عنوان

مقاله مدل فراشناختی اختلالات روانشناختی

تعداد صفحات:۲۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یکی از مهمترین پیشرفت های نیمه دوم قرن بیستم ، پیدایش نظریه هایی است که بر نقش فرایندهای عالی مؤثر بر مهار و هدایت فرایندهای شناختی تاکید می کنند . این فرایندهای عالی تر «فراشناخت» نام دارند که این عنوان ابتدا توسط فلاول ( ۱۹۷۹ )مطرح شد(همان منبع). منظور از فراشناخت آگاهی از فرآیندهای شناختی خود و همین طور کنترل و تنظیم شناخت است( فلاول ، ۱۹۸۵ ، نقل از فولاد چنگ ، ۱۳۸۴ ). فراشناخت به اطلاعاتی گفته می شود که فرد از نظام شناختی خود دارد(فلاول،۱۹۷۶ نقل از کدیور،۱۳۸۳).

فراشناخت شامل برنامه ریزی ، هدایت ، نظارت و اصلاح فرایندها و فعالیت های شناختی است . ساده ترین معنای فراشناخت ، شناخت شناخت یا شناخت درباره شناخت است . مقایسه شناخت با فراشناخت درک بهتری از آن فراهم می آورد . شناخت به معنای عام آن یعنی دانستن و شامل فرایندهای عالی ذهنی مانند : حل مسئله ، خلاقیت ، درک مطلب ، ربط دهی و استدلال می گردد ، در حالیکه فراشناخت دانش نسبت به تمام فرایندهای شناختی است. فراشناخت بر دانش فرد درباره فرایندهای شناختی خود ، فرایند عمل ، سازماندهی و هماهنگی مجموعه ای از جریان ها و نیز هر گونه دانش یا کنش شناختی که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت باشد اطلاق می گردد(کارشکی،۱۳۸۱).

کارکرد اصلی فراشناخت نظارت و هدایت فرایندهای شناختی است. فراشناخت مشتمل بر دو مؤلفه است . مؤلفه نخست دانش فراشناختی فرد از خودش به عنوان یک پردازشگر اطلاعات و مؤلفه دوم فرایندها و راهبردهای نظم دهنده ، مهار کننده و نظارت کننده است(کارشکی،۱۳۸۱). مؤلفه اول که دانش فراشناختی است تا زمانی حاصل می شود که فرد از توانایی های شناختی خود و نیز ناتوانی های شناختی خود آگاه می گردد . برای مثال فردی که از ضعف حافظه خود آگاه است ، رئوس کارهای روزانه یا خرید روزانه ای را که باید انجام دهد یادداشت می کند تا در موقع تعیین شده و مناسب آن ها را انجام دهد(کارشکی،۱۳۸۱).

واژه های کلیدی:فراشناخت، مدل فراشناختی اختلالات روانشناختی، فراشناخت از دیدگاه ولز، نظریه بروئر

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
تعریف فراشناخت ۶
مدل فراشناختی اختلالات روانشناختی ۶
متغیرهای فراشناخت از دیدگاه ولز ۸
۱) دانش فراشناختی ۸
۲) تجربیات فراشناختی ۹
۳) راهبردهای کنترل فراشناختی ۱۰
افزایش کنترل فراشناختی ۱۲
نظریه بروئر ۱۴
فهرست منابع ۱۵

 منابع

هاوتون، کیت و دیگران، رفتار درمانی شناختی: راهنمای کاربردی در درمان اختلال های روانی. ۱۹۴۲، (ترجمه: قاسم زاده، حبیب اله)، انتشارات ارجمند، تهران، ۱۳۸۲٫

بیابانگرد، اسماعیل، تحلیلی بر فراشناخت و شناخت درمانی، تازه های علوم شناختی، سال ۴، شماره ۴، ۱۳۸۱٫

فلاول ،جان –اچ (۱۳۷۵) رشد روانشناختی . ترجمه دکتر فرهاد ماهر . تهران نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .

فلاول، (۱۹۸۸)، رشد شناختی، ترجمه فرهاد ماهر (۱۳۷۷)، تهران، انتشارات رشد

عاشوری، ا. وکیلی، ی. بن سعید، س. نوعی، ز. (۱۳۸۸) باورهای فراشناختی و سلامت عمومی در دانشجویان، مجله ی علمی پژوهشی، اصول بهداشت و روان. سال یازدهم، شماره یک (پیاپی ۴۱)، (ص ص۱۵-۲۰)

بهرامی، فاطمه و آذریان، زهرا. مطالعه مقدماتی رابطه نشانگان پیش قاعدگی و افسردگی با باورهای فراشناختی در زنان دانشجو. تحقیقات علوم رفتاری، دوره ۶، شماره ۲، ۱۳۸۷٫

کارشکی،حسین(۱۳۸۱).تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانش آموزان. مجله روانشناسی،شماره۲۱صص۸۴-۶۳٫

کارشکی،حسین(۱۳۸۱).کاربرد فراشناخت در برنامه های درسی مبانی نظری و الگوها.ارائه شده در همایش اصلاحات در آموزش و پرورش.تهران.

فولادچنگ، محبوبه. (۱۳۸۴). بررسی تاثیر آموزش فراشناختی و پیشرفت تحصیلی درس ریاضی. فصلنامه نوآوری های آموزشی،۱۴، ۱۴۹-۱۶۲٫

کدیور، پروین. (۱۳۷۹). فراشناخت و اهمیت آن در کارایی حافظه، مجموعه مقالات در روانشناسی، تهران: نشر منشور امید.

کدیور، پروین. (۱۳۸۶). روانشناسی تربیتی، تهران: انتشارات سمت.

 مقدمه

فراشناخت عبارت است از هر نوع دانش یا فرایند شناختی که در آن ارزیابی، نظارت یا کنترل شناختی وجود داشته باشد (فلاول[۱]، ۱۹۷۹؛ موسس بیرد[۲]، ۲۰۰۶؛ به نقل از بیابانگرد،۱۳۸۱). به عبارتی دیگر فراشناخت گستره ای از عوامل به هم پیوسته را توصیف می کند که دانش یا فرآیندهای شناختی دخیل در تفسیر، بازبینی یا کنترل شناخت را دربر می گیرند (هاوتون، ۱۹۴۲).

نظریه کنش اجرایی خود نظم بخش[۳] ولز و متیوز[۴] اولین نظریه ای است که نقش فراشناخت را در سبب شناسی و تداوم اختلالات روانی مفهوم سازی کرده است (ولزو متیوز، ۱۹۹۶؛ به نقل از عاشوری و همکاران).

ولز و متیوز در مدل فراشناختی به فرمول بندی پردازش شناخت درونی، قوانین و مکانیسم هایی که موجب می شود تا بیماران به تعبیر و تفسیر باورهای ناسازگار بپردازند، توجه می کنند. در این الگوعلاوه بر توجه به محتوای فکر به چگونگی فکر کردن افراد نیز توجه می شود. آنان اختلال هیجانی را به فراشناخت و شکل تفکر در آسیب پذیری هیجانی مرتبط می سازند (تیلور[۵]، ۲۰۰۱؛ به نقل از بهرامی،۱۳۸۷).

براساس نظریه کنش اجرایی خودنظم بخش اختلالات روان شناختی وقتی تداوم می یابند که راهبردهای مقابله ای ناسازگار مثل تفکر درجاماندگی (نگرانی/نشخوار ذهنی)، پایش تهدید، اجتناب و سرکوبی فکر، اصلاح خود باورهای ناکارآمد را با شکست مواجه می سازد و دسترسی به اطلاعات منفی در مورد خود را افزایش می دهد (ولز، ۲۰۰۰؛ به نقل از عاشوری و همکاران).در مجموع و براساس متون موجود چنین استنباط می شود که فراشناخت یک عامل کلی در آسیب پذیری نسبت به اختلالات روانی به شمار می رود (عاشوری، ۱۳۸۸).

  تعریف فراشناخت

اگرچه تعریف جامع از فراشناخت، چالش برانگیز و دشوار به نظر می رسد، اما عموم محققان در این نکته اتفاق نظر دارند که فراشناخت به شناختن شناخت یا دانستن درباره دانستن گفته می شود. فلاول فراشناخت را به عنوان آگاهی از شناخت و فرایندهای شناختی و کنترل، تنظیم و بازبینی فعالانه شناخت تعریف کرد. دول فولک، از دید نظریه پردازش اطلاعات، فراشناخت را فرآیندهای کنترل اجرایی از قبیل توجه، مرور و تمرین، سازمان دهی و دستکاری اطلاعات می داند.

به عبارت دیگر فراشناخت، دانش یا آگاهی فرد از نظام شناختی خود است. متکالفه و شیمامورا، فراشناخت را وسیله دستکاری و نظم بخشی فرآیندهای شناختی می داند.

براون فراشناخت را به دو صورت آگاهی فرد از فعالیت ها یا فرآیندهای شناختی خود و روش های به کاررونده برای تنظیم فرآیندهای شناختی بیان می کند. (کارشکی،۱۳۸۱).

 مدل فراشناختی اختلالات روانشناختی

هیجان های اضطراب و غمگینی علائم بنیادی درونی هستند که از ناهمخوانی در خود تنظیمی و تهدید مطرح شده برای بهزیستی حکایت دارند. این نوع هیجان ها به طور طبیعی دوره محدودی دارند، چون فرد از راهبردهای مقابله ای برای کاهش تهدید و کنترل شناخت استفاده می کند. اختلال روانشناختی از تداوم پاسخ های هیجانی ناشی می شود. پاسخ های هیجانی به دلیل سبک و راهبردهای فرد تداوم می یابند. سبک بی ثمری که در همه اختلال ها مشاهده می شود و شامل نگرانی، اندیشناکی، بازبینی تهدید، راهبردهای نامؤثر کنترل افکار و سایر انواع رفتار (مانند اجتناب) می شود که مانع یادگیری سازگارانه است.

سندرم شناختی – توجهی نتیجه باورهای (دانش) فراشناختی نادرست است که افکار و حالت های احساسی را کنترل و تفسیر می کنند. سندرم شناختی – توجهی از طریق چند مکانیزم/ مسیر کاملاً مشخص، تجربه هیجانی را طولانی و تشدید می نماید.

سندرم شناختی – توجهی شامل پردازش مفهومی افراطی به شکل نگرانی و اندیشناکی است. این فرآیندها زنجیرهای طولانی از افکار عمدتاً کلامی هستند که در آن شخص تلاش می کند به سؤال “چه می شود اگر…” و یا به سؤال هایی درباره معنای رویدادها (مانند “چرا من چنین احساسی دارم”) پاسخ دهد.

[۱] Flavell

[۲] Moses & Baird

[۳] Self-regulatory executive

[۴] Matthews & Wells

[۵] Taylor

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .