عنوان

مقاله نقاشی و نقاشی درمانی

تعداد صفحات: ۴۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

نقاشی درمانی عبارتست از ترسیم خود انگیخته تصاویر که فرصت­های برای ارتباط وبیان کلامی فراهم می‌کند (لویک ۱۹۸۳، ۳۰).

نقاشی یکی از ابزارهای مفید و کارآمد در فعالیتهای پژوهشی روانشناسی و روانپزشکی کودک و نوجوان است.نقاشی کودک از زمره فعالیتهایی است که تحت تاثیر تحول شناختی، عاطفی و اجتماعی قرار میگیرد. نقاشی به منزله ی آزمون هوش است. کودکان درترسیم افراد اطراف خود، آنها را آن طور که میبینند نمی کشند، بلکه به گونه ای که آنها را درک میکنند یا دقیق تر به گونهای که خود را درک میکنند به نقاشی آنها می پردازند و این امر بستگی به درجه ی رشد و رسیدگی روانی_حرکتی کودکان دارد. نقاشی به منزله ی آزمون شخصیت است و پرده از روی عواطف کودک برمی دارد(کرمن،۷۸:۲۰۰۶).نقاشی کودکان به عنوان یک اثر مکتوب و قابل نگهداری در طول زمان برای شناخت ویژگی های روانی یا حالات عاطفی آنان بسیار باارزش است. کودکان با هر نقاشی و داستان مرتبط با آن، جزیی از وجود یا ویژگیهای خویش را نمایان می سازند و به همین دلیل است که این ابزار وسیله ی مناسبی برای راه یافتن به دنیای پر رمز و راز آنان تلقی می شود(مارنات[۱]،۱۳۲:۲۰۰۲).

نقاشی‌درمانی فرصت‌هایی را فراهم می‌سازد که فرد را در ضمن کسب تجربه‌های موفقیت‌آمیز و افزایش مهارتها، قادر می‌سازد تا به کمک خلق تصاویر، احساسات درونی خود را آشکار ساخته و به وسیله فرافکنی تعارضات، ترس‌ها، آرزوها و دیگر احساسات درونی به نوعی تخلیه هیجانی دست یابد.

واژه های کلیدی: نقاشی، نقاشی درمانی، کودکان، مراحل نقّاشی کودکان، موسیقی و نقاشی

فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۶
نقاشی و نقاشی درمانی ۹
نخستین مراحل نقّاشی کودکان خط خطی کردن ۹
مراحل تکامل خط خطی کردن ۹
از هیجده ماهگی تا دو سال و نیمگی ۱۰
توصیف نقاشی توسط پیاژه ۱۱
تفسیرهای فرافکنانه نقاشی کودکان ۱۱
هیجده ماهگی تا دوسال و نیمگی ۱۲
از دو سال و نیمگی تا پنج سالگی ۱۳
پنج تا هشت سالگی ۱۳
هشت سالگی تا نوجوانی ۱۴
شاخص های هیجانی در مورد نقاشی کودکان ۱۴
انتخاب موضوع نقاشی بین پسرها و دخترها ۱۵
اضافه نمودن شخصیت های دیگر ۱۵
کمبود محبت ۱۶
نقاشی در مقام بازی ۱۶
حسادت ۱۶
بی ارزش کردن اشخاص ۱۷
کودک و میمون ۱۷
فاصله بین اشخاص ۱۸
برجسته نمودن اشخاص ۱۸
رنگ و تخیلات ۱۹
تعیین هویت ۲۰
تکامل چهره نگاری ۲۰
ارتباط بین اندازه اشیاء و محل قرار گرفتن آنها ۲۱
نقاشی و زندگی عاطفی کوک ۲۱
جهت نقاشی ۲۲
فضا ۲۲
معانی رمزی حیوانات ۲۳
معانی رمزی آب ۲۳
معانی رمزی رنگین کمان ۲۴
معانی رمزی کوه ها ۲۴
معانی رمزی هواپیما ۲۴
معانی رمزی راه ۲۵
معانی رمزی خانه ۲۵
پیشینه هنر و نقاشی درمانی ۲۶
موسیقی و نقاشی ۳۶
ریتم یا آهنگ ترسیم ۳۷
نتیجه گیری ۳۸
منابع و مآخذ ۴۲

منابع

فراری، آنا الیوریو. (۱۳۸۷). نقاشی کودکان و مفاهیم آن. ترجمه صرافان، عبدالرضا، انتشارات:دیبا.

توماس، گلین وی. و آنجل امر حبی سیلکر. (۱۳۷۰). مقدمه‌ای بر روان‌شناسی نقاشی کودکان. ترجمه عباس مخبر. تهران: چاپ طرح نو.

درلئو، جوزف. (۱۳۷۵). تفسیر نقاشی‌های کودکان. ترجمه فاطمه فروزان. تهران: انتشارات سازمان بهزیستی کشور.

هنریک، ریچی. (۱۳۷۴). آشنایی با ۳۹ فن درمانی. ترجمه احمد اعتمادی و مصطفی تبریزی. تهران: انتشارات فراروان.

وی، توماس. و آنچل ام جی. ۱۳۷۰٫ سیلک مقدمه‌ای بر روان‌شناسی نقاشی کودکان. ترجمه مخبر، عباس، انتشارات تک.

هتر ینگتون، ای.، پارک میوسن. و دی راس. (۱۳۷۳). روان‌شناسی کودک از دیدگاه معاصر. ترجمه جواد طهوریان و همکاران (۱۳۷۳)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

هیربدنیا، ابراهیم. (۱۳۷۷). شعر و هنردرمانی. (خودشناسی، خودآموزی و به اندیشی). تهران: انتشارات تکثیر.

کرمی، ابوالفضل. ۱۳۹۰٫ آشنایی با آزمون‌سازی و آزمون‌های روانی. مرکز نشر روان‌سنجی.

لاندگارتن، هلن. (۱۹۸۱). هنر درمانی بالینی. ترجمه کیانوش هاشمیان و الهام ابوحمزه (۱۳۷۸). تهران: نشر مهاجر.

عناصری، جابر. (۱۳۶۸). مردم‌شناسی و روان‌شناسی هنر. تهران: انتشارات اسپرک.

مقدمه

نقّاشی کودک نوعی بازی است: در تمام دوره کودکی و تا مرزهای نوجوانی، اکثر کودکان منظماً به     مجموعه­ای از فعالیّت­های ترسیمی می پردازند و بدین ترتیب روابط متکثّری با واقعیبت ها برقرار می­سازند کودکان با استفاده از شیوه های مختلف، تصور خود را از جهان به نوعی ترسیم می­کنند. با این فعالیّت همانند دیگر فعالیّت­های لهوی، لذّت، اکتشاف و تجربه آنچه ممکن است همراهند. نقّاشی، بازی، طنز و هنر به یک خانواده رفتاری تعلّق دارند و به این دلیل به منزله انعکاس مجموعه ساخت هایی هستند که کودک در دسترس خود دارند امّا در هر حال این فعالیّت­ها در چهار راه جهان برونی (واقعیّت برونی) و جهان درونی (واقعیّت درونی) قراردارند و زمینه را برای بیان تعارض ها یا تضادها بین این دو دسته واقعیّت فراهم می سازند (دادستان ۱۳۸۷، ۱۳).

از حدود پایان نخستین سال زندگی، بسیاری از کودکان، فعالیّتی که می­توان آن­را ترسیم با دقیق­تر بگوییم «نگاره گری» نامید از خود نشان می­دهند. در فرهنگ متداول جهان کنونی، ابزار این نگاره‌گری غالباً یک مداد یا قلم است، امّا ممکن است کودک از انگشت، اسفنج، یک تکّه گچ، یک تیره چوب و یا هر شیء دیگر نیز استفاده کنند. هر چند این نگاره گری یا ترسیم ترجیحاً بر صفحه­ای از کاغذ نقش می­بند امّا ممکن است صفحات کتاب یا سطوح دیگر از قبیل لوازم خانه، دیوارها، پارچه­ها و غیره صحنه عمل باشند و تعارض­های بسیاری با بزرگسالان به وجود آورند غالباً تولید لکّه­های مقدّم بر تولید این خطوط یا         نگاره­هاست (دادستان ۱۳۸۷، ۱۳).

بدین ترتیب، در مبنای ترسیم وحتّی قبل از نخستین خط خطی کردن ها و پدیدآوری خطوطی که ظاهراً واجد معنایی نیستند، مجموعه پیچیده ای از رفتارهای حرکتی، توحید یافتگی های ادراکی و کاربرد اطلاعاتی که از این آثاردوام دار و مشاهده شدنی به منزله تدوام بدن حاصل می شوند، قراردارد. مؤلفانی به بررسی شباهت، و تفاوت های بین این فعالیّت «پیش ترسیم» و «هویت پردازی‌ها» کودک پرداخته اند. اصواتی که کودک تولید می کند زود گذرند امّا به عنوان وسیله ارتباط جزئاً سازماندهی می شوند. به عکس نگاره ها بلا اثرند دارای معنای تمایز یافته ای نیستند امّا معّرف «مضاعف سازی» بدنی ارادی هستند. به عبارت دیگر این نگاره ها در شمار آثار قلمداد می گردند که از عملی که به تولید آنها می انجامد، جدا می شوند. در شمار آثار قلمداد می گردند که از عملی که به تولید آنها می انجامد، جدا می شوند. این نگاره ­گری­های عمدی یا ارادی، از دوّمین سال زندگی به منزله ترسیم درهم برهم­ اند و بتدریج به یک مهار کردن حرکتی ادراکی رکاب می دهند. یعنی سپس از مرحله ای که کودک از دست خود تبعیّت می کند در یک مرحله بعدی، چشم به هدایت دست می پردازد. به نظر اکثر مؤلفانی در جریان سوّمین سال زندگی است که نخستین بگاره های تقلیدی ظهور می کنند ودوران خط خط کردن پشت سر گذاشته می شوند.

نقاشی و نقاشی درمانی

 نخستین مراحل نقّاشی کودکان خط خطی کردن

اوّلین علائمی که بر روی کاغذ رسم می­کند، بیشتر بر اثر ضربه زدن مداد بر روی کاغذ به وجود می­آید. گاهی این ضربات آن چنان مهم است که باعث پاره شدن کاغذ می شود.بنا به تحقیق لون و فلد برتین کودک مدّتی معمولاً شش ماه پس از شروع به خط نگاری ،رابطه ای رابین حرکات دست خود و آثار و علائمی که پدید می آورد کشف می کند او به مفهوم علل ومعلول پی می برد .در این مرحله کودک حرکات دستش را تغییر می دهد ومی تواند خطوط عمودی وافقی یا مدور ترسیم کند.

خط خطی کردن بی نظم و نا مفهوم برای کودک نوعی بازی است که از آن لذّت می­برد و در سنین دو تا سه سالگی برای شکل هایی که می کشد اسم می گذارد. این بدان معنی است که او می خواهد با محیط اطراف خود ارتباط مفهومی پیدا کند (صرافان ۱۳۸۷، ۱۴۴).

مراحل تکامل خط خطی کردن

کودکان معمولاً در یک سالگی مداد به دست می گیرند ولی به جای خط کشیدن بیشتر با مدادی روی کاغذ می کوبند در ۱۸ تا ۲۰ سالگی به طور کامل موفق به خط کشیدن می شوند. خط­های افقی قبل از خطوط عمودی ظاهر می شوند. در دو سالگی خطوط دایره ای ویا زاویه دار ظاهر می شوند.در سن دو سال ونیمه قدرت عضلانی کودک بیشتر می شود.وهنگام که خطی را رسم می کند،با چشم نیز مراقب آن تا آن خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد.بنا به پژوهش ژزل[۱] کودک در این سن قادر است در یک قسمت کاغذ موضوعی را نقّاشی و قسمت دیگر را اختصاص به مطلب دیگری بدهد و یا با در نظر گرفتن مرکز کاغذ نقّاشی متعادلی ترسیم می­کند.

[۱].  Gesell

[۱] Marnat

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .