عنوان

مقاله سازگاری تحصیلی دانشگاهی

تعداد صفحات:۳۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

انسان همواره در ارتباط با محیط پیرامون خود، با مسائل و مشکلات متنوع و ناشناخته­ای روبه­رو است و برای پاسخگویی به خواسته­های خود، نیازمند تعادل و سازگاری با محیط است.سازگاری جریانی است که فرد برای وفق دادن خود با فشارهای درونی و ملزومات بیرونی، تلاش و کوشش به خرج می دهد(رید- ویکتور[۱]، ۲۰۰۴؛ مک لئود و مک الیسر[۲]، ۱۹۹۹).

چاپلین[۳]، سازگاری را تغییر در فعالیت­ها به منظور فائق آمدن بر موانع وارضای نیازهای خود تعریف   می­کند.وی سازگاری را نوعی حل مسأله می داند که در آن ارگانیسم یا فرد نیازی دارد که نمی تواند با روش­های قبلی برآورده کند. در چنین موقعیت­هایی رفتار تغییر داده می­شودتا اینکه پاسخ منجر به ارضاء نیاز شود. فرد در حالت سازگاری نقش فعّال­تری­ در موقعیّت ایفا می­کند. به همین دلیل سازگاری با مفاهیم سازش، انطباق و همنوایی[۴] تفاوت دارد (چاپلین، ۱۹۸۵).

پذیرفته شدن در دانشگاه و انتقال از دوره دبیرستان به دانشگاه برای بسیاری از جوانان تغییر بزرگ و عمده، در زندگی آنان محسوب می­شود. ورودبه­دانشگاه فرصتی برای یادگیری بیشتر و رشد روانی است،اما درعین حال برای تعدادی از افراد یک منبع استرس بوده و موجب بروز واکنش­های ناسازگارانه در آنان می­گردد.یک فرد زمانی از سازگاری  بهره مند است که بتواند میان خود و محیط اجتماعی اش رابطه ای سالم برقرار کند.محیط اجتماعی نیز در برگیرنده خانواده، محل تحصیل، محیط کسب وکار و نظایر آن است و اگر فردی نتواند با محیط خود با شیوه­ایی، رابطه برقرار کند،ناسازگار تلقی می­شود.سازگاری در اصل از علم زیست شناسی نشأت گرفته است.نخستین بار داروین آن را در نظریه تکامل خود مطرح کرده است،سپس این مفهوم در علوم دیگر همچون روان شناسی و جامعه شناسی مورد استفاده قرار گرفته است این اصطلاح در معانی زیست شناسی به ساختارهای بیولوژیکی اشاره دارد که زنده بودن انواع را تسهیل می­کند (فریدلندر، رید، شاپاک،۲۰۰۷).در فرهنگ روان شناسی کرسینی[۵]، سازگاری به صورت زیر تعریف شده است:ایجاد تغییر در نگرش­ها و رفتار به گونه­ای که بتوان به خوبی و به نحو مؤثّری زندگی کرد.برقراری ارتباط سازنده با دیگران، مقابله با موقعیت­های مشکل آفرین یا استرس زا، از عهده برآمدن مسئولیّت­ها و ارضای نیازها و اهداف شخصی، نمونه­هایی از سازگاری است.میزان سازگاری به دوعامل بستگی دارد: ۱) ویژگی­های شخصی مانند نگرشها، مهارت­ها و شرایط جسمانی. ۲) ماهیت موقعیّت­هایی که با آنها مواجه    می­شود مانند مشکلات خانوادگی، حوادث ناگهانی و طبیعی. ازآنجایی که انسان و محیط وی دائماً تغییر    می­کند بنابراین سازگاری انسان نیز مرتباً دستخوش تغییر می­شود (وی تن[۶]،۲۰۰۳). سازگاری دارای ابعاد مختلفی است:سین وسینگ[۷]، سازگاری را به سه نوع اصلی تقسیم بندی کرده اند: الف)سازگاری تحصیلی، ب) سازگاری اجتماعی[۸]، ج) سازگاری عاطفی[۹] (نیک دل، ۱۳۸۵). بکرو سیریاک[۱۰] معتقدند، سازگاری تحصیلی یک مفهوم چند بعدی بوده و به معنای توانایی افراد در پاسخ گویی موفقیت­ آمیز به تقاضاهای متنوع محیط آموزشی است(زارعی،۱۳۹۱).

نظریه­های یادگیری و موفقیت تحصیلی دو نوع از عوامل را مشخص نموده اند که بر ادامه یا توقّف تحصیل، دانشجویان در دانشگاه مؤثّرند: ۱) عوامل فردی یا گرایش­هایی که دانشجویان قبل از ورود به دانشگاه دارند. ۲) عوامل تعاملی که به تجربیات، بعد از ورود به دانشگاه مربوط می­شود (بالتر[۱۱]، ۲۰۰۲ به نقل از اردکانی، ۱۳۸۴). به نظر بکروسیریاک، سازگاری دانشجویان دارای چهار بعد است که عبارتند از:

۱) سازگاری آموزشی[۱۲]: توانایی دانشجو در مدیریت و کنترل شرایط آموزشی که در شرایط جدید با آن مواجه شده است.توان انطباق دانشجو با مقررّات، مطالب درسی، کسب شیوه یادگیری جدید، حضور در کلاس و برنامه مطالعه متناسب با آن دوره دانشجویی، مربوط به این بعد از سازگاری می­گردد.

۲) سازگاری اجتماعی:در این نوع سازگاری دانشجو با محیط اجتماعی خود رابطه مناسبی برقرار کرده و روابط بین فردی خویش را به نحو مناسبی با همکلاسی­ها، استادان، کارمندان و سایر گروه­های دانشجویی توسعه می­دهد. به علاوه در فعالیّت­های مختلف اجتماعی مشارکت می­کند، گروه­های رسمی و قانونی موجود در دانشگاه را شناسایی و در آن­ها عضو می­شود، در برنامه­های مختلف اجتماعی که در دانشکده یا دانشگاه برگزار می­شود، شرکت می­کند.

۳) سازگاری شخصی و عاطفی[۱۳]: مربوط به وضعیت سلامت روانی وجسمانی فرد در محیط جدید است. این بعد سازگاری میزان علائم و نشانه­های آشفتگی روانی مثل احساس غمگینی، اضطراب، بدخوابی یا درد­های جسمانی را شامل می­شود.این قسمت از سازگاری شامل جنبه ­های روان شناختی و جسمی است.

۴) دلبستگی مؤسسه­ای[۱۴]:منظور­از­این بعد سازگاری میزان علاقه مندی و همانندسازی و تعهد فرد با دانشگاه یا دانشکده، استادان، رشته تحصیلی، همکلاسی­هاست. میزان لذّت فرد از بودن در دانشگاه، اشتغال ذهنی برای رها کردن دانشکده، اشتغال ذهنی برای پیدا کردن زمانی برای دور شدن از دانشگاه، ترجیح دانشگاه­های دیگربه دانشگاه خود، فکر انتقال یافتن ازآن دانشگاه یا دانشکده به مکان آموزشی دیگر، حالاتی هستند که به این بعد سازگاری مربوط می­شوند (فرحبخش،۱۳۹۰).

زمانی که فردی به عنوان دانشجو پس از گذراندن آزمون سراسری وارد دانشگاه می­شود با شرایط جدیدی مواجه   می­شود که باید خود را باآن منطبق سازد.موقعیت آموزشی و اجتماعی که دانشجو در آن قرارمی­گیرد پیچیده و متنوع است. لازمه انطباق با این محیط ترک قسمتی ازشیوه­های زندگی دوره دانش آموزی و کسب شیوه جدید در شرایط تازه است. ناتوانی دانشجو در این فرایند می­تواند منبع مشکلات متعدّد، عاطفی و روانی برای او باشد.با توجه به اینکه دوره تحصیل، دوره ای از زندگی است که در آن تغییرات شناختی و اجتماعی سریعی اتفّاق می­افتد. از این رو سازگاری روانی اجتماعی مورد توجّه پژوهشگران تعلیم و تربیت بوده است و تلاش­های زیادی در راستای تعیین عوامل مؤثّر بر آن از سوی محققان به عمل آمده است.

واژه های کلیدی:سازگاری، سازگاری اجتماعی، سازگاری تحصیلی، عوامل مؤثّر در سازگاری تحصیلی،سازگاری با زندگی خوابگاهی

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۷
سازگاری ۹
سازگاری و بهداشت روانی ۱۲
خصوصیّات فرد سازگار ۱۳
سازگاری اجتماعی ۱۴
سازگاری تحصیلی ۱۷
۱- عوامل مؤثّر در سازگاری تحصیلی ۱۸
۲- انتقال به دانشگاه ۲۲
۳- تغییرات اساسی در زندگی دانشجویان جدیدالورود ۲۵
۴- سازگاری با زندگی خوابگاهی ۲۶
فهرست منابع ۲۹

 منابع

زارعی،ح.میرهاشمی،م.پاشا شریفی،ح(۱۳۹۱).”ارتباط سبک­های تفکر با سازگاری تحصیلی در دانشجویان پرستاری”.مجله ایرانی آموزشی در علوم پزشکی.شماره ۴٫صفحه،۲٫

نیک­دل،ا(۱۳۸۵)”بررسی و مقایسه خودتنظیمی یادگیری و سازگاری(عاطفی،اجتماعی،آموزشی)در دانش­آموزان کاربراینترنت و دانش­آموزان غیر کاربر،در دبیرستان پسرانه شهر تهران در سال تحصیلی ۸۵-۸۴ “دانشگاه تربیت معلم.

اردکانی،ح.ولی­اللّه،ف(۱۳۸۴).”بررسی رابطه بین سازگاری تحصیلی و سبک هویت دانشجویان دانشگاه­های تهران در سال تحصیلی ۸۳-۸۲″،دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی.

فرحبخش،ک(۱۳۹۰).”تهیّه آزمون سازگاری دانشجویان(اسد) و تعیین­ پایایی، روایی و تعیین هنجارآن.”فصلنامه اندازه­گیری تربیتی شماره ۶، صفحه،۱۱-۱۰

موسوی،ع.م.کافی ماسوله،م.امیرپورتالش،ف(۱۳۷۷).”تهیّه و تدوین آزمون سازگاری تحصیلی دانشجویان” .دانشگاه صنعتی امیرکبیر.صفحه،۳۶-۲۵

هیلگارد و بارو(۱۹۷۵).”نظریه­های یادگیری”.ترجمه محمد تقی براهنی(۱۳۷۱)،تهران،مرکز نشر دانشگاهی.صفحه،۱۲۱

آمالی،ح(۱۳۹۰).”سازگاری و سلامت روان”،مجله مشاوره و روان­شناسی،صفحه، ۴٫

عابدینی،ی(۱۳۸۱).”بررسی رابطه مهارت­های حل مسایل اجتماعی با پذیرش همسالان در  دانش­ آموزان دختر پایه­های دوم و پنجم ابتدایی شهر تهران”.پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی تربیتی،دانشگاه تهران. دانشکده روان­شناسی و علوم­تربیتی.

اسلامی­نسب،ع(۱۳۷۳).”روان­شناسی سازگاری(چگونه با خود، طبیعت و اجتماع)سازگار شویم. ” انتشارات بنیاد تهران.صفحه،۲۵-۱۹

پور مقدّس،ع(۱۳۶۷).”روان شناسی سازگاری.”انتشارات مشعل اصفهان.صفحه،۱۳۰

نوری،م.(۱۳۸۶)”سازگاری با زندگی دانشجویی” نشریه مشترک دفتر مرکزی مشاوره و وزارت علوم و مرکز مشاوره دانشگاه تهران.

زکی،م(۱۳۸۸).”سازگاری جوانان با دانشگاه و رابطه آن با حمایت اجتماعی؛بررسی موردی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان.”فصلنامه تخصصی پژوهش جوانان،فرهنگ،جامعه،شماره۴٫صفحه،۵-۴

Reed-victor, E (2004);”Individual differences and early school adjustment; Teacher approisals of young children with special heeds”.Early child Development and care, 174(1)60-79.

Mcleod,K.and McAllister,L(1999);”Importance of selected communication skill for talking with peersand teachers:Adolescents opinions.Learning,speech ,and Hearing servies in school,30,32-49.http://Harward.com.(July,28,2013).

مقدمه

تحصیل در دانشگاه برای تعداد زیادی از دانشجویان اعم از دختران و پسران همراه با نگرانی و فشار است.محیط آموزشی و قوانین جدید، انتظارات متفاوت از دوران پیشین،آغاز زندگی مستقل و ورود به دنیای بزرگسالی و شکل گیری روابط انسانی و صمیمانه، شرایط نوینی است که نیازمند اتخاذ راهبردهای جدید است.سازگاری[۱] فرایندی است پویا که طی آن فرد سعی می­کند تا بین آنچه که انجام می­دهد و یا می­خواهد انجام دهد و همچنین با آنچه که محیط و جامعه تقاضا  می­کند توازن برقرار کند.درروان شناسی، سازگاری فرایندی کم و بیش آگاهانه فرض می­شود که بر پایه­ی آن فرد با محیط اجتماعی، طبیعی یا فرهنگی انطباق[۲] می­یابد.این انطباق مستلزم آن است که فرد خود را تغییر داده یا اینکه فعّالانه تغییراتی در محیط ایجاد نماید و در نتیجه هماهنگی لازم بین فرد و محیط ایجاد می­شود. زندگی دانشجویی برای  آن­هایی که به دانشگاه وارد می­شوند شرایط تازه­ای است و درعین حال تنیدگی­های خاص­ خود­ را دارد.بسیاری از دانشجویان بدون آشنایی با فرهنگ دانشگاه وارد آن­­جا می­شوند و نمی­دانند استادان از آن­ها چه می­خواهند، هدف­از انجام دادن تکلیف چیست و روش نمره­­گذاری چگونه است.برخی از دانشجویان احساس می­کنند که نمی­توانند با استادان وشرایط جدید خود را سازگار کنند در نتیجه ناسازگاری به وجود می­آید.دانشجویان تازه وارد باید خود را با موقعیّت تحصیلی، اجتماعی، روابط بین فردی و گاه شرایط جغرافیایی تازه و همچنین مسئولیّت پذیری بیشترنسبت به گذشته سازگار کنند. از سوی دیگر، دانشجویانی که در شهرهایی غیر از مکان خانواده خود، به تحصیل می­پردازند با مسائلی چون جدایی از خانواده و شرایط تازه زندگی به گونه دیگر روبه­رو هستند.مطالعات نشان داده که تنیدگی­هایی از این نوع، عملکرد و بازدهی افراد را متأثرمی­سازد.ورود به دانشگاه مستلزم یادگیری مهارتهایی است که توانمندی و سازگاری دانشجویان را در برخورد با مسایل خاص بالاتر می­برد. سازگاری با محیط و شرایط جدید به ویژه برای دانشجویان غیربومی و ساکن خوابگاه، مسایلی چون زندگی با هم اتاقی­ها، زندگی مستقل از والدین، مدیریت امور شخصی، مدیریت امورمالی و… را به دنبال دارد. در این میان مسایل ارتباطی، مسایل تحصیلی و انگیزشی از دیگر مسایل مشترک در بین دانشجویان تازه وارد است.

سازگاری­تحصیلی[۳] شامل مؤلفه­ هایی مانند: ماندن­ در دانشگاه، لذّت­بردن ­از تحصیل، داشتن بهزیستی روانشناختی، ارتباط­های اجتماعی و صمیمانه دوسویه و عملکرد تحصیلی مناسب است.سازگاری تحصیلی و ابعاد مختلف آن از مباحث بنیادی و بسیار گسترده در روان شناسی، محسوب می­شود.به همین جهت شناسایی عوامل مرتبط با آن ضمن افزایش حیطه دانش، می­تواند کاربردهای زیادی در کاهش مشکلات فردی و  بین فردی داشته باشد.

سازگاری تحصیلی، ناظربه توانمندی فراگیران در انطباق با شرایط و الزامات تحصیل و نقش­هایی است که دانشگاه به عنوان یک نهاد اجتماعی فرا روی آن­ها قرار می­دهد (پیتوس[۴]،۲۰۰۶).در معنا و تعبیردیگر، سازگاری فرایندی است که در طی آن رفتارها، افکار و احساس­های خودمان و دیگران را می­فهمیم،آن ها را تغییر می­دهیم و در پرتوآن به حدی از تحوّل می­رسیم که بروز راهبردهای مواجه­ایی لازم و مفید برای مقابله با نیازها و چالش­های روزانه امکان پذیر   می­گردد(آلن[۵]،۱۹۹۰به نقل از موسوی،۱۳۷۷).

سازگاری

در لغت نامه دهخدا، سازگاری؛ موافقّت در کار، حسن سلوک و در مقابل ناسازگاری؛بدسلوکی، بدرفتاری و سازگاری نکردن معنی شده است. وقتی می­گوییم فردی سازگار است که پاسخ­هایی که او را به تعامل با محیطش قادر می­کند،آموخته باشد و به طریقی قابل قبول با اعضای جامعه خود رفتار کند تا نیازهایی در او ارضا شود. روان شناسان همچنین سازگاری فرد را در برابر محیط مورد توجّه قرار داده­اند و خصوصیّاتی از شخصیت را بهنجار[۶] می­دانندکه موجب سازگاری فرد با محیط خود می­گردد، یعنی با دیگران در صلح وصفا زندگی کند و جایگاهی در جامعه برای خود به دست آورد.بعضی دیگر از روان شناسان معتقدند که اگر لغت سازگاری در معنای همنوایی با اعمال و اندیشه­های دیگران اعمال شود، دیگر نمی­توان توصیفی از شخصیّت سالم به عمل آورد،آن­ها بیشتر بر ویژگی­های مثبتی مانند فردیت،آفرینندگی و شکوفایی استعدادهای بالقوه تأکید دارند.سازگاری را می­توان، ثبات عاطفی و جسارت در روابط اجتماعی ونیز علاقه به تحصیل در فرد دانست که به صورت عاطفی، اجتماعی و آموزشی دیده می­شود.به هرحال سازگاری یعنی تطبیق یا وفق دادن شخص نسبت به محیط، مثلاً وقتی می­گوییم یک فرد نسبت به محیط سازگار است،یعنی در گروهی که به آن متعلق است سازگارشده است. ورشل و گوتالز[۷] (۱۹۸۹)ضمن اعتقاد به پیچیده و سخت بودن ارائه تعریفی مورد توافق ازسازگاری درجایی، به طور کلی چنین می­نویسند:سازگاری عبارت است از وظیفه روزمره ما درکنارآمدن با خود، محیط خویش و کسانی که با آنان در ارتباط هستیم. در ادامه این فرایند را مشتمل  می­دانند بر:

۱)یادگیری و درک کردن پیرامون خود و محیط اجتماعی و مادی خویش.

۲)به کارگیری اطلاعات برای تنظیم اهداف واقعی.

۳)استفاده از توانایی­هایی جهت کنترل محیط و سرنوشت خود، تا آنجایی که بتوانیم به اهدافمان نایل آئییم.

۴)حساسیت داشتن نسبت به نیازها و دغدغه­های سایرین، به گونه­ایی که نقش مثبتی در زندگی داشته باشیم.

مفهوم سازگاری از زیست شناسی به حیطه روان شناسی وارد شده است.این مفهوم از اصطلاح زیست شناختی سازش، الگوگیری شده است.سازش به مجموعه کوشش­هایی اطلاق می­شود که یک نوع خاص از موجودات زنده، برای سازگار شدن یا ایجاد تغییر در محیط خود اعمال کنند. اما، انطباق یا سازگاری فرایند پویا است که در طی این فرایند ارگانیزم سعی می­کند تا بین آنچه که انجام می­دهد یا می­خواهد انجام دهد و همچنین با آنچه که محیط و جامعه طلب می­کند، توازن برقرار کند(وی­تن، ۲۰۰۳).

۱  adjustment

۲  adaptation

[۳] academic adjustment

[۴] Pettus

[۵] Alen

[۶] normal

[۷] Worchel and Goethals

[۱] Reed-victor.

[۲] Mcleod and McAllister.

[۳] Chaplin.

[۴] conformity.

[۵] Cerisni

[۶] Weiten

[۷] Sin and Singh

[۸] social adjustment

[۹] emotional adjustment

[۱۰] Baker & Siryk

[۱۱] Balter

[۱۲] academic adjustment

[۱۳] personal-Emotional Adjastment

[۱۴] institutional Attachment

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .