عنوان
مقاله نظریه های رشد نوجوانی و جوانی
تعداد صفحات:۴۸
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
نوجوانی از نظر لغت “وبستر[۱]” نوجوانی به حالت و یا جریانی از رشد اطلاق می‌گردد و از نظر حقوقی به مرحله‌ای از زندگی گویند که از بلوغ آغاز شده و به کمال خاتمه می‌یابد.نوجوانی از نظر دایره‌المعارف بریتانیکا، نوجوانی اغلب بعنوان دوره‌ی بین کودکی و بزرگسالی تعریف می‌شود. گرچه بعضی از مؤلفان ،دوره‌ی نوجوانی را مساوی بلوغ جنسی و دوره‌ی تغییرات فیزیکی که اوج آن در تکامل و رسیدگی در تولید مثل است، می‌دانند. ولی اغلب، نوجوانی با مفاهیم روانی و اجتماعی تعریف می‌شود، بعنوان مثال،شروع آن با بلوغ جنسی و خاتمه‌ی مبهم و نامشخص آن، بزرگسالی است. این واژه بر چسب مناسبی جهت دوره‌ای از زندگی فرد (تقریباً بین ۱۲ تا ۱۸سالگی) می‌باشد و چنین استعمالی، هیچگونه قید و تعریفی درباره خصوصیات رشد نوجوان یا علل اختصاصی نوجوانی ندارد. (شرفی، ۱۳۷۶).ژان‌ژاک‌روسو۲، نقش بزرگی در دوران بلوغ نوجوانی ایفا نمود. با پژوهش‌های استانلی هال که او را پدر روانشناسی نوجوانی بلوغ می‌دانند، با انتشار کتاب بلوغ در سال ۱۹۰۵ به اوج خود رسید و سبب پیدایش علمی به نام هبلوژی[۲] یا” علم به احوال” جوانی شد و محققین با اتکا به این علم جدید به اکتشاف در جهان ناشناخته‌ای به نام بلوغ پرداختند و نتیجه‌ی این تلاشها منجر به این موضوع گردید که قرن بیستم را عصر نوجوانی شناسی علمی لقب داده‌اند. (شرفی، ۱۳۸۰).دوره‌ی نوجوانی، دوره‌ای از زندگی فرد را می‌گویند که حد فاصل میان دوره‌ی کودکی و آغاز بزرگسالی است. مدت این دوره در جوامع و فرهنگهای مختلف در سطوح گوناگون اقتصادی اجتماعی متغیر است، حتی طول آن در یک جامعه و در بین خانواده‌های مختلف برحسب وضعیت و شرایط اقتصادی و غیره ممکن است در نوسان باشد.
نظریه‌های رشد نوجوانی عبارتند از: نظریه‌های زیست‌شناختی ، روان‌شناختی، روانی اجتماعی و جامعه‌شناختی،انسان‌شناختی،روان‌کاوی و رفتارگرایی. (بیابانگرد، ۱۳۷۷)
دین مبین اسلام همواره به جوانی و آغاز ورود به آن اهمیت ویژه‌ای قائل شده است که آن را در احکام فقه به عنوان مکلف به تکلیف شدن می‌نامیم. آیات و روایات مختلفی در خصوص قدرت و توانمندی‌های وسیع دوران جوانی ذکر شده است. پیامبر اکرم (ص) در خصوص جوانان در حدیثی می‌فرمایند: مرز‌بندی آدمی در هفت سال اول آقا و سرور والدین است، در هفت سال دوم (دوران نوجوانی) فرمانبردار و در هفت سال سوم (دوران جوانی) وزیر و مشاور والدین شمرده می‌شوند (خامنه‌ای، ۱۳۸۷، ص ۱۹۳).نظریه های رشد جوانی عبارتنداز: نظریه زیست‌شناختی جوانی، نظریه رشدشناختی ، نظریه رشد روانی ـ اجتماعی، نظریه رفتارگرایی، نظریه یادگیری اجتماعی، نظریه شناختی ـ رشدی.
واژه های کلیدی:نوجوانی، نظریه های رشد نوجوانی، ویژگی های نوجوانی، جوانی، نظریه های رشد جوانی، ویژگی های جوانی،
فهرست مطالب
چکیده ۵
مقدمه ۷
مفهوم نوجوانی ۹
نوجوانی و رشد آن در مکتب اسلام ۹
نوجوانی و رشد آن در نظریه‌های معاصر ۱۰
نظریه‌های رشد نوجوانی ۱۲
۱-نظریه‌های زیست‌شناختی ۱۲
۲-نظریه های روان شناختی ۱۵
۳-نظریه‌های روانی، اجتماعی ۱۶
۴-نظریه جامعه‌شناختی ۲۱
۵-نظریه‌های انسان‌شناختی ۲۲
۶-نظریه‌های روان‌کاوی ۲۳
۷-نظریه‌های رفتارگرایی ۲۳
بررسی اجمالی نظریه‌های رشد ۲۴
ویژگیهای نوجوانی ۲۸
جوانی ۳۰
جوانی و رشد آن در اسلام ۳۱
جوانی و رشد آن در نظریه‌های معاصر ۳۱
۱-نظریه زیست‌شناختی جوانی ۳۱
۲-نظریه رشدشناختی در جوانی ۳۲
۳-نظریه رشد روانی ـ اجتماعی جوان ۳۲
۴-نظریه رفتارگرایی ۳۲
۵-نظریه یادگیری – اجتماعی آلبرت بندورا ۳۳
۶-نظریه شناختی ـ رشدی ۳۳
شرایط زیستی – غریزی جوانی ۳۴
شرایط ذهنی جوانی ۳۵
شرایط روانی جوانی ۳۶
شرایط عاطفی و اخلاقی جوانی ۳۷
تحولات و تغییرات جوانی ۳۹
ویژگیهای رشدی جوانی ۴۰
انسجام هویت ۴۰
رشد اجتماعی و اخلاقی ۴۲
ویژگیهای تفکر دوره جوانی ۴۴
نتیجه گیری ۴۷
منابع و ماخذ ۴۸
منابع
شرفی، محمدرضا، (۱۳۷۶)، دنیای نوجوان، چاپ اول تهران: تربیت.
شرفی، محمدرضا، (۱۳۸۰)، جوان و نیروی چهارم زندگی، تهران: سروش.
برک، لورای، (۱۳۸۳)، روانشناسی رشد از نوجوانی تا پایان زندگی، جلد دوم، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران.
احدی، حسن و محسنی، نیکچهر، (۱۳۷۱)، روانشناسی رشد، تهران: سمت.
احدی و جمهری، (۱۳۸۷).روان شناسی رشد ، تهران : سمت
بیابانگرد،اسماعیل، (۱۳۷۷).روان شناسی نوجوانان ، تهران :دفتر نشر فرهنگ اسلامی
خامنه‌ای، سیدعلی، (۱۳۸۷)، حدیث ولایت امام خمینی (ره)، ج ۸٫
یونگ، کارل گوستاو، (۱۳۷۰)، روانشناسی و دین، ترجمه فؤاد روحانی، چاپ سوم، بخش مقدمه.
کافی، احمد، (۱۳۵۱)، روضه کافی (تربیت جوان)، تهران: نشر ۵۷٫
قائمی، علی، (۱۳۷۹)، جوان از دیدگاه نیازها، خواسته‌ها و مصالح، تهران، دفتر مشاور رئیس سازمان در امور جوانان.
لطف‌آبادی، حسین،(۱۳۸۲)، روانشناسی رشد (۲)، نوجوانی، جوانی و بزرگسالی، تهران: سمت.
سیف، علی‌اکبر، (۱۳۸۵)، مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری، ویرایش هفتم؛ صفحه ۳۲۱-۳۷۰، تهران:دوران
مقدمه
دوره نوجوانی و جوانی یکی از مهمترین و بحرانی‌ترین زمان زندگی هر فرد محسوب می‌شود.طبق تعریف سازمان ملی جوانان، افراد ۱۱تا۲۹ سال نوجوان و جوان محسوب می شوند. نوجوان از دوره کودکی گذر کرده و وارد مرحله نوینی از زندگی می‌شود، ورود از دوره کودکی به دوره نوجوانی ،فرد را با مسائل و مشکلات فراوانی مواجه میکند. بررسی این مسائل و مشکلات در دنیای امروز از پیچیدگی خاصی برخوردار است ، بررسی این مسائل و مشکلات مستلزم بررسی همه جانبه نسلی است که در حال دگرگونی عمیق شخصیتی است و برای سازگاری، از هیچ تلاش و کوششی دریغ نمی‌کند .
استانلی هال، دوره نوجوانی را به دوره طوفان وفشار عنوان میکند ومعتقد است که تاثیرات محیطی و فرهنگی نقش بارزی در نوجوانی دارند.نوجوانی به علت تعارض های بین تغییرات جسمانی ناشی از بلوغ و فشار جامعه بر نوجوان(به خاطر رشد اجتماعی و عاطفی)دوره آشوب و تغییرات ناگهانی هیجانی است(بیابانگرد،۱۳۷۷).
نظریه زیست شناختی، جوانی را دوره ای می داند که فرد در این دوره به اوج رشد جسمی خود می رسد و در این دروه از هر دوره دیگری سالمترند،این رشد در دختران زودتر شروع می شود.(بیابانگرد،۱۳۷۷)
نظریه رشد شناحتی ، پیاژه معتقد است تفکر عملیات صوری،عالی ترین سطح تفکر است که دراین دوره رشد می کند.لابووی-ویف معتقد است در جوانی تفکر واقع گرایانه و عمل گرایانه قرار می گیردومهارتهای عقلانی در جوانی در سطح بالایی است. (برگ،۲۰۰۰)
نظریه یادگیری اجتماعی،بندورامعتقد است یادگیری اجتماعی فرایندی است که در نتیجه آن یک مشاهده گر (جوان) یک الگو را از شخص دیگری که رفتارهای خاصی انجام می دهد، مشاهده می کند و می آموزد تا اعمالی را که مشاهده کرده انجام دهد(بیابانگرد،۱۳۷۷).
نظریه شناختی –رشدی،این نظریه بر رشد شناختی (تفکر و استدلال)تاکید دارد.پیاژه بر جهان شمول بودن تفکر انتزاعی جوان و وابسته بودن تفکر به زمینه های اجتماعی-فرهنگی مورد تاکید قرار داد.وارنر شای معتقد است رشد تفکر در مرحله جوانی به مرحله پیشرفت قرار می گیردو به همین جهت جوان به دانش ها ومهارتهایی متمرکز می شود که برای زندگی او مفید است.(بیابنگرد،۱۳۷۷)
مفهوم نوجوانی
از سنین نوجوانی و جوانی تقسیم‌بندی‌های متفاوتی ارائه شده است، عده‌ای سن ۱۵-۱۲ سالگی را دوره نوجوانی، ۱۷-۱۶ سالگی را بلوغ و ۲۵-۱۸ سالگی را دوره جوانی دانسته‌اند.گروهی دیگر ۱۵-۱۲را دوره نوجوانی و برخی ۱۶-۱۳ سالگی را نوجوانی و ۲۵-۱۷ سالگی را جوانی.
نوجوانی و رشد آن در مکتب اسلام
پیامبر گرامی اسلام (ص) می‌فرماید: فرزندت را هفت سال اول زندگی بگذار بازی کند و در هفت سال دوم باید زیر نظر باشد و براساس برنامه‌های تربیتی حرکت کند و در مرحله‌ی سوم (هفت سال سوم) او را ملازم با خودت کن ،شدیداً مراقب او باش و اگر با مراقبت شدید در سه مرحله رستگار نشود و به رشد عقلانی نرسد خیری در او نیست.مرحله نوجوانی که از دوازده سالگی شروع می‌شود دوره‌ی تازه‌ای در زندگی انسان است، تغییر اساسی که می‌توان گفت از نظر روانی در نوجوان پیدا می‌شود حس شخصیت و استقلال‌طلبی او است، او نمی‌خواهد مطیع کامل پدر و مادر باشد و هر چه آنان بگویند بپذیرد و عقیده‌ای مطابق آنها داشته باشد، در این دوره در برابر بایدها و نبایدها ایستادگی میکند، مقاومت نشان می‌دهد و زیر بار نمی‌رود، از امر و نهی دیگران بدش می‌آید زیرا آنرا منافی با شخصیت و استقلال خویش می‌داند. با توجه به این جنبه روانی است که رسول گرامی اسلام (ص) فرمودند: کودک در هفت سال اول زندگی، آقای پدر و مادر است و در هفت سال دوم بنده‌ی آنها می‌باشد در هفت سال سوم باید مشاور مربیان خویش باشد. در این دوره، غریزه جنسی دارای رشد سریع می‌باشد و عقل و روان را محکوم خویش قرار می‌دهد. اگر نوجوان از قبل تربیت و آگاهی لازم را نداشته باشد منحرف شده و به هر کار ناهنجاری دست می‌زند. به هر حال برنامه‌ی تربیتی صحیح در دوره‌ی دوم بعد از تولد (هفت تا چهارده‌سالگی) باعث می‌شود که نوجوان تعادل روانی خویش را حفظ کند و شخصیت خویش را تثبیت نماید و بر اضطراب و نگرانی پیروز شود و غریزه و شهوت و نیروی جنسی را تحت راهنمایی عقل قرار دهد. پدر و مادر و معلم و دیگران که با نوجوانان در ارتباط هستند، بدانند که او به مرحله‌ای از رشد رسیده که باید به او استقلال و شخصیت داده و تکریمش کرد.نوجوان به مرحله‌ای رسیده که تشخیص می‌دهد چگونه باید باشد و به کدام عمل روی آورد و کدام عمل را ترک نماید. البته این در صورتی است که مراحل قبلی تربیتی را به خوبی و با موفقیت گذرانده باشد.
۱ -websters ۲-Jean Jacques rousseau
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
ارسال نظر