عنوان

مقاله راهبردهای تنظیم شناختی هیجان

تعداد صفحات: ۲۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

هیجان نقش مهمی در جنبه های مختلف زندگی نظیر سازگاری با تغییرات زندگی و رویدادهای تنیدگی زا ایفا می کند. اصولاً، هیجان را می توان واکنش های زیست شناختی به موقعیت هایی دانست که آن را یک فرصت مهم یا چالش برانگیز ارزیابی می کنیم و این واکنش های زیستی با پاسخی که به آن رویدادهای محیطی می دهیم همراه می شوند (گارنفسکی و کومر ۲۰۰۲، ۱۶).

انسان دارای ماهیت چندگانه زیست شناختی، روانشناختی، اجتماعی و معنوی است که هریک از ابعاد مذکور نقش اساسی در سازگاری وی دارند. یکی از جنبه های مهم روانشناختی انسان سازه هیجان می باشد. تجارب هیجانی در زندگی روزمره، سلامت روانشناختی، فرایندهای انگیزشی، پاسخ دهی مناسب در برابر حوداث استرس زا و تحول اجتماعی نقش محوری داشته، بر کنش های مختلف افراد تأثیر می گذارد. هر چند هیجان ها مانند (ترس، خشم و تنفر) دارای پایه های زیستی هستند، ولی افراد قادر به تأثیر گذاری بر شدت، مدت و نوع تجارب هیجانی خود می باشند. این فرایند در متون روانشناختی، نظم جویی هیجان[۱] نامیده می شود (حسنی ۱۳۹۰، ۱۳).

نظم جویی هیجان مؤلفه مرکزی در سازماندهی رفتار سازگارانه و جلوگیری از بروز هیجان های منفی و رفتارهای ناسازگارانه می باشد (مشهدی، میردورقی و حسنی ۱۳۹۰، ۳). از نظر اوکسنر و گروس[۲] (۲۰۰۵، ۲) نظم جویی هیجان شامل ایجاد پاسخ های هیجانی جدید یا تغییر فرایند تداوم آن ها در خلال فرایندهای نظم جویانه می باشد. بنابراین، نظم جویی هیجان، یکاصل اساسی در شروع، ارزیابی و سازماندهی رفتارسازگارانه و همچنین جلوگیری از هیجان های منفی و رفتارهای ناسازگارانه محسوب می شود(گارنفسکی ۲۰۰۲، ۱۶).  هنگامی که فرد با یک موقعیت هیجانی رو به رو می شود، احساس خوب و خوش بینی به تنهایی برای کنترل هیجان های وی کافی نیست او نیاز دارد که در این لحظات بهترین کارکرد شناختی را نیز داشته باشد وی می­کوشد هیجان­های خود را کنترل کند (داماسیو[۳] ۱۹۹۴، ۷). همچنین می توان گفت نظم جویی هیجان به اعمالی اطلاق  می گردد که به منظور تغییر یا تعدیل یک حالت هیجانی به کار گرفته می شود. در متون روانشناختی، این مفهوم اغلب برای توصیف فرایند تعدیل هیجان های منفی به کار گرفته شده است. هر چند، نظم جویی هیجان می تواند در برگیرنده ی فرایندهای هشیار باشد، الزاماً نیازمند آگاهی و راهبردهای آشکار نمی باشد (گروس و مونوز ۱۹۹۵، ۲).

هر چند هیجان ها مبنای زیستی دارند، اما افراد قادرند بر شیوه هایی که این هیجان ها را ابراز می کنند، اثر بگذارند. تنظیم هیجان شکل خاصی از خود نظم بخشی است و به عنوان فرایندهای بیرونی و درونی دخیل در بازبینی، ارزشیابی و تعدیل ظهور، شدت و طول مدت واکنش های هیجانی تعریف شده است (تامپسون[۴] ۱۹۹۴، ۵۹ ).تنظیم هیجان نیز از جمله متغییرهایی است که می تواند با سلامت روان مرتبط باشد تنظیم هیجان به توانایی فهم هیجانات، تعدیل تجربه هیجانی و ابراز هیجانات اشاره دارد (فیلدمن، بارتر و گروس ۲۰۰۱، ۱۵؛ گروس ۱۹۹۸، ۲؛ گروس ۲۰۰۱، ۱۰).

تنظیم هیجان را می توان بصورت فرایندهایی تعریف کرد که از طریق آن، افراد می توانند بر اینکه چه هیجانی داشته باشند و چه وقت آن ها را تجربه و ابراز کنند، تأثیر بگذارند (گروس ۱۹۹۹، ۱۹۸). همچنین تامپسون (۱۹۹۴، ۵۹)، تنظیم هیجان را به منزله فرایندهای درونی و بیرونی میداند که مسئولیت کنترل، ارزیابی، و تغییر واکنش های عاطفی فرد را در مسیر تحقق یافتن اهداف او را بر عهده دارد (به نقل از یوسفی ۱۳۸۵، ۴). ویمز و پینا[۵] (۲۰۱۰، ۱۰)، تنظیم هیجان را به عنوان فرایند آغاز، حفظ، تعدیل یا تغییر در بروز، شدت یا استمرار احساس درونی و هیجان مرتبط با فرایندهای اجتماعی- روانی، فیزیکی در به انجام رساندن اهداف فرد تعریف می کنند.

استرانگ من[۶] (۲۰۰۶) پنج نوع فرایند تنظیم عاطفی نقل کرده است. از نظر او طی گزینش موقعیت، فرد با نزدیک شدن یا دور شدن از افراد، مکان ها یا اشیایی که موجب تجارب خوش یا ناخوشی         می شوند، به تنظیم عواطف خود می پردازند. طی اصلاح موقعیت، بر روی آنچه که موجب تجارب عاطفی ناخوشایند است متمرکز می شود و آن را به صورت دلخواه خود تغییر می دهد. با تغییر توجه، توجه اش را به چیز دیگری جلب می کند و از موقعیت یا محرکی که باعث ایجاد هیجان شده حواس خود را پرت می نماید. با تغییر شناختی، ارزیابی اش را از بعضی چیزها تغییر داده تا تأثیر عاطفی آن را تغییر دهد و با اصلاح پاسخ، به تغییر پاسخ هیجانی خود نسبت به موقعیت ها یا محرک ها اقدام می کند.

واژه های کلیدی: تنظیم هیجان، تنظیم شناختی هیجان، ابعاد تنظیم شناختی هیجان، مدل های تنظیم هیجان، فرایند تنظیم هیجان

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
مبانی تنظیم هیجان ۸
تعریف تنظیم هیجان ۸
تنظیم شناختی هیجان ۱۰
ابعاد تنظیم شناختی هیجان ۱۱
مدل های تنظیم هیجان ۱۲
فرایند تنظیم هیجان ۱۴
راهبردهای تنظیم هیجان ۱۵
پیشینه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان ۱۸
نتیجه گیری ۲۰
منابع و مأخذ ۲۱

 منابع

۱- حسنی، جعفر؛ آزاد فلاح، پرویز؛ رسول زاده طباطبایی،کاظم؛ عشایری، حسن، ۱۳۸۷، بررسی  راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر اساس روان نژدگی گرایی و برون گرایی، فصلنامه تازه های      علوم شناختی، سال دهم، شماره۴، ۱۳-۱٫

۲- یوسفی، فریده، ۱۳۸۵، بررسی رابطه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با افسردگی و اضطراب در   دانش آموزان مراکز راهنمایی استعدادهای درخشان، پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، سال ششم،   شماره۴، ۸۹۲ -۸۷۱٫

۳- یار یاری، فریدون؛ مرادی، علیرضا؛ یحیی زاده، سلیمان، ۱۳۸۶، رابطه هوش هیجانی و منبع کنترل  با سلامت روانشناختی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران، مطالعات روانشناختی، دوره ۳ ، شماره   ۱۰ ، ۴۰-۲۱٫

۴- عبدی، سلمان؛ جلیل باباپور، خیرالدین؛ فتحی، حیدر، ۱۳۸۹، رابطه سبک های تنظیم هیجان  شناختی و سلامت عمومی دانشجویان، مجله علوم پژوهشی دانشکده علوم پزشکی ارتش جمهوری    اسلامی ایران، سال هشتم، شماره ۴، صفحات ۲۵۸-۲۶۴٫

۵- احمدی، احمد؛ باغبان، ایران؛ بهرامی، فاطمه؛ صالحی، اعظم، ۱۳۹۰، رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مشکلات هیجانی با توجه به عوامل فردی و خانوادگی، فصلنامه مشاوره و روان درمانی      خانواده، سال اول، شماره ۱، ص. ۱-۱۸٫

۶- بیگی، پروین، ۱۳۹۰، مقایسه اثربخشی آموزشهای شناختی-رفتاری و مهارتهای تنظیم هیجان بر  وضعیت تحصیلی دانش آموزان مبتلا به اضطراب امتحان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی،                دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.

۷- قاسم زاده نساجی، سوگند؛ پیوسته گر، مهرانگیز؛ حسینیان، سیمین؛ موتابی، فرشته؛ بنی هاشمی، سارا، ۱۳۸۹، اثربخشی مداخله شناختی-رفتاری بر پاسخ های مقابله ای و راهبردهای تنظیم شناختی  هیجان. مجله علوم رفتاری، دوره چهارم، شماره اول، بهار، ص ۴۳-۳۵٫

۸- سامانی، سیامک؛ صادقی، لادن، ۱۳۸۹، بررسی کفایت روانسنجی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان،  مجله روش ها و مدل های روانشناختی، شماره ۱، ۶۲-۵۱٫

۹-صالحی، اعظم. و [دیگران]. ۱۳۹۰٫ رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مشکلات هیجان و مشکلات هیجانی با توجه به عوامل فردی و خانوادگی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. دوره ۱٫

۱۰-حسنی، جعفر. ۱۳۹۰٫ بررسی اعتبار و روایی فرم کوتاه پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان. تحقیقات علوم رفتاری. دوره ۴، شماره ۹٫

۱۱-حسنی، جعفر. و [دیگران]. ۱۳۸۸٫ تأثیر ارزیابی مجدد و فرونشانی تجارب هیجانی منفی بر ناقرینگی EEG پیشانی مغز بر اساس ابعاد نورزگرایی و برون گردی. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز. دوره ۱۳٫

 مقدمه

مفهوم کلی تنظیم شناختی هیجان دلالت بر شیوه­ی شناختی دستکاری ورود اطلاعات فراخواننده­ی هیجان دارد. به عبارت دیگر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان به نحوه­ی تفکر افراد پس از بروز یک تجربه­ی منفی یا واقعه­ی آسیب­زا اطلاق می­گردد (حسنی، آزاد فلاح، رسول زاده طباطبایی و عشایری،۱۳۸۷). محققان ۹ راهبرد شناختی را در تنظیم هیجانات معرفی کرده­اند: ملامت خویش، پذیرش، نشخوارگری، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه­ریزی، ارزیابی مجدد مثبت، دیدگاه پذیری، فاجعه پنداری و ملامت دیگران (یوسفی، ۱۳۸۵).

تنظیم هیجان نقش مهمی در سازگاری ما با وقایع استرس­زای زندگی دارد (گروس[۱]، ۱۹۹۸). همچنین نتایج پژوهش­ها نشان می­دهند که ظرفیت افراد در تنظیم مؤثر هیجان­ها بر شادمانی روان شناختی، سلامت جسمانی و روابط بین­فردی و تعاملات اجتماعی تأثیر می­گذارد (گروس، ۱۹۹۹).

وان اودن هرن و واندرزی[۲] (۲۰۰۲) در بررسی توانایی سازگاری مثبت با شرایط، توانایی در تنظیم هیجان ها در مواجهه با تعارض ها و فشار ها را مهم ترین عوامل سازگاری میان فرهنگی دانستند. شواهد بسیاری ثابت می کند که افراد دارای مهارت هیجانی؛ یعنی کسانی که احساسات خود را به خوبی       می شناسند، و آن ها را تنظیم می کنند و احساسات دیگران را نیز درک و به طرز اثر بخشی با آن برخورد می کنند، در حوزه های مختلف زندگی موفق و کارآمد می باشند (یاریاری، مرادی، یحیی زاده، ۱۳۸۶).

اختلال در نظم هیجان نیز پیش بینی کننده ی آسیب روانی فرد در آینده (آبوت[۳]، ۲۰۰۵)، و عامل کلیدی و مهمی در پیدایش افسردگی و اضطراب (بیوریگارد، لوسکو و بارگون[۴]، ۲۰۰۱)، حساسیت های بین فردی و انزوای اجتماعی (ایزنبرگ، ۲۰۰۱؛ به نقل از احمدی، باغبان، بهرامی و صالحی، ۱۳۹۰)، بزهکاری، خشونت و رفتار پرخاشگرانه (بیوریگارد و همکاران، ۲۰۰۱) است.

عبدی، باباپور و فتحی (۱۳۸۹) نشان دادند که بین سبک های تنظیم هیجان شناختی سازگار (تمرکز مجدد مثبت، ارزیابی مجدد مثبت و تمرکز دوباره بر برنامه ریزی) و سلامت عمومی همبستگی مستقیم و بین سبکهای تنظیم هیجان شناختی ناسازگار (فاجعه انگاری، سرزنش دیگری و نشخوار فکری) و سلامت عمومی همبستگی معکوس وجود دارد.

تنظیم هیجان به عنوان فرایند آغاز، حفظ، تعدیل و با تغییر در بروز، شدت یا استمرار احساس درونی و هیجان مرتبط با فرایند های اجتماعی- روانی، فیزیکی در به انجام رساندن اهداف فرد تعریف می شود (ویمز و پینا[۵]، ۲۰۱۰).

مبانی تنظیم هیجان

  سال ها پژوهش به وضوح بر نقش مهم هیجان ها در بسیاری از جنبه های زندگی روزانه و همچنین تأثیر آن ها در سازگاری با فشارها و بحران های زندگی صحه گذاشته اند. اساساً هیجان ها واکنش های زیست شناختی هستند که زمانی برانگیخته می شوند که فرد موقعیت را حاوی چالش یا فرصت های مهمی ارزیابی می کند و پاسخ دهی وی را در برابر رویدادهای محیطی عمده منسجم می سازد (گروس و مونوز[۶]، ۱۹۹۵).

گروس و تامپسون[۷] (۲۰۰۷) با استناد به پژوهش های مختلف پیشنهاد می کنند که حضور افراد در موقعیتی که آن را مرتبط با اهداف خود می دانند باعث برانگیختگی هیجان ها می شود. بدین شکل که زمانی که فرد در موقعیت مرتبط با اهداف خود قرار می گیرد، فرایندهای توجهی فعال شده و به دنبال آن ارزیابی صورت می گیرد. نظریه های مختلف تعاریف متعددی از این فرایندهای ارزیابی دارند ولی به هر صورت این فرایند باعث تولید پاسخ های هیجانی شده و منجر به تغییراتی در نظام تجربی، رفتاری و عصبی زیستی می گردد.

  تعریف تنظیم هیجان

ریشه های پژوهش در این باره به مطالعه ی دفاع های روانشناختی (فروید، ۱۹۲۶ تا ۱۹۵۶)، استرس و مقابله روانشناختی (لازاروس، ۱۹۶۶)، نظریه دلبستگی (بالبی، ۱۹۶۹) و نظریه هیجان (فریجدا، ۱۹۸۶) باز می گردد (به نقل از گروس و تامپسون، ۲۰۰۷). علی رغم توافق همگانی آشکار درباره فقدان تعریف جامعی درباره تنظیم هیجان، هنوز گوناگونی قابل توجهی در تعریف ضمنی این مفهوم مشاهده می شود که توسط نظریه پردازان و پژوهشگران مختلف ارائه می شود (تامپسون، ۱۹۹۴). تنها توجه به این جنبه که تنظیم نامناسب هیجان ناسازگارانه و بالعکس، تنظیم مناسب آن سازنده است، بیش از حد ساده انگارانه به نظر می رسد. ارزش مفهومی تنظیم هیجان این است که وسیله ای برای فهم این موضوع است که چگونه هیجان ها توجه و فعالیت را سازماندهی و کنش های راهبردی دیرپا یا قدرتمند را تسهیل   می کنند تا بر مواضع فایق آیند، مسائل را حل کنند و همزمان نیز منجر به حفظ بهزیستی شوند؛ همان طور که در عین حال ممکن است استدلال و برنامه ریزی را دچار نقص کنند، تعاملات و روابط بین فردی را بغرنج ساخته و سلامت را به مخاطره اندازند (گروس و مونوز، ۱۹۹۵).

[۱]. Gross

[۲]. Van Oudenhoren & Vander Zee

[۳]. Abbott

[۴]. Beauregard, Levesque & Bourgouin

[۵] .Vimz & Pina

[۶].Munoz

[۷]. Thompson

Ochsner

[۲]. Gross

[۳]. Damasio

[۴]. Thompson

[۵]. Vims & Pina

[۶]. Strongman

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .