عنوان

مقاله تعارض کار در خانواده و عوامل موثر برآن

تعداد صفحات: ۳۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

تعارض کار- خانواده به عنوان یک شکل از تعارض درون نقشی تعریف می شود که در آن فشار نقش درحیطه کار و خانواده به طور متقابل در بعضی از جهات ناسازگار است بدین معنی که مشارکت در نقش کاری و یا خانوادگی را دشوار می سازد(۶). کارلسون[۱] و همکاران معتقدند که کار و خانواده می توانند اثر متقابل و نقش مکمل برای یکدیگر داشته باشند؛ به این صورت که با کار کردن نیازهای خانواده برآورده    می شود و حمایت خانواده موجبات تقویت روحی و جسمی کارکنان را فراهم می آورد(۶). در مقابل رابینز[۲] بیان می کند که تعارض بین کار و خانواده الزاماً سبب ایجاد مشکل می شود(۵۰).

مطالعات متعدد، تـعارض کار با خانواده را در دو شاخه تقسیم می کنند؛ تداخل خانواده – کار و تداخل کار – خانواده (۵۱،۵۰،۶،۴۹). تـعارض کار- خانواده زمانی رخ می دهد که وظایف شغلی از وقت، تعهد و انرژی فرد می کاهد و در نتیجه توانایی فرد برای ایفای نقـش های خانـوادگی کاهش می یابد و در مقــابل،تعارض خانواده- کار زمانی اتفاق می افتد که وظایف و مسئولیت های خانوادگی، مانع از انجام درست و به موقع تکالیف شغلی می گردد و در هر دو مورد تداخل نقش زمانی رخ می دهد که درخواست های متفاوت نقش های شغلی و خانوادگی انجام درست و به موقع آن ها را دشوار می سازد(۵۱،۶). از طرفی تعارض متقابل کار- خانواده به سه دسته تقسیم می شوند: تعارض بر پایه زمان[۳]،  وقتی ایجاد می شود که در مقدار زمان صرف شده در یک حوزه مثل کار، به دلیل روبرو شدن با نیاز های حوزه دیگر مثل خانواده اختلال به وجود می آید. تعارض بر پایه فشار[۴]، زمانی رخ می نماید که عملکرد یک نقش به دلیل استرس زا بودن نقش مقابل کاهش یابد. مثل خستگی حین کار به دنبال بی خوابی و یا مراقبت از کودک و مسئولیت های منزل و تعارض بر پایه رفتار[۵]، مشکلات رفتاری است که در نتیجه جابجایی بین نقش ها ایجاد می شود(۵۲،۵۱،۶).

واژه های کلیدی:تعارض کار در خانواده، تئوری فشار نقش ، تعارض نقش، مدل عمومی، مبتنی بر حمایت اجتماعی، مدل های مبتنی بر تقاضا و انتظارات کاری و خانوادگی

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
مفهوم تئوری تنش (فشار) نقش و تعارض کار در خانواده ۸
تئوری فشار نقش ۹
مدل های تعارض کار و خانواده ۱۴
۱٫ مدلهای عمومی ۱۴
مدل گرینهاوس و بیوتل ۱۴
مدل وایدانوف ۱۵
مـدل راسل کوپر ۱۶
۲٫ مدل های مبتنی بر حمایت اجتماعی ۱۶
مدل کارلسون و پرو ۱۶
۳٫ مدل های مبتنی بر تقاضا و انتظارات کاری و خانوادگی ۱۷
مدل کوک و رسو ۱۷
مدل کاراسک ۱۸
مدل گاتک ۱۹
عوامل پیش بینی کننده تعارض کار- خانواده ۲۰
پیامدهای تعارض کار و خانواده ۲۱
مباحث مطرح شده در تعارض کار و خانواده ۲۴
منابع ۲۹

منابع

۱-Lowenstein A.,Teaching strategies for health education and health promotion. Jones and artlet publisher, 2009.

۲-Dehghan nayeri N., Negarandeh R.,Conflict among Iranian hospital nurses: a qualative study.Journal of Human Resources for Health, 2009,7;25.

۳-Mcelwain AK., Korabik K.,Rosin HM., An examination of gender differences in work-family conflict. Canadian journal of Behavioral Science,2005,37(4);283-298.

۴-Yildirim D.,Aycan Z., nurses work demands and Work-Family Conflict :a questionnaireSurvey. International jornal of Nursing Studies, 2000,45;1366-1378.

۵-Simon M., work- home conflict in the E uropean nursing pro fe ssion. INT J Occup Environ Health, 2004,10 ;384- 391.

۶-Carlson DS., Williams LJ., Kacmar KM., Construction and Initial Validation of a Multidimensional Measure of Work-family Conflict. Journal  of Vocational Behavior, 2000,56(2);249-276.

۷- سبک رو، م.، کلهریان، ر.، کامجو، ز.، طالقانی،غ.، تعارض کارو خانواده: نقش ادراک حمایت های سازمانی در قصد ترک خدمت(مورد کاوی پرستاران بیمارستان های شهر تهران). مجله مدیریت دولتی، ۱۳۹۰، دوره ۳ شماره ۶، صص:۱۲۶-۱۱۱٫

۸-Piko BF., Burnout, Role conflict, job satisfaction and Psychososial health among Hungarian health care staff: A questionnaire survey. Journal of Nursing Studies, 2006; 311-318.

۹-باغبان، ا.، فاتحی زاده، م.، ملکی ها، م.، نقوی، ا.، برقراری تعادل بین زندگی خانوادگی و شغلی. تهران، انتشارات کنکاش،۱۳۸۹، چاپ اول.

۱۰-رستگار خالد، ا.، کار- خانواده-جنسیت. تهران، انتشارات شورای فرهنگی اجتماعی زنان ، ۱۳۸۵، چاپ اول.

مقدمه

به طور کلی پیدایش و افزایش خانواده هایی که در آن زن و شوهر هر دو شاغل و دارای درآمد هستند، از تحولات اجتماعی هر کشور است. این حالت از زندگی خانوادگی به رغم بهره مندی از فواید ترکیب نقش، به دلیل نادیده گرفتن تقسیم سنتی کار در خانواده و نیز پذیرش و ایفای تعهدات بیشتر و جدیدتر، با فشارهایی مواجه است. یکی از این فشارها، تعارض متقابل کار با خانواده است که اگر مدیریت نشود، می تواند پیامدهایی ناخواسته بر کارکردهای خانواده و نیز سلامت روانی و اجتماعی اعضای آن داشته باشد(۱۳). با وجود تمام اثرات مثبتی که کار و درآمد حاصل از آن روی زندگی هر انسانی دارد، مفهوم کار به شکل نامحسوسی در طول زمان تغییر کرده و روابط اجتماعی و خانوادگی انسان ها را در معرض تغییراتی گسترده قرار داده و نهایتاً سبب به وجود آمدن مشکلاتی برای افراد گردیده است(۱۳).

مفاهیم کار و خانواده بیشترین و قوی ترین پیوند را با فرد و جامعه دارند که ایجاد تعادل بین آن ها از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است. تعادل مورد نظر تعادلی پویاست که هر عنصر آن ضمن ارتباط و کنش متقابل با عنصر دیگر، نقش مکمل و حمایت کننده نیز دارد و برای رسیدن به چنین تعادلی لازم نیست یکی به نفع دیگری کنار گذاشته شود. این تعادل خود به خود ایجاد نمی شود و اگر رابطه بین کار و زندگی مدیریت نشود، تعارض بین آن ها زیان های جبران ناپذیری برای فرد، سازمان و جامعه در پی خواهد داشت(۹).

روش بلا و اسپنله[۱]، تعارض نقش ها[۲] را محصول از دست رفتن شرایط تعادل نقش ها در جامعه می دانند(۱۱). ابرکرامپی و همکاران[۳] سه معنی جداگانه برای تعارض نقش در نظر می گیرند؛ در معنای اول تعارض نقش حاصل انتظارات ناسازگار دو یا تعداد بیشتری از نقش هایی است که فرد ایفای آن ها را به طور هم زمان برعهده دارد. در معنای دوم تعارض نتیجه اختلاف در تعریف نقش مشخص از سوی فرد و سایر شرکای نقش است و در معنای سوم تعارض ناشی از انتظارات متعارض نقش های مرتبط با یک نقش کانونی است. بنابراین هر گاه فرد در وضعیتی قرار بگیرد که مجبور به قبول هم زمان دو نقش شود که تکالیفی متداخل بر عهده اش می گذارند، تعارض نقش ایجاد شده است(۱۰).

به دلیل پیچیدگی و چند وجهی بودن موضوع تعادل بین کار و خانواده و تحقیقات اندک در این مورد اغلب در درک و تفسیر آن مشکلاتی به وجود می آید. بر اثر همین برداشت نادرست است که بسیاری از افراد کار و خانواده را به دو امر کاملاً جدا از هم تقسیم می کنند که منافع یک طرف به ضرر طرف مقابل تمام می شود و منجر به تعارض کار – خانواده  می گردد(۴۹).

مفهوم تئوری تنش (فشار) نقش و تعارض کار در خانواده

پدیده اشتغال و کار از ابتدای زندگی بشرمورد توجه بوده است. با صنعتی شدن جوامع و رشد تکنولوژی به نظر می رسد دیگر خانواده ها نمی توانند تنها به درآمد مرد تکیه داشته باشند و کارکردها و ساختار خانواده دچار تحول اساسی شده است. در اکثر جوامع زن نیز مانند مرد بیرون از خانه به کار و فعالیت های مختلف می پردازد و به زندگی اقتصادی خانواده کمک می کند(۱). امروزه  افزایش تعداد خانواده هایی که زوجین هر دو شاغل هستند، به معنای آن است که مسئولیت ها و وظایف شغلی، خانوادگی و نگهداری کودکان دیگر تنها به نقش های جنسیتی که به صورت سنتی تعریف شده اند وابسته نیست. از سوی دیگر شاغلین به طور فزاینده ایی با تقاضاهای نقشی متفاوت و حتی متناقض در محل کار و خانواده مواجه اند. تنش مستمر و اختلال در سلامتی یکی از پیامدهای چنین وضعیتی است(۲).

اگر چه از کارکنان انتظار می رود که میان انتظارات شغلی و خانوادگی خود تعادل برقرار کنند، اما مشارکت در هر دو زمینه باعث رخ دادن مسائل مختلفی خواهد شد(۳). مفهوم تعارض کار- خانواده زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که نیازهای نقش شغلی و نقش خانوادگی با هم در تضاد قرار بگیرند(۴،۵،۶).

[۱] –Bella&Spenle

[۲] -role conflict

[۳] -Abarcrampy&etal

[۱] -Carlson

[۲] -Robbins

[۳] -time based conflict

[۴]– strain based conflict

[۵] – behavior based conflict

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .