی و وابستگی به شرایط عینی و بیرونی، امری است ذهنی و درونی و در نتیجه به تصورات و ادراکات فرد از واقعیت زندگی بستگی دارد. بنظر میرسد که کیفیت زندگی پارادایمی است که با پارادایمهای توسعه پایدار و دیدگاههای جدید و نوین به توسعه انسانی بیشتر مرتبط است تا با پارادایمهای متعارف اقتصاد و توسعه سنتی.
مرکز ارتقاء سلامت دانشگاه تورنتو، کیفیت زندگی را امکانات، فرصتها و محدودیتهایی که هر فرد در زندگی خود دارد و نشان دهنده تعامل عوامل انسانی و محیطی میباشد تعریف میکند.
در سالهای اخیر در کشورهای در حال توسعه، برنامههایی برای ارزیابی کیفیت زندگی شکل گرفته اند. این برنامهها بر دو دیدگاه عینی و ذهنی مبتنی میباشند. در دیدگاه عینی فرض میشود که سلامت، محیط مادی (فیزیکی)، در آمد، مسکن و سایر شاخصهای کمی و قابل مشاهده مربوط به امور واقعی زندگی فرد، کیفیت زندگی او را منعکس میکنند با وجود این ارزیابی کیفیت زندگی تنها بر اساس شاخصهای عینی[۳] مشکل آفرین خواهد بود و اندازه گیریهای عینی تفاوتهای فرهنگی و برداشتهای ذهنی از کیفیت زندگی را در نظر نمیگیرند.(میرزاحسینی، ۱۳۸۲: ۳۳). البته دیدگاه ذهنی نقاط ضعف مشخصی دارد. سطح بهزیستی یا رضایت از زندگی اصولا به تفاوت بین نیازهای فرد یا سطح انتظارات و ملاکهای او برای زندگی و وضعیت واقعی او بستگی دارد، اگر کیفیت زندگی تنها بر اساس رضایت ذهنی[۴] از زندگی ارزیابی شود و وضعیت واقعی[۵] زندگی و نیازها و ملاکهای فرد برای زندگی مد نظر قرار نگیرد نتایج بدست آمده، سؤال برانگیز خواهد بود.
واژه های کلیدی:کیفیت زندگی، رویکردهای مرتبط با کیفیت زندگی، مدلهای ادراکی برای تحقیقات کیفیت زندگی
چکیده ۴
مقدمه ۶
تعاریف مربوط به کیفیت زندگی ۷
رویکردهای مرتبط با کیفیت زندگی ۱۱
مدلهای ادراکی برای تحقیقات کیفیت زندگی ۱۴
۱-مدل ادراکی کیفیت زندگی فرانس ۱۴
۲-مدل ادراکی کیفیت زندگی ران ۱۵
۳-مدل ادراکی سازمان جهانی بهداشت ۱۶
منابع ۱۸
خالصی، محمد (۱۳۸۶). بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی زنان غیر شاغل دارای تحصیلات عالی و فاقد تحصیلات عالی شهر قم، پایان نامه کارشناسی ارشد رفاه اجتماعی،دانشکاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ص: ۳٫
پارک، جی.ای. پارک،ک(۱۳۷۶). کلیات خدمات بهداشتی، شجاعی تهرانی، حسین ، ملک افضلی،تهران، نشر سماط.
زارعی گونیانی، طیبه (۱۳۸۷). بررسی و مقایسه کیفیت زندگی افراد ضایعه نخاعی مقیم مرکز و مقیم خانواده در شهر تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد کار درمانی روان ، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران.
فرخی،جواد (۱۳۸۶). کیفیت زندگی وعوامل موثر بر آن در میان سرپرستان خانوارهای ساکن تهران،. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه علامه طباطبایی.
صفری شیرزی،حمیده (۱۳۸۳). مقایسه کیفیت زندگی دختران معلول ذهنی ۲۰ -۱۴ ساله استفاده کننده از خدمات حرفه آموزی دولتی با افراد مشابه از بخش خصوصی ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
تاتینا بلداجی،ام لیلا( ۱۳۸۷ ). بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی وزنان سرپرست خانوارشاغل خدماتی شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد،گروه رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
درود، نسترن(۱۳۸۶). بررسی مقایسه ی کیفیت زندگی افراد ضایعه نخاعی و افراد عادی در شهر تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد کار درمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخش، ص: ۱۵۰-۱۳۰
رسولی، اعظم (۱۳۸۲). بررسی کیفیت زندگی بیماران تحت درمان با دیالیز در مقایسه با دریافت کنندگان پیوند کلیه ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
گروسی،سعیده . نقوی، علی (۱۳۸۷)، سرمایه اجتماعی وکیفیت زندگی در شهر کرمان، فصلنامه رفاه اجتماعی،شماره ۳۰ و۳۱٫
کوهپایه، جلیل. افتخار، حسن . نجومی، مریم (۱۳۸۰). بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی دانش آموزان نابینا با همتای بینای آنها، فصلنامه پایش، سال اول، شماره اول.
در طی چند دهه گذشته سلامت بعنوان یک حق بشری و هدف اجتماعی در جهان شناخته شده است که باید در دسترس همه انسانها قرار گیرد، اخیراً مفهوم وسیع تری از سلامت بوجود آمده وآن کیفیت زندگی است. برخی کیفیت زندگی را با مفاهیمی چون رضایت مندی از زندگی، خشنودی، آسایش خاطرو حتی زندگی خوب بکار میبرند (فرانس ۱۹۹۲: ۲۳ ) سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را ادراک فرد از موقعیتش در زندگی و در متن فرهنگ و نظامهای ارزشی که در آن زندگی میکند و در ارتباط با هدف، انتظارات و ارتباطات و نیاز هایش میداند. بطور کلی کیفیت زندگی دارای ابعاد مختلف فیزیکی، روانی واجتماعی است که پهنه وسیعی از زندگی فرد را در بر میگیرد. کیفیت زندگی درک منحصربه فرد هر شخص است در مورد اینکه آیا زندگی او با وجود ارتباطاتی که با دوستان، آشنایان و اجتماعش داردبرایش رضایت بخش و قابل قبول است یا نه؟ (پارک و پارک، ۱۳۷۶). یکی از جامعترین و کاملترین تعاریف کیفیت زندگی به وسیله پروفسور هور نکوئیست(۱۹۸۵) ارائه گشته است وی کیفیت زندگی را بر اساس مطالعات خود و یافتههای سایرین بعنوان نیاز بیان شده و رضایت عملی در یک تعداد از ابعاد اصلی زندگی با تمرکز خاص بر احساس خوب بودن تعریف مینماید به عقیده وی اندازه گیری کیفیت زندگی به وسیله بررسی ابعاد ۵ گانه زیر از زندگی افراد امکان پذیر است.
۱-قلمرو فیزیکی شامل سلامت بدن و فشار ناشی از بیماری خاص
۲-قلمرو روانی و عاطفی شامل احساس رضایت از زندگی، احساس خوب بودن و عملکرد فکری و عقلانی و اعتقادات
۳-قلمرو اجتماعی شامل تماس اجتماعی و ارتباط مناسب بادیگران بطورعموم وباخانواده وهمسربه طورویژه.
۴-قلمرو رفتاری: فعالیتی شامل ظرفیت پذیرش مراقبت از خود و انجام کار و فعالیت و حرکت
۵-قلمرو مادی، شامل وضعیت اقتصادی و مالی فرد و بطور کلی درک فرد ازرضایت مندی در زندگی (زارعی، ۱۳۸۷: ۲۳).
شناخت، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده محققان، برنامه ریزان و دولتها در چند دهه اخیر بوده، این عرصه علمی و تحقیقاتی که مورد توجه بسیاری رشتهها از جمله جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد، پزشکی و… است. به یکی از موضوعات مورد علاقه اجتماعی تبدیل شده است. بسیاری از محققان بر این باورند که کیفیت زندگی مفهومی چند وجهی، نسبی، متأثر از زمان، مکان، ارزشهای فردی و اجتماعی است. از این رو میتوان گفت که کیفیت زندگی سازهای چند بعدی، متشکل از شرایط عینی زندگی و بهزیستی ذهنی[۱] میباشد. بعد عینی وضعیت ظاهری و مملوس زندگی را نمایش میدهد و بعد ذهنی شامل ادارکات و ارزشیابیهای افراد از وضعیت زندگی شان میباشد.
واژه کیفیت زندگی نخستین بار توسط پیگو[۲] در سال ۱۹۲۰در کتابی در مورد اقتصاد و رفاه مورد استفاده قرار گرفت. وی در آن کتاب در مورد حمایت دولت از اقشار پایین جامعه و تأثیر آن بر روی زندگی آنها و سرمایههای ملی به بحث پرداخته بود. این مطلب تا بعد از جنگ جهانی مسکوت ماند تا اینکه در اثر دو حادثه مهم مجددا مورد توجه قرار گرفت: اول تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت (آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی) که باعث بحثهای زیادی درباره اندازه پذیری سلامت و اندازه گیری آن شد. دوم افزایش نابرابریهای اقتصادی جوامع غربی و سایر جوامع به دلیل پی آمدهای جنگ جهانی و پیشرفتهای علوم انسانی و علوم تجربی که موجب تحرکات اجتماعی و در نتیجه ابتکارات سیاسی گردید. (خالصی، ۱۳۸۶: ۳)
در ابتدا کیفیت زندگی بیشتر به شاخصهای مادی نسبت داده میشد و معرف اصلی سنجش آن تولید ناخالص ملی GNP بود ولی به مرور زمان با توجه به انتقادات وارد شده به این شاخصها بدلیل عدم در برگیری سایر مولفههای زندگی این مفهوم توسط جی.کی.گالبریت[۳] مجدداً مورد باز تعریف قرار گرفت و ارزشهای غیر مادی در حیطههای اجتماعی- سیاسی ومحیطی در آن لحاظ گردید.
مفهوم کیفیت زندگی در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ به عنوان بخشی از شاخصهای زندگی اجتماعی پا به میدان گذاشت(هیلیپس، ۲۰۰۶). این رویکرد دیگر توسعه را معادل رشد اقتصادی نظیر رشد تولید ناخالصی ملی، تولید ناخالص داخلی و درآمد نمیدانست بلکه تاکید خود را بر رشد شاخصهای اجتماعی و بهبود شرایط زیست یا به عبارت دیگر بهزیستی انسان قرار داد.
Millennium Development Goal -[1]
Subjective life Satisfaction -[4]
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
ارسال نظر