عنوان

مقاله وابستگی به مواد و نظریه های آن

تعداد صفحات:۵۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

 اعتیاد که یک بیماری جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است (گالانتر[۱]، ۲۰۰۶) و پیامدهای ناخوشایند آن از مهم ترین دغدغه های جوامع و یکی از ناگوارترین آسیب های اجتماعی است و مدت هاست که نظر متخصصین بهداشت روانی را به خود جلب کرده است (مارتین[۲]، ۲۰۰۷). و به عنوان یکی از موضوعات اساسی در ارتباط با سلامت جوانان مطرح است (گرکین[۳] و شر[۴]، ۲۰۰۶). نوجوانان و جوانان در هر کشوری به لحاظ تحرک اجتماعی و بالندگی نقش محوری را در توسعه همه جانبه ایفا می کنند. برای رسیدن به اهداف توسعه و پیشرفت کشور، شناسایی مشکلات و مسائل پیش رو از اهمیت زیادی بر خوردار است. در این راستا شناسایی جوانان در معرض خطر سوء مصرف مواد و سایر رفتار های پر خطر باید از دغدغه های اساسی متولیان تعلیم و تربیت باشد. به همین دلیل شناخت عوامل موثر در پیشگیری و حفظ جوانان و نوجوانان از مصرف مواد و رفتار های پر خطر اهمیت بسیاری دارد (خلج آبادی فراهانی و عبادی، ۱۳۸۲). از سویی میزان مصرف مواد در نوجوانان و جوانان روز به روز افزایش می یابد و برای کنترل این امر لازم است در برنامه های پیشگیری و درمان از روی آوردهای جدید بهره گرفته شود . یافته های بالینی نشان داده است که در شکل گیری وابستگی به مواد واختلال سوءمصرف مواد ، عوامل گوناگون روانشناختی اجتماعی، خانوادگی و زیست شناختی درگیر هستند ( بشارت ،میر زمانی وپور حسین،۱۳۸۰؛پور شهباز، شاملو، جزایری و قاضی طباطبایی،۱۳۸۴؛دباغی ،۱۳۸۶، مجید، کولدر و استرود[۵]، ۲۰۰۹؛فرانکویس[۶]،اوریاکومب وتیگنول[۷]،۲۰۰۰).

واژه های کلیدی: اعتیاد، وابستگی به مواد، سوء مصرف مواد، عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد، نظریه های وابستگی به مواد ،درمان وابستگی به مواد

فهرست مطالب

چکیده ۶
مقدمه ۷
اعتیاد ۸
تاریخچه مواد ۹
طبقه بندی مواد ۱۰
وابستگی ۱۳
ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد ۱۴
سوء مصرف مواد ۱۵
ملاک های تشخیصی برای سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد: ۱۵
قطع مصرف یا ترک مواد ۱۶
ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد: ۱۶
مراحل وابستگی به مواد ۱۷
همه گیر شناسی ۱۷
عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد ۱۸
۱-علل فردی ۱۸
۲- عوامل محیطی و اجتماعی ۱۹
۳-مشکلات هیجانی ۲۱
۴-عوامل ژنتیکی و زیستی ۲۴
۵- سیستم پاداش مغزی ۲۵
تاثیر تعاملی مولفه های متعدد با اعتیاد ۲۶
نظریه های وابستگی به مواد ۲۸
۱-نظریات روان پویشی ۲۸
۲-نظریات روان تحلیلی ۲۸
۳- روانشناختی خود ۲۹
۴- نظریات رفتاری – شناختی ۲۹
۴-۱-نظریات شناختی ۳۰
۵-نظریه های یادگیری ۳۱
۵-۱- نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی ۳۱
۵-۲-نظریه یادگیری اجتماعی ۳۲
۶-دیدگاه های مبتنی بر ویژگی های درون فردی ۳۲
۶-۱-مدل بوم شناسی اجتماعی ۳۲
۶-۲-الگوی تحقیر خود ۳۳
۶-۳-یادگیری اجتماعی چند مرحله ای ۳۳
۷-نظریه تعامل خانواده ۳۴
۸-نظریه های یکپارچه نگر ۳۴
۸-۱-نظریه رفتار مشکل ۳۴
۸-۲-نظریه گروه همسالان: ۳۵
۸-۳- الگوی آسیب پذیری ۳۵
۸-۴-نظریه تفسیر انتخاب عقلایی ۳۵
۹-نظریه های زیستی – روانی ۳۶
۹-۱- نظریه وابستگی جسمانی اعتیاد ۳۶
۹-۲- نظریه مشوق مثبت اعتیاد ۳۶
۱۰-نظریه های اجتماعی – فرهنگی ۳۷
۱۰-۱-نظریه بی هنجاری ۳۷
۱۰-۲-نظریه انزوا طلبی مرتون ۳۷
۱۰-۳-نظریه برچسب زنی ۳۷
۱۱-نظریات فیزیولوژیک ۳۸
۱۲-نظریه ی سیستم انگیزشی ۳۸
اهداف درمان وابستگی به مواد ۴۰
۱-رویکردها ی درمانی وابستگی به مواد ۴۰
۲- درمان اعتیاد ۴۱
۲-۱درمان دارویی ۴۱
۲-۲درمان های غیر دارویی ۴۲
منابع ۴۷

منابع

سادوک بنجامین؛ سادوک، ویرجینا.(۲۰۱۰). دستنامه جیبی روانپزشکی بالینی کاپلان و سادوک. ترجمه محسن ارجمند، فرزین رضاعی، نادیا فغانی جدیدی. (۱۳۹۰). تهران: انتشارات ارجمند،  نسل فردا.

سادوک، بنیامین جیمز؛ سادوک، ویرجینا آلکوت. (۲۰۰۷). خلاصه روانپزشکی. ترجمه فرزین رضائی. (۱۳۸۹)،  تهران: انتشارات ارجمند.

سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا. (۲۰۰۶). خلاصه روانپزشکی، ترجمه: نصرت الله پورافکاری (۱۳۸۶). چاپ چهارم، انتشارات شهر آب.

سلیگمن، ا. (۲۰۰۰) آسیب شناسی روانی. ترجمه سید محمدی، یحیی. (۱۳۸۷)، تهران: انتشارات ارسباران.

صفاری، علیرضا. (۱۳۸۳). بررسی نظرات معتادان به مواد مخدر پیرامون علل روی آوری جوانان به مواد مخدر و راهکارهای مناسب برای پیشگیری. رساله دکتری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بهداشتی درمانی کرمان، دانشکده مهندس افضلی پور.

عارف نسب، زهرا.  (۱۳۸۴). تأثیر درمان نگهدارنده با متادون در کاهش مصرف (هرویین، تریاک).رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

ابراهیمی، علی اکبر. (۱۳۸۱). انگیزش، آمادگی، مناسبت و درمان، چاپ اول، اصفهان، انتشارات سازمان بهزیستی.

بزمی ،نعیمه،۱۳۹۱،روان شناسی وابستگی به مواد (سبب شناسی ،تشخیص ودرمان اعتیاد )،تهران ،انتشارات ارجمند

شهابی، کامبیز. (۱۳۸۵). بررسی ارتباط افسردگی با نوع و شدت علائم بازگیری مواد افیونی در بیماران بستری در بخش دوگانه بیمارستان شهید بهشتی کرمان. رساله دکتری، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان، دانشکده مهندس افضلی پور

نریمانی، محمد؛ صادقیه، سعید. (۱۳۸۳). عود اعتیاد و شیوه های پیشگیری از آن. ناشر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل.

نصری، محمد. (۱۳۷۹). بررسی شیوع اعتیاد به مواد مخدر و عوامل مؤثر در ایجاد آن در مراجعه کنندگان به کلینیک تندرستی. رساله دکتری، دانگشاه علوم پزشکی کرمان.

کریمی، یاور. (۱۳۸۹). بررسی رابطه بین سبک های مقابله ای، مدیریت هیجان با افسردگی و اضطراب در زنان دارای شوهر معتاد. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.

مقدمه

یکی از معضلاتی که اخیرا گریبانگیر خانواده ها می باشد معضل مواد مخدر و اعتیاد به آن است. سوءمصرف مواد  به الگویی غیر انطباقی از مصرف مواد گفته می شود که منجر به مشکلات مکرر و پیامدهای سوء می شود و مجموعه ای از علائم شناختی، رفتاری و روانشناختی را در بر می گیرد(دهقانی ،زارع،صدقی وپورموحد،۱۳۸۸).

اعتیاد[۱] به مواد مخدر، بیماری روانی عودکننده و مزمنی است که توام با اختلالات انگیزشی شدید و از دست دادن تسلط رفتاری است و منجر به ویرانی شخصیت می­شود. میلیون­ها انسان از این اختلال رنج می­برند که اغلب با دیگر بیماری­های روانی بروز و ظهور یافته و هزینه­های اقتصادی و اجتماعی گوناگونی را بر جامعه تحمیل می­کند.درسراسر جهان تعدادمصرف کنندگان مواد ۱۹۰میلیون نفر می رسند ،آمار رسمی ،تعداد معتادان کشور را ۱-۲میلیون نفر با میانگین سنی ۱۸سال ذکر می کند این درحالی است که ۱۱میلیون نفر از جمعیت کشوربا مشکل اعتیاد خود واطرافیان مواجه هستند(شفیعی،رهگذر،۲۰۰۴،ضیا الدین وزارع زاده وحشمتی ،۱۳۸۵ به نقل از حمیدکاظمی ،سپیده مرتضوی،۱۳۹۳ )

اعتیاد

سوء مصرف مواد^[۲]، اثرات بازدارنده بر رشد و شکوفایی جامعه دارد، تهدیدی جدی و نگران کننده است. وابستگی^[۳] و سوء مصرف مواد بعنوان اختلالات مزمن و عود کننده با تاثیرات و پیش آیندهای زیستی و فرهنگی، روانی، اجتماعی، رفتاری و معنوی در نظر گرفته می­شود (دباغی،۱۳۸۰). مشکلات مربوط به سوء مصرف مواد باعث ناتوانی‌های چشمگیری در درصد بالایی از مردم می­شوند. سوء مصرف مواد غیرقانونی بر زمینه‌های متعدد عملکرد افراد تاثیرگذاشته و تشخیص همزمان^[۴] بیماریهای دیگر در ۶۰ تا ۷۵ درصد بیماران مبتلا به اختلال­های مربوط به مواد دیده می­شود. حدود ۴۰ درصد جمعیت آمریکا حداقل یک بار از یک ماده غیرقانونی استفاده کردند و در بیش از ۱۵درصد جمعیت بالای ۱۸ سال، تشخیص این اختلالها دیده می‌شود. سندرمهای ناشی از مصرف مواد می­توانند تابلوی کامل بیماری‌های روانپزشکی از جمله اختلالات اساسی خلقی، روان پریشی، و اضطرابی را تقلید کنند (سادوک و سادوک^[۵]، ۲۰۱۰؛ ترجمه ارجمند، رضایی و فغانی جدیدی، ۱۳۹۰). بعبارت دیگر اعتیاد^[۶] به مصرف مکرر و زیاد یک ماده که محرومیت ازآن موجب علایم ناراحتی و میل شدید به مصرف دوباره می‌شود وهمچنین منجر به تباهی جسمی و روانی می‌گردد گفته می­شود. این اصطلاح دیگر در نامگذاری رسمی استفاده نمی­شود و به جای آن از واژه وابستگی استفاده می­شود اما در گفتگوهای روزمره کاربرد دارد. (سادوک و سادوک، ۲۰۱۰؛ ترجمه ارجمند، رضایی و فغانی جدیدی، ۱۳۹۰).

تاریخچه مواد

کلمه ی تریاک،از کلمه ی یونانی تریاکا گرفته شده وواژه ی یونانی اپیون گرفته شده است .واژه هروئین از کلمه یونانی هیروس ،یا هیرو که به معنی مردقهرمان است ، گرفته شده است.هر کدام از مواد مشخصات و تاریخچه مخصوص به خود دارند. مواد افیونی یا اپیوئیدها حداقل ۳۵۰۰ سال عمدتا بصورت تریاک ساده یا محلول تریاک ،مورد استفاده قرار گرفته اند تهیه وکاربرد تریاک واپیوئید ها (شبه تریاک ها )پیشینه ای چندین هزار ساله دارد وتریا ک از اولین مواد روان گردان است که توسط سومریان در ۷۰۰۰قبل ازمیلاد از گیاه خشخاش استخراج ومورد مصرف قرار گرفته(حداد وشانون [۷]،۱۹۹۸).کتیبه های باقی مانده از سومریان در ۵۰۰۰سال ق م در بین النهرین (عراق فعلی )مشخص کرد که آنه تریاک وکاربرد آنرا به خوبی می شناختند.طبق آمار گزارش شده توسط (UNDOC،[۸]۲۰۱۰)مصرف هروئین درآفریقای شرقی،مصرف کوکائین درآفریقای غربی و آمریکای جنوبی واستفاده از مواد مخدر نوظهور وصنعتی در خاور میانه وکشور هایی آسیا ی جنوب شرقی در حال افزایش است .دراین گزارش آمده است که روسیه دومین کشور مصرف کننده ی هروئین وموادی چون حشیش پرمصرف ترین ماده در سراسر جهان است .

[۱]– .addiction

[۲]  – Substances Abuse

[۳] – Dependence

[۴] – Comorbid

[۵]– Saduk & Saduk

[۶]– Addiction

[۷] – Shannon

[۸] -United Nations Office on Drugs and Crime

[۱] -Ganlanter

[۲]– Martin

[۳] -Gourgien

[۴] -shar

[۵] -Colder&Stroud

[۶] -Franques

[۷] -Auriacombe&Tignol

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .