عنوان

مقاله نقش استرس در فعالیت های ورزشی

تعداد صفحات: ۷۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

استرس فرآیندی است که به­وسیله آن شخص تهدیدی را دریافت می­کند و با یک­سری از تغییرات فیزیولوژیکی و روانشناختی، همراه با افزایش در برانگیختگی و تجربه­ی اضطراب به آن پاسخ می­دهد به­عنوان استرس تعریف می­شود. سلیه (۱۹۷۴) در تعریف استرس می­گوید، استرس پاسخی غیر اختصاصی است که بدن در مقابل درخواست­هایی که با آن مواجه می­شود، از خود نشان می­دهد (احمدی، محمد­زاده ۱۳۸۷).

فرآیند مقابله عمدتاً از فعالیت­ها و اقدامات شناختی و رفتاری فرد برای مدیریت استرس است. استون و همکاران^[۱](۱۹۹۲) مقابله را معادل تلاش هشیار برای مواجهه با مطالبات استرس ­زا می‌دانند. از سوی دیگر، کمپاس^[۲](۱۹۸۷) معتقد است مقابله صرفاً راهبرد است و الزاماً معادل موفقیت در کاهش استرس و درماندگی نیست.  مقابله طبق نظر کمپاس به اقدامات سازش یافته و سازش نایافته در مواجهه با عوامل استرس­زا اطلاق می­شود.

روت و کوهن (۱۹۸۶)، و کرون (۱۹۹۳) مقابله را به دو دسته­ی مقابله ­ی رویارویی و مقابله­ی اجتنابی تقسیم می­کنند. سبک مقابلۀ رویارویی، برداشتن گام­های فعال در مواجه­ی مستقیم با عوامل استرس­زا به­منظور بهبود بخشیدن به پیامدهای آن است. نمونه­هایی از این سبک مقابله عبارتند از: آغازگری، عملکرد مستقیم، افزایش تلاش­های فردی، و سعی در به کارگیری راهبرد مقابله­ای از پیش طراحی شده است. سبک مقابله­ی اجتنابی، دوری گزیدن از عامل استرس­زا است. نمونه­هایی از این سبک مقابله عبارتند از: نادیده انگاری، بی­اهمیت دانستن، ایجاد فاصله­ی روان‌شناختی، یاری­طلبی از دیگران، پرداختن به تکالیف دیگر (اندلر، پارکر^[۳] ۱۹۹۰).

واژه های کلیدی:استرس، کارکردهای فیزیولوژیک استرس، منابع استرس، عوامل موثر در بروز استرس، علایم استرس، نظریه ها و الگوهای استرس، سبک­های مقابله با استرس، نقش استرس در فعالیت های

فهرست مطالب

چکیده ۵
در فعالیت های ورزشی ۵
مقدمه ۶
استرس ۹
تأثیرهای استرس ۱۰
کارکردهای فیزیولوژیک استرس ۱۲
چرخه استرس ۱۶
عوامل موثر در بروز استرس ۱۶
منابع استرس ۱۸
۱- استرس های ناشی از شغل ۱۹
۲- استرس های ناشی از مسائل اجتماعی ۱۹
۳- استرس های ناشی از شرایط خانوادگی ۲۰
۴- مهاجرت ۲۰
۵- استرس ناشی از شرکت در فعالیتهای ورزشی ۲۱
علائم استرس ۲۲
۱-علائم جسمانی ۲۲
۲-علائم روانی و رفتاری ۲۳
سیر تاریخی استرس ۲۴
نظریه ها و الگوهای استرس ۲۶
۱- نظریه ی روان تحلیلگری ۲۶
۲- نظریه ی ضعف جسمانی ۲۷
۳- نظریه ی تکوین و تعادل خودکار ۲۷
۴- نظریه ی پردازش اطلاعات ۲۸
الگوهای استرس ۲۸
۱- الگوی فرهنگی اجتماعی ۲۸
۲- الگوی روانتنی ۲۹
۳- الگوی واکنش حفاظتی ۳۰
۴- الگوی پاسخ فیزیولوژیکی ۳۱
۵- الگوی بیوشیمی ۳۲
۶- الگوی دوهرنوند ۳۳
۷- الگوی متغیرهای روانشناختی و اختلال های جسمانی ۳۴
سبک های مقابله با استرس ۳۶
مفهوم مقابله ۳۶
عوامل مؤثر بر انتخاب سبک های مقابله ۳۷
راهبردهای مقابله ۴۱
راهبردهای سازش یافته و سازش نایافته ۴۶
۱- مقابلهی سازش یافته ۴۷
۲- مقابلهی سازش نایافته ۴۷
مقابلهی غیرمؤثر ۴۸
سبکهای مقابله و نقش آن در بروز بیماریها ۴۹
ویژگیهای شخصیت و راهبردهای مقابله ۵۱
تیپ های شخصیت و راهبردهای مقابله ۵۲
نظریه ی فروپاشی هویت ۵۴
نظریه تکامل و سازگاری رفتاری ۵۵
نقش استرس در فعالیت های ورزشی ۵۵
منابع ۶۰

منابع

 پورافکاری، نصرت­الله.(۱۳۷۶). فرهنگ جامع روان­شناسی و روان­پزشکی، تهران: فرهنگ    معاصر.

تصدیقی، زهرا (۱۳۸۷). مقایسه روش­های مقابله با استرس در ورزشکاران رشته­ های مختلف ورزشی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شمال.

نوربخش،پریوش (۱۳۸۲). «بررسی و مقایسه اضطراب حالتی رقابتی دانشجویان دختر  ورزشکار رشته­های انفرادی و گروهی ورابطه آن با بهداشت روانی آنان»، مجله علوم انسانی و اجتماعی شمال شماره ۲ ص ص: ۱۵-۲۶٫

وارد، جین کران­ول.(۱۳۷۳). غلبه بر استرس. ترجمه بابک مهرآیین. مشهد: جاودان خرد.

جارویس، مت،(۱۹۶۶).روانشناسی ورزشی. ترجمه نورعلی خواجوند،انتشارات دستان.

افلاتونی، نازنین (۱۳۸۰). مقایسه شیوه­های مختلف کنار آمدن با فشار روانی بین ورزشکاران بسکتبالیست نخبه و غیر ورزشکاران زن. المپیک، شماره۳و۴    (پیایی۲)، صص۴۷-۵۲٫

انشل، مارک اچ (۱۹۴۸). روانشناسی ورزش از تئوری تا عمل. ترجمه سید علیاصغر مسدد. انتشارات اطلاعات.

بشارت، محمد­علی (۱۳۸۶). «بررسی ویژگی­های روان­سنجی مقیاس سبک­های مقابله با استرس ورزشی»، فصلنامه المپیک، شماره۳، ص ص: ۱۰۴-۹۵٫

بشارت، محمد علی (۱۳۸۲). تأثیر سبک­های مقابله با استرس بر موفقیت ورزشی. مجله حرکت، شماره۲۴، ص ص :۱۰۰-۸۷٫

بلیغی، ریحانه (۱۳۸۶). بررسی شیوه­های مدیریت استرس درورزشکاران تیم­های مختلف ورزشی،  پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه گیلان.

دخت رضاخانی، سیمین و پاشا شریفی، حسن و دلاور، علی و شفیع آبادی، عبداله. (۱۳۸۷).منابع استرس دانشجویان. اندیشه و رفتار، دوره­ی سوم، شمار۹ص ص:۷-۱۶٫

شیخ، محمود و افشاری، جواد (۱۳۹۱). «مقایسه سبک های مقابله با استرس در ورزشکاران و غیرورزشکاران با سطح عزت نفس بالا و پایین»، رشد ویادگیری حرکتی‌ ورزشی، شماره ۹ ص ص: ۷۳-۵۷٫

جعفری صدر، محسن(۱۳۷۸). رابطه بین جنسیت و سبک­های مقابله با استرس در دانش‌  آموزان مراکز پیش دانشگاهی تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.

خدایاری­فرد، محمد و پرند، اکرم (۱۳۹۰). «استرس و روش­های مقابله با آن». انتشارات دانشگاه تهران.

مقدمه

جدیت و قرار گرفتن در موقعیت­های رقابتی در اکثر ورزش­ها و به ­ویژه در دسته ورزش­های انفرادی اضطراب­ آور است، این اضطراب می­تواند موجب افزایش برانگیختگی و ایجاد استرس ­شود. ورزشکار ممکن است در موقعیت­هایی که کمتر اضطراب­ برانگیز است؛ عملکرد بهتری را تجربه کرده یا در موقعیت­های تحت فشار بدلیل اشتباهات فاحش، دارای تجربیات ناخوشایندی باشد. روان­شناسان ورزش علاقه‌مندند تا بفهمند چه عواملی بر اضطراب، برانگیختگی و استرس مؤثرند و این عوامل بر عملکرد ورزشی چه اثراتی دارند. همچنین نحوه تنظیم برانگیختگی و اضطراب به‌منظور بهبود عملکرد در حیطه مطالعاتی روان­شناسان ورزش قرار دارد. در سطوح بالای ورزش، تفاوت اندکی بین سطوح مهارت شرکت­ کنندگان وجود دارد. بدین ترتیب اغلب دست­کاری برانگیختگی، اضطراب و استرس می­تواند برنده را از بازنده جدا ­سازد. فرآیندی که به­وسیله آن شخص تهدیدی را دریافت ­کرده و با یک­سری از تغییرات فیزیولوژیکی و روانشناختی، همراه با افزایش در برانگیختگی و تجربه اضطراب به آن پاسخ می­دهد، به­عنوان استرس تعریف می­شود. استپ‌توی[۱](۱۹۹۷) استرس را این­گونه تعریف کرده است: هنگامی که الزامات مربوط به فعالیتی فراتر از توانایی­های فردی و اجتماعی افراد است، پاسخ­هایی ارائه می­شوند که به آن استرس می‌گویند. لازاروس[۲](۱۹۹۶) معتقد است استرس از تعامل بین نیازهای موقعیتی، ارزیابی، و پاسخ‌های فرد به این نیازها ناشی می­شود (احمدی و همکاران، ۱۳۸۸). در دهه­ های اخیر اصطلاح استرس به محرکی اطلاق می­شود که می­تواند تغییراتی را در شناخت، هیجان، رفتار و فیزیولوژی فرد ایجاد کند (دیویدسون و نیل[۳]، ۱۹۹۰). با توجه به تعاریف ارائه شده، می­توان گفت استرس رویداد یا وضعیتی است که بر جنبه­ های روانی- جسمانی ارگانیسم آثاری زیان­بار برجای می­گذارد. وقتی با خواسته­ هایی سروکار داریم که دستیابی به آنها دشوار است، تمایل بیشتری به تجربه استرس ایجاد می­شود (خدایاری‌فرد و همکاران، ۱۳۹۰)

بدیهی است که استرس بخش جدایی ناپذیر ورزش و از جمله مسابقات و رویدادهای ورزشی، خصوصاً در رشته ­های انفرادی و برخوردی می­باشد، بنابراین لازم است؛ تمامی افرادی که به­نوعی در ورزش و مسابقات ورزشی درگیر هستند، با عوامل و منابع ایجادکننده استرس آشنا باشند. همچنین بایستی توجه داشت که استرس خودبه­ خود باعث ناتوانی جسمانی یا روانی ورزشکار نمی‌شود، بلکه با کاهش مقاومت بدن و افزایش حساسیت ورزشکار نسبت به عوامل تنش ­زا، اجرای مهارتی وی افت کرده و در نتیجه به کاهش بازدهی ورزشکار منجر می­شود.

زمانی که فرد احساس اضطراب می­کند، این اضطراب محصولی از ساختار روانشناختی شخصی (خصلت اضطراب، عزت نفس و خود باوری) و مشخصه­ های موقعیتی (اهمیت رویداد، توقعات، عدم اطمینان) که فرد در آن قرار دارد، است. علاوه بر این درک استرس تحت تأثیر جنسیت قرار دارد. در بررسی اختلاف زنان و مردان در زمینه سبک­های مقابله^[۴] (CS) با استرس، می­توان به این نکته اشاره کرد که درک زنان از استرس بیش از مردان است (مت جارویس، ۱۹۶۶).

در تبیین استرس، عده­ای بر ویژگی­های محرک­های محیطی که موجب به­هم ریختگی و تنش می­شود، تاکید می­کنند (کاکس[۵]، ۱۹۹۳). در تعریف فولکمن و موسکووتیز[۶](۲۰۰۴) از فرآیند مقابله، تفکرات و رفتارهایی که برای مدیریت تقاضای درونی و بیرونی در موقعیت­های پرتنش بکار می­روند، منابع تنش­زا وقایع و موقعیت­های بیرونی تلقی شده­اند. در حالی­که روانشناسانی نظیر یالوم[۷] (۱۹۸۱) منابع ایجاد کننده استرس و اضطراب را به درون فرد نسبت می­دهند. در واقع به قول اپیکتتوس[۸] اشیاء و رویدادها نیستند که در فرد ایجاد آشفتگی می­کنند، این نگرش ما نسبت به رویدادها است که سبب آشفتگی می­شود ( دخت رضاخانی و همکاران،۱۳۸۷).

 استرس

هنگامی­که فرد در محیط کار یا زندگی با شرایطی روبرو می­شود که با ظرفیت­ها و امکانات کنونی وی هماهنگی ندارد، دچار عدم تعادل، تعارض و کشمکش­های درونی می­شود که به آن استرس می­گویند. سیله[۱](۱۹۵۰) استرس را پاسخ­های غیر اختصاصی که تحت تأثیر محرک­های گوناگون در ارگانیسم ایجاد می­شوند تعریف کرده است، اما به­نظر می­رسد که این تعریف چندان مفید نباشد، زیرا ماهیت این پاسخ­ها به موقعیتی که در آن روی می­دهد بستگی دارد. در این تعریف عوامل موثر در استرس نادیده گرفته شده است.

استرس سازه­ای پویا و چند بُعدی بوده که روانشناسان را با چالش مواجه کرده است (ونگ[۲]،۱۹۹۰). استرس در مفاهیم مهندسی ریشه دارد که به مقدار فشار بیرونی وارد شده بر اجسام اشاره دارد. لازاروس و فولکمن (۱۹۸۴) نیز تعریفی را در زمینه استرس ارائه دادند: استرس رابطه خاصی بین شخص و محیطی است که در آن تنش ارزیابی شده، از حد امکانات فرد فراتر رفته و سلامتی او را در معرض خطر قرار می­دهد. در این تعریف بر این نکته تاکید می­شود که استرس به رابطه تنش­زا بین شخص و محیط اشاره دارد و وقتی فرد از مقابله با این وضعیت ناتوان است ، به مشکلات روانی وجسمانی مبتلا می­شود.

در دهه ­های اخیر اصطلاح استرس به محرکی اطلاق می­شود که می­تواند تغییراتی را در شناخت، هیجان، رفتار و فیزیولوژیک ایجاد کند (دیویدسن ونیل[۳]،۱۹۹۰). با توجه به تعاریف، می‌توان گفت استرس رویداد یا وضعیتی است که بر جنبه ­های روانی – جسمانی ارگانیسم آثاری زیان­بار بر جایی می­گذارد.

استپ توی (۱۹۹۷) استرس را این گونه تعریف کرده است: هنگامی­که الزامات مربوط به یک فعالیت فراتر از توانایی­های فردی و اجتماعی افراد است، پاسخ­هایی ارائه می­شوند که به آن استرس می­گویند. برای مثال رانندگی برای فردی که در حال یادگیری است، از شرایط تنش­زا محسوب می­شود، در حالی­که برای راننده­ با تجربه رانندگی فعالیتی بسیار آسان به­شمار می­رود. امروزه استرس جزئی از زندگی روزمره و عادی آدمی است . پیشرفت تمدن امروز و صنعتی شدن، افزایش بی­رویه جمعیت، دگرگونی روابط اجتماعی، فشارهای جسمی و روانی ناشی از زندگی در شهرهای بزرگ، آلودگی و سر و صدا و تأثیر آن بر رفتار انسان منجر به تشدید استرس شده است. شهر نشینی دگرگونی­های زیادی را در روابط اجتماعی ایجاد کرده و سبب فروپاشی بسیاری از سنت‌هایی اجتماعی که موجب حمایت و پشتیبانی افراد از یکدیگر هستند، شده است. برای مثال امروزه زندگی مشترک با والدین یا تشکیل خانواده­های گسترده کمتر مشاهده می­شود، به این ترتیب ملاحظه می­شود بعضی از روش­های سنتی که به مردم کمک می­کرد تا با استرس بهتر مواجه شوند، کنار گذاشته شده است. بر این اساس، ارزیابی فرد از استرس و نحوه برخورد و رویارویی با آن اهمیت بسیار دارد. معمولاً استرس زمانی مضر خواهد بود که فرد آن را برای زندگی خود خطرناک و تهدید کننده تلقی کند و در عین حال منابع مختلف رویاروی با آن­را در اختیار نداشته باشد. پژوهش­ها نشان داده­اند، به­ کارگیری راهبردهای مقابله­ای موثر نقش مهمی در کاهش استرس دارد.

۱-Selye

[۲]-Wong

[۳]-Davidson, Neal

[۱]-Steptoe

[۲]-Lazarus

۲- Davidson, & Neal

[۴]-coping style

[۵]-Cox

[۶]-Folman, Moskowitz

[۷]-Yalom

[۸]-Epictetus

[۱]-Stone, Kennedy-Moore, Newman, Greenberg, & Neale

[۲]-Compas

[۳]-Endler & Parker

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .