عنوان

مقاله رویکردهای اخلاق شهروندی

تعداد صفحات: ۲۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یکی از مباحث مهم در جامعه شناسی معاصر، بحث شهروندی و به دنبال آن اخلاق شهروندی می باشد. اخلاق شهروندی محصول زندگی شهری است. به طور خلاصه شهروند، فردی است که در شهر زندگی می کند، از امکانات شهر بهره می برد و در مقابل شهر و دیگر شهروندان دارای مسئولیت می باشد. اخلاق شهروندی عبارت است از وظایف و تعهداتی که هر شهروند در قالب رفتارهای اجتماعی نسبت به نهادهای اجتماعی و سایر شهروندان دارد.

واژه های کلیدی:اخلاق، شهروندی، اخلاق شهروندی، رویکردهای اخلاق شهروندی

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
اخلاق ۶
شهروندی ۷
اخلاق شهروندی ۷
حقوق شهروندی ۸
حقوق مدنی ۹
حقوق سیاسی ۹
حقوق اجتماعی ۱۰
مشارکت اجتماعی ۱۱
رویکردهای نظری اخلاق شهروندی ۱۲
۱- تالکوت پارسونز ۱۲
۲- برایان ترنر ۱۴
۳-کیت فالکس ۱۶
۴- ویل کیملیکا ۱۹
۵- توماس جانوسکی ۲۱
جمع بندی مفهوم شهروندی ۲۳
منابع ۲۵

منابع

فالکس، کیت؛ شهروندی، ترجمه محمد تقی دلفروز، تهران، نشر کویر، ۱۳۸۱٫

کاستلز، استقان و دیوید سون، آلیستر، مهاجرت و شهروندی، ترجمه فرامرز تقی لو، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۲۳۸۶٫

فکوهی، ناصر، انسان شناسی شهری، تهران، نشر نی، ۱۳۸۰٫

پیرهادی، علی اکبر؛ حقوق شهروندی، تهران، انتشارات سروش ملل، ۱۳۸۵٫

ریترز، جورج؛ نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، ۱۳۸۶٫

ریچاردز، بری؛ جامعه بزرگ اتومبیل (دیدگاه های روان کاوانه درباره اتومبیل در فرهنگ معاصر، ترجمه حسین پاینده ،تهران، نشر ثالث، ۱۳۸۸٫

توسلی، غلامعباس؛ نظریات جامعه شناسی، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۳٫

توسلی، غلامعباس؛ مشارکت اجتماعی در شرایط جامعه آنومیک (رابطه آسیب ها و انحراف های اجتماعی با مشارکت اجتماعی، ۱۳۸۸٫

دفتر برنامه نویسی سازمان راهداری کشور، نقش عوامل انسانی در ایمنی راه ها همراه با روش های پیشنهادی جهت کاهش تصادفات، گزارش شماره ۱۳؛ از مجموعه کزارش های نکرشی نظام کرا به تحقیق های مطالعاتی حمل و نقل جاده ای، ویرایش اول، ۱۳۷۴٫

مقدمه

از اصول اولیه زندگی شهرنشینی، آموزش افراد اجتماع و به تعبیری جامعه پذیر کردن جامعه نشینان برای فراگیری و رعایت اخلاق شهروندی است. اخلاق شهروندی همان مسئولیت و تعهدی است که فرد به عنوان شهروند نسبت به جامعه و اعضاء آن دارد و بنابر هنجارها و قواعد رسمی جامعه تعریف می شوند. به عبارت دیگر وظایفی که شهروندان نسبت به نهادهای اجتماعی و یا سایر شهروندان دارند به عنوان اخلاق شهروندی مطرح می شود.

اخلاق شهروندی تعهدات عمومی است که در قالب رفتارهای اجتماعی شکل می گیرد. به عبارت دیگر اخلاق شهروندی شامل وظایفی است که شهروندان در یک شهر، نسبت به نهادهای اجتماعی و یا سایر شهروندان دارند(فکوهی؛۱۳۸۰) وظیفه شناسی، مسئولیت پذیری در شهر، قانونمندی و هنجارپذیری از مهم ترین واژگان و مفاهیمی می باشند که در راستای مفهوم اخلاق شهروندی به آنها پرداخته می شود.(فکوهی؛ ۱۳۸۷) جامعه شناسان معاصر از جمله پارسونز، ترنر، فالکس، کیمیلیکا و جانوسکی تعاریف مختلفی از شهروندی بیان نموده اند که در این مقاله به تشریح هر یک پرداخته می شود.

شهروندی پایگاهی است که با ظهور سرمایه داری و رشد مدرنیته در جوامع به افراد تعلق گرفت. آنطور که پارسونز بیان می دارد شهروندی پدیده ای است مدرن که حاصل گسترش ارزش ها و هنجارهای عام می باشد و با ظهور مدرنیته و سرمایه داری یا پدید آمدن تغییرات در جامعه سنتی نظیر شهری شدن، صنعتی شدن، سکولار شدن و عقلانیت رشد یافته است. همچنین می توان آن را توسعه مدرنیته یعنی انتقال اعضاء جامعه از وضعیت مبتنی بر منزلت به وضعیت مبتنی بر قرارداد تلقی کرد. شهروندی پایه اصلی نظامهای دموکراتیک محسوب می شود. در جوامع دموکراتیک شهروندی به معیار اصلی همبستگی ملی تبدیل شده است. در یک جامعه مدرن دیگر پیوندهای قومی، مذهبی، جنسیتی و غیره معیاری برای عضویت افراد در جامعه یا طرد آنها از آن تلقی نمی گردند. بلکه در جوامع دموکراتیک مدرن، وضعیت شهروندی شالودهای کافی برای همبستگی ملی فراهم می کند. آمیختگی شهروندی با مفهوم پلورالیسم نشان می دهد که شهروندی می تواند با نادیده گرفتن تنوعات و همراه با کثرتگرایی فرهنگی، محوری را جهت ایجاد هویت ملی به وجودآورد. با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت که عناصر اصلی شهروندی را حقوق و وظایف تشکیل می دهند. شهروندی مفهومی است که جذابیت عام دارد و به تعبیر فالکس، دلایل جذابیت شهروندی برای هر دو گروه محققین چپ و راست، دارا بودن توأمان هر دو عنصر فردگرایانه و جمعگرایانه و نیز داشتن یک ایده ذاتاً ارتباطی می باشد، چرا که به نظر او شهروندی متضمن همکاری میان افراد برای اداره زندگیشان می باشد.

 اخلاق

تعاریف و نظریه های مختلفی در مورد مفهوم اخلاق بیان شده است. اخلاق در لغت به معنی خلق و خوی و صفت رفتاری معنی شده است.(معین؛ ۱۳۷۲) امّا در زندگی اجتماعی به ویژه در شهرنشینی، اخلاق معنایی ورای معنای لغوی خود دارد. اصل اول تولد شهرها، رشد و توسعه اخلاق در بین افراد است.(چلبی؛۱۳۸۱) برخی از نظریه های مطرح شده در باب اخلاق به شرح زیر می باشند:

کانت، اخلاقی بودن را مترادف با عقلانی بودن معنی می کند. او پایه اخلاق انسانی را عقلانیت آن می داند.(چلبی، ۱۳۸۱) دورکیم نیز برای تعریف اخلاق درست، بر دو پایه عشق و ذهن تاکید دارد. او معتقد است که در یک جامعه برای آن که زندگی رواج پیدا کند و جامعه نیز تداوم یابد، باید قوانین و قواعد آن برمبنای اصول اخلاقی تدوین گردد.(چلبی؛ ۱۳۸۱)

برای حفظ یکپارچگی در کلان شهرها باید اولین گام در جهت حفظ نظم و انضباط شهری برداشه شود. برای این منظور باید اصول و قواعد خاصی از جانب مسئولین شهری تدوین گردد. ولی این اصول باید به شیوه هایی تدوین گردند که برای عموم مردم قابل لمس و اجرا باشند. دورکیم معتقد است که برای حفظ نظم در شهرها باید قوانین، بر اساس اصول اخلاقی تدوین گردند. البته او معتقد است که اصول اخلاقی علاوه بر عقلانیت نیاز به احساسات نیز دارند. اگر اصول و قواعد منحصراً عقلانی و به دور از درک احساسات افراد جامعه باشد، نوعی حکومت استبدادی بوجود می آید و این قوانین پایداری چندانی نخواهند داشت. بنابراین عقل و احساس دو رکن اصلی اخلاق محسوب می شود. وقتی قوانین وضع شده احساسات افراد جامعه را در نظر بگیرند، تحمل و پذیرش آن از طرف عموم مردم راحت تر صورت می پذیرد. منظور از احساسات و عقل در این واژه، ایجاد انعطاف در قوانین و قابل اجرا در آوردن آنها است. اگر کل نظم قانونی بر ترس استوار باشد، جامعه بیش از یک زندان نبوده و در آن مردم فقط هنگامی به رعایت قوانین می پردازند که بر سر آنها تازیانه باشد. البته باید در نظر داشت که احساسات وارد شده در اصول و قواعد یک جامعه باید به دور از افکار خودخواهانه وضع کنندگان آنها باشد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت می باشد که از اصول اولیه شهرنشینی و مدیریت شهری، اصل برابری انسانها می باشد. در اصل هنگام وضع قوانین و قواعد اجرایی برای اداره کلیه زیرساختهای شهری، می بایست منافع عمومی افراد در نظر گرفته شود و تنها منافع طبقه و گروه خاصی لحاظ نگردد.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .