عنوان

مقاله کارکردهای اجرایی و اجزای آن

تعداد صفحات: ۳۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

کارکردهای اجرایی، کارکردهای عالی دستگاه شناختی هستند که به مجموعه ای از توانایی هایی شناختی شامل خودگردانی، خودآغازگری و بازداری، برنامه ریزی راهبردی، انعطاف شناختی و کنترل تکانش گفته می شود (ویانت و ویلیس[۱]، ۱۹۹۴). در واقع، کارکردهایی همچون سازمان دهی، تصمیم گیری، حافظه کاری، حفظ و تبدیل[۲] کنترل حرکتی، احساس و ادراک زمان[۳]، پیش بینی آینده، بازسازی[۴]، زبان درونی و حل مسئله را می توان از جمله مهمترین کارکردهای اجرایی دانست که در زندگی و انجام تکالیف یادگیری و عملکرد های هوشی به انسان کمک می کند (بارکلی، ۱۹۹۸).

اگر چه کارکردهای اجرایی در درجه ی اول از چشم انداز عصب شناختی مطالعه شده اند؛ ولی در سال های اخیر تحول و آسیب شناسی آن ها موضوع مورد علاقه ی صاحب نظران بسیاری بوده است. بررسی های تحولی کارکردهای اجرایی نشان داده اند که این کارکردها: الف) از همان دوران اولیه رشد (احتمالاً پایان سال اول زندگی) ظهور می کنند؛ ب) به تدریج رشد می نمایند و در سال های دو تا پنج تغییرات بسیار مهمی در آن ها رخ می دهد و در حدود ۱۲ سالگی عملکرد کودک تا حد بسیار زیادی شبیه عملکرد بزرگسالان می شود، ج) می توان ناکامی کودک را در انجام کارکردهای اجرایی بر اساس پیچیدگی تکالیف مشخص کرد، د) می توان بین تحول جنبه های عاطفی نسبتاً «داغ[۵]» در کارکردهای اجرایی و از سویی دیگر تحول جنبه های خالص تر شناختی «خنک[۶]»، به نوعی تمایز قایل شد (زالازو و مولر[۷]، ۲۰۰۲؛ به نقل از علیزاده، ۱۳۸۵).

واژه های کلیدی: کارکردهای اجرایی، اجزای کارکردهای اجرایی، مدل های کارکردهای اجرایی

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
کارکردهای اجرایی ۷
اجزای کارکردهای اجرایی ۸
۱- حافظه کاری ۹
۲- بازداری پاسخ ۱۲
۳- برنامه ریزی و سازماندهی ۱۵
مدل های کارکردهای اجرایی ۱۶
۱- مدل براون ۱۶
۲- مدل CEO مغزی یا رهبر ارکستر (مک کلوسکی) ۱۷
یک مدل از کارکردهای اجرایی ۱۹
۳- مدل ۳ لایه ساراوارد ۲۷
منابع ۲۸

منابع

علیزاده، حمید. (۱۳۸۵). رابطه کارکردهای اجرایی عصبی – شناختی با اختلال های رشدی. تازه های علوم  شناختی، ۴، ۷۰- ۵۷٫

علیزاده، حمید. (۱۳۸۴). اختلال نقص توجه / بیش فعالی. تهران: انتشارات رشد.

قمری گیوی، حسین؛ شایقی، حسین و قاسم نژاد، سمیه. (۱۳۸۸). بررسی بازداری شناختی و حرکتی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی و اسکیزوفرنی. دو فصلنامه روانشناسی معاصر، ۲، ۵۸- ۴۵٫

کاویانپور، فرنوش؛ ملک پور، مختار؛ عابدی، احمد. (۱۳۹۲). اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی (بازداری  پاسخ) بر میزان تکانشگری کودکان پیش دبستانی دارای اختلال هماهنگی رشد: پژوهش موردی. مجله توانبخشی، ۱؛ ۸۶- ۷۶٫

مشهدی، علی؛ رسول زاده طباطبایی، کاظم؛ آزاد فلاح، پرویز؛ سلطانی فر، عاطفه. (۱۳۸۹). توانایی برنامه ریزی و سازمان دهی در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / فزون کنشی. مطالعات تربیتی و روانشناسی، ۱۱، .۱۵۱ -۱۷۰

مشهدی، علی. (۱۳۸۸). بررسی کنش های اجرایی و تأثیر شیوه های درمانگری (دارو درمانگری،

آموزش کنش های اجرایی و ترکیب این دو مداخله) در افزایش کنش های اجرایی و کاهش نشانه  های بالینی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه – فزون کنشی. رساله دکتری، دانشگاه تربیت   مدرس.

 Weyandt, L., & Willis, W. G. (1994). Executive functions in school-aged children:Potential efficacy of tasks in discriminative clinical groups. Developmental  Neuropsychology, 10, 27-38.

Barkley, R. A., Biederman, J. (1997). Toward a broader definition of the age-of-

onset criterion for attention-deficit hyperactivity disorder. Journal of the

American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 36(9), 1204–۱۰٫

Barkley, R. A. (1997). ADHD and the nature of self-control. New York:

Guilford Press.

Barkley, R. A. (1998). Attention- Deficit/ Hyperactivity Disorder. A Handbook  for diagnosis and treatment. New York: Guilford press.

Davis, D. W., & Burns, B. (2002). Problems of self – regulation: a new way to view deficits in children born prematurely. Issues Ment Health Nurse, 22, 305- 323.

مقدمه

کارکردهای اجرایی مهارتهایی هستند که به شخص کمک می کنند تا به جنبه های مهم تکلیف توجه و برای به پایان رساندن آن برنامه ریزی کند. این کارکردها مهارت هایی هستند که به شخص کمک می کنند تا به جنبه های مهم تکلیف توجه کرده و برای به پایان رساندن آن برنامه ریزی کنند. بسیاری از تحقیقات به این نکته اشاره کردند که بد رشدیافتگی کارکردهای اجرایی با اختلال های تحولی دوران کودکی، ارتباط بسیار نزدیکی دارند (اندرسون، ووک و کاستیلو[۱]، ۲۰۰۲).

پنینگتون و اوزونوف[۲] (۱۹۹۶؛ به نقل از علیزاده، ۱۳۸۵) کارکردهای اجرایی را حوزه ای خاص از توانایی هایی می دانند که شامل سازمان دهی در فضا، بازداری انتخابی، آماده سازی پاسخ، هدف مداری، برنامه ریزی و انعطاف است. بارکلی[۳] (۱۹۹۷؛ به نقل از علیزاده، ۱۳۸۵) نیز کارکردهای اجرایی را اعمالی دانست که فرد برای خود و برای هدایت خود انجام می دهد تا خودکنترلی، رفتار هدف مدار و بیشینه سازی پیامدهای آینده را به اجرا درآورد. بر اساس نظریه پیچیدگی و کنترل شناختی[۴]، تحول کارکردهای اجرایی را می توان در قالب رشد وابسته به سن و در چارچوب حداکثر عملیات و قوانین پیچیده ای که کودک می تواند تدوین کند و برای حل مسئله مورد استفاده قرار دهد، درک کرد (زلازو[۵] و همکاران، ۲۰۰۳؛ به نقل از علیزاده، ۱۳۸۵). منظور از کارکردهای اجرایی در این مقاله، شامل بازداری پاسخ[۶]، حافظه کاری[۷]، سازماندهی و برنامه ریزی[۸] می شود. آسیب در کارکردهای اجرایی می تواند بر همه جنبه های گوناگون رفتاری، شناختی، اجتماعی و ارتباطی اثری مخرب و سوء بر جا بگذارد (دیویس و برنز[۹]، ۲۰۰۱؛ استری هورن[۱۰]، ۲۰۰۲، نوبر و اوریلی[۱۱]، ۲۰۰۴؛ جانسون[۱۲] و همکاران، ۲۰۰۳).

همچنین تحقیقات نشان داده اند که آموزش و رشد کارکردهای اجرایی، نقش اساسی در گسترش توانمندیهای اجتماعی و تواناییهایی تحصیلی و آموزشگاهی دارند. به ویژه که هرگونه نقص در رشد این کارکردها، می تواند موجب اختلال نقص توجه و بیش فعالی یا اختلال در برنامه ریزی برای شروع و اتمام تکلیف، به یاد سپاری تکالیف، اختلال حافظه و اختلال یادگیری شود (بلایر؛ زلازو وگرین برگ[۱۳]، ۲۰۰۵)

  کارکردهای اجرایی

کارکردهای شناختی، محصول فرایندهای پردازشی مغز است و شامل دو زیر مجموعه است؛ یکی کارکردهای مبتنی بر قانون^[۱۴] که تفکر و عملکرد فرد را تنظیم  و کنترل می­کند و تحت عنوان کارکردهای اجرایی^[۱۵]  شناخته می­شود و دیگری کارکردهای غیرقانونمند^[۱۶] که به مبتنی بر هیجانات، امیال، شناخت اجتماعی و عوامل تأثیرگذار موقعیتی است (پاسینی[۱۷] و همکاران، ۲۰۰۷). کارکردهای اجرایی، شامل انعطاف­پذیری شناختی و توانایی مدیریت مؤلفه ­های مداخله­گر در رفتارهای هدف­گرا و پیش­بینی پیامدهای ناشی از یک عملکرد است (آردیلا و سورلوف[۱۸]، ۲۰۰۷).  کارکردهای اجرایی، از جمله توانایی هایی هستند که کودکان در آینده برای یادگیری های مدرسه ای به آنها نیازمندند (کرک، گالاگر، آناستازیو و کولمان[۱۹]، ۲۰۰۶) و بروندادهای رفتار را تنظیم می کنند و معمولاً شامل بازداری و کنترل محرک ها، حافظه کاری، انعطاف پذیری شناخت، برنامه ریزی و سازماندهی هستند (دنکلا[۲۰]، ۱۹۹۶). به عبارت دیگر، کارکردهای اجرایی مجموعه ای از تواناییهای عالی، شامل خودگردانی، خودآغازگری، برنامه ریزی، انعطاف شناختی، حافظه کاری، سازماندهی، ادراک پویا از زمان، پیش بینی آینده و حل مسئله است که در فعالیت های روزانه و تکالیف یادگیری به کودکان کمک می کند (داوسون، ۲۰۰۴؛ علیزاده، ۱۳۸۴).

گروهی از محققین برای تبیین کارکردهای اجرایی از مفهوم چگونگی و چرایی رفتارهای انسان و گروهی دیگر این کارکردها را در دامنه های شناختی متفاوت، گروه­بندی می­کنند که شامل برنامه­ریزی و سازماندهی رفتار، بازداری و مهار پاسخ، تداوم عملکرد، کاهش تسلط و توانایی شروع عملکرد است (آردیلا، ۲۰۰۸). میاک^[۲۱] و همکاران (۲۰۰۰) شواهدی مبنی بر تقسیم کارکردهای اجرایی به سه مؤلفه­ شناختی مشتمل بر مهار، انتقال و به روز رسانی ارائه می دهد که اگر چه قابل تفکیک هستند، امّا در فرایند تنظیم و کنترل بسیاری از عملکردها هر سه با هم ایفای نقش می­کند. از جمله مؤلفه­های دیگری که این پژوهشگران معرفی کردند، برنامه­ریزی، تصمیم­گیری و حل مسأله است. یک تقسیم ­بندی دیگر کارکردهای اجرایی به دامنه­­های اصلی، شامل پنج مؤلفه ی مهار فوری پاسخ، برنامه ریزی، انعطاف­پذیری شناختی، انتقال توجه و حافظه­ی کاری است (دنیلسون، لوسی، رانبرگ و نیلسون[۲۲]، ۲۰۱۰).

[۱]– Anderson, wukk. & castiello

[۲]– Pennington & Ozonoff

[۳]– Barkley

[۴]– cognitive complexity and control

[۵]– Zelazo

[۶]– inhibition Response

[۷]– working memory

[۸]– organizing and planning

[۹]– Davis & Burns

[۱۰]– Strayhorn

[۱۱]– Nobre & O’Reilly

[۱۲]– Johnson

[۱۳]– Blair, zelazo & Greenberg

[۱۴]– rule Base Functions

[۱۵]– executive Functions

[۱۶]– non Rule Base Functions

[۱۷]– Pasinni

[۱۸]– Ardila & Surloff

[۱۹]– Kirk, Gallagher, Anastasiow & Coleman

[۲۰]– Denckla

[۲۱]– Miyake

[۲۲]– Danielsson, Lucy, Ronnberg, Nilsson

[۱]– Weyandt &Willis

[۲]– maintenance and shift

[۳]– time sensation and perception

[۴]– reconstruction

[۵]– hot

[۶]– cool

[۷]– Muller

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .