عنوان

مقاله توانمندسازی و توانا سازی کارکنان

تعداد صفحات: ۶۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

تغییرات محیطی و افزایش رقابت جهانی، موضوع توانمندسازی کارکنان را در کانون توجه مدیران قرارداد است. چرا که سازمان‌ها با داشتن کارکنان توانمند، متعهد، ماهر و باانگیزه، بهتر خواهند توانست خود را با تغییرات وفق داده و رقابت کنند. توانمندسازی، سالم‌ترین روش سهیم نمودن دیگر کارکنان در قدرت است. با این روش حس اعتماد، انرژی مضاعف، غرور، تعهد و خوداتکایی در افراد ایجاد می‌شود و حس مشارکت‌جویی در امور سازمانی افزایش یافته، در نهایت بهبود عملکرد را به دنبال خواهد داشت. (جهانگیری، ۱۳۸۶، ص ۱)

پس از ده‌ها سال تجربه، دنیا به این نتیجه رسید که اگرسازمانی بخواهد در اقتصاد و امور کاری خود پیشتاز باشد و در عرصه رقابت عقب نماند، باید از نیروی انسانی متخصص، خلاق وبا انگیزه برخوردار باشد. منابع انسانی، اساس ثروت واقعی یک سازمان را تشکیل می‌دهند. بین سرمایه انسانی و بهره‌وری در سازمان‌ها رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. از دغدغه‌های مهم بنگاه‌های اقتصادی موفق جهان، گردآوری سرمایه انسانی فرهیخته و خردورزی است که قادر به ایجاد تحول در سازمان‌های مربوطه باشند. یک سازمان موفق مجموعه‌ای است مرکب از انسانهائی با فرهنگ، اندیشه و اهداف مشترک که با کار گروهی در نظام انعطاف‌پذیر سازمان، تجارب ودانش خود را با عشق به پیشرفت روز افزون سازمان در اختیار مدیریت خود قرار می‌دهد. بنابراین هر فرد نسبت به سازمان و وظیفه‌ای که انجام می‌دهد احساس مالکیت خواهد کرد. استفاده از توانایی‌های بالقوه منابع انسانی برای هر سازمانی، مزیتی بزرگ به شمار می‌رود. دربهره‌وری فردی، سازمان ازمجموعه است استعدادها وتوانایی‌های بالقوه افراد به منظور پیشرفت سازمان استفاده می‌کند وبا به فعل درآوردن نیروهای بالقوه واستعدادهای شگرف در جهت سازندگی، موجبات پیشرفت سازمان فراهم خواهد شد. بنابراین لازمه دستیابی به هدف‌های سازمان، مدیریت موثر این منابع با ارزش است. در این راستا رشد، پیشرفت، شکوفایی و ارتقای توانمندی‌های کارکنان تحت عنوان توانمندسازی کارکنان مورد توجه صاحبنظران و کارشناسان قرار گرفته است. (ساجدی، ۱۳۸۶، ص ۶۵)

واژه های کلیدی: توانمندسازی کارکنان، ابعاد ، ضرورت، عوامل موثر،فنون و ابزارها، پیش نیازها،برنامه های توانمندسازی،راهکار‌های عملی، پیامدها

 فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۷
تعاریف و مفاهیم توانمندسازی: ۱۰
توانمندسازی و تواناسازی کارکنان: ۱۳
مفروضات توانمندسازی: ۱۵
نشانه‌های توانمندسازی: ۱۶
ابعاد توانمندسازی: ۱۷
۱-بهبود کیفیت عملکرد کارکنان: ۱۸
۲-استقلال و آزادی کاری کارکنان: ۲۰
۳-افزایش مسوولیت تصمیم‌گیری کارکنان: ۲۱
۴- افزایش تنوع شغلی کارکنان: ۲۲
۴-۱- ویژگی های یک شغل غنی شده: ۲۳
۴-۲- مفاهیم مربوط به تنوع شغلی: ۲۴
۵-افزایش خودکنترلی: ۲۵
۶-افزایش آمادگی کارکنان (توان و تمایل): ۲۶
۷-توسعه حرفه‌ای کارکنان (رشد حرفهای): ۲۸
ضرورت توانمندسازی کارکنان در سازمان: ۲۹
نقش مدیر در ایجاد سازمان توانمند: ۳۱
فنون‌ و ابزارهای خلق توانمندی در سازمان‌ها: ۳۲
عوامل موثر در فرایند توانمندسازی کارکنان: ۳۳
دستاوردهای برنامه‌های توانمندسازی: ۳۴
پیش نیازهای توانمندسازی کارکنان: ۳۵
۱- ویژگیهای حرفهای: ۳۵
۲- سبک رهبری: ۳۷
برنامههای توانمندسازی: ۳۷
راهکار‌های عملی توانمندسازی کارکنان: ۳۹
نقش توانمندسازی در رفتار کارکنان: ۴۵
زمینه های ایجاد توانمندسازی: ۴۶
رویکردهای توانمندسازی: ۴۶
مزایای توانمندسازی: ۴۷
اهداف توانمندسازی: ۴۸
هزینه‌های توانمندسازی: ۵۰
مراحل توانمندسازی: ۵۱
ویژگی‌های سازمان‌های توانمند: ۵۱
موانع موجود در سازمان‌ها جهت اجرای توانمندسازی: ۵۲
پیامد توانمندسازی: ۵۲
نتیجه گیری ۵۵
فهرست منابع ۵۷

 منابع

۱- ساجدی، فضل‌الله و امیدواری، اعظم، ۱۳۸۶، کارکنان توانمند و سازمان‌های امروز، مجله تدبیر، شماره ۱۸۱٫

۲- عبداللهی بیژن و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم، ۱۳۸۵، توانمندسازی کارکنان، کلید طلایی مدیریت منابع انسانی، نشر ویرایش.

۳- ابطحی، سیدحسن و عابسی، سعید، ۱۳۸۶، توانمندسازی کارکنان، نشریه موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.

۴- دراکر، پیتر، ترجمه طلوع، محمد، ۱۳۷۸، چالش‌های مدیریت در سده ۲۱، انتشارات خدمات فرهنگی رسا، تهران.

۵- هندی، چارلز، ۱۳۷۰، آینده غیر از گذشته است، سازمان فردا، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

۶- هرسی، پاول و بلانچارد، کنت.ایچ، ترجمه کبیری، قاسم، ۱۳۸۷، مدیریت رفتار سازمانی، انتشارات ماجد، چاپ ششم.

۷- بلانچارد، کن، جان، کارلوس و آلن، راندولف، ترجمه امینی، فضل‌ا…، ۱۳۷۹، سه کلید توان‌افزایی، نشر افرا.

۸- بلانچارد، کن وجان، کارلوس وآلن، راندولف، ترجمه ایران‌ نژادپاریزی، مهدی، ۱۳۸۱، مدیریت تواناسازی کارکنان، نشر مدیران، چاپ اول.

۹۰- سیدجوادین، سید رضا، ۱۳۸۶، نظریه‌های مدیریت و سازمان، انتشارات نگاه دانش.

۱۰- سیدجوادین، سید رضا، ۱۳۸۱، مبانی مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان، انتشارات نگاه دانش، چاپ اول.

۱۱- اسکات، دی. سینیتیا، دنیس، تی. ژاف، ترجمه محقق، مرتضی، ۱۳۷۵، توانمندسازی، انتشارات سازمان بهره‌وری.

۱۲- اسکات، دی.سینتیا، دنیس، تی.ژاف.، ترجمه ایران نژاد پاریزی، مهدی، ۱۳۸۳، تواناسازی کارکنان، کرج، انتشارات موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.

 مقدمه

توانمندسازی به فرایندی اطلاق می­شود که طی آن مدیر به کارکنان کمک می­کند تا توانایی لازم برای تصمیم­گیری مستقل را به دست آورند. به عبارت دیگر توانمند­سازی عبارتست از پرورش کارکنان بگونه­ای که کمتر به مدیر متکی بوده و به جای آنکه توسط مدیر وادار به انجام کارهایشان شوند، خود، به طور موفقیت­آمیز به انجام آنها بپردازند. این فرایند نه تنها در عملکرد افراد بلکه در شخصیت آنان نیز مؤثر است. فرایند تصمیم­گیری باید از درجه بالای عدم تمرکز برخوردار باشد و افراد یا گروه­های کاری نیز باید مسوول یک قسمت کامل از فرایندهای کاری باشند. (ابطحی، ۱۳۸۶، ص ۲)

دوره کنونی حیات بشری با تحولات و دگرگونی‌های شگفت‌انگیزی همراه است. سازمان‌ها به عنوان زیرمجموعه‌ای از حیات انسانی، باید برای بقاء و بالندگی، خود را در رویارویی با این تحولات عظیم آماده نمایند، در غیر این صورت از گردونه دنیای رقابتی خارجی می‌شوند. منظور از این آمادگی، آمادگی فناوری و تجهیزاتی نیست بلکه آنها باید کارکنان یعنی سرمایه‌های اصلی و ارزشمند سازمان را آماده سازند.(عبداللهی و نوه ابراهیم، ۸۵، ص۱۱)

براساس شواهد، کارکنان در سازمان‌ها فاقد قدرت و اختیار بوده و خواستار آزادی عمل بیشتر هستند. از سوی دیگر سازمان‌ها دارای سلسله مراتب عمودی، کنترل زیاد، تمرکز قدرت در رده‌های بالای سازمان، قوانین و مقررات خشک، ارتباطات از بالا به پایین و نبود نظام انگیزشی مناسب (به ویژه در سازمان‌های دولتی) هستند.(همان منبع)

اما در محیط‌های سازمانی جدید که اغلب با اصطلاحاتی مانند: پیچیدگی، آشفتگی، سرعت و تغییرات شتابان توصیف شده‌اند، کارکنان باید انعطاف‌پذیر، خودفرمان، کارآفرین، مسوولیت‌پذیرتر و طالب ابتکار و آزادی عمل باشند. در ساختارهای سازمانی و سبک‌های مدیریت باید تغییرات اساسی رخ دهد به طوری که همه کارکنان در فرایند تصمیم‌گیری مشارکت داده شده، گروه‌های کاری تشکیل شوند، قدرت و اختیار بیشتری به زیردستان تفویض گردد و ساختار سازمانی شبکه‌ای جانشین ساختار سلسله‌مراتبی گردد. تحت چنین شرایطی سازمان‌ها باید زنده‌تر، پویاتر و منعطف‌‌تر باشند و مدیران نیز به علایق و آراء کارکنان توجه بیشتر داشته باشند. کارکنان باید خود را متعلق به سازمان و مالک آن بدانند.(همان منبع، ص۱۲)

امروزه شکاف میان ملت‌ها و جوامع دانایی و نادانی است. بنابراین چالش اصلی، چالش نیروی انسانی دانا و تواناست. نیروی انسانی به عنوان مهم‌ترین، ‌گران‌ترین و با ارزشمندترین سرمایه و منابع سازمانی محسوب می‌شوند. انسان تنها عنصر ذی‌شعوری است که به عنوان هماهنگ کننده سایر عوامل سازمانی، نقش اصلی را در میان کلیه عوامل دارد. می‌توان به سادگی بیان نمود که بدون افراد کارآمد، دستیابی به اهداف سازمانی غیرممکن است. از این رو، منابع انسانی، نقش اساسی در رشد، پویایی و بالندگی و یا شکست و نابودی سازمان‌ها دارند. اهمیت نیروی انسانی به عنوان مهم‌ترین عامل در زنجیره‌ عملیاتی هر سازمان مدت‌هاست که به اثبات رسیده و سازمان‌هایی که موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند، توجه به این موضوع را سرلوحه کارهای خویش قرار داده‌اند.(همان منبع)

تعاریف و مفاهیم توانمندسازی:

-بلانچارد، کارلوس و راندولف، توانمندسازی را سهیم شدن کارکنان در اطلاعات، تشکیل گروه و طراحی ساختاری سازمانی مناسب می دانند .( بلانچارد و همکارا ن، ۱۳۸۱،ص۱۰۶)

به نظرقوی توانمندسازی عبارت است از توزیع قدرت تصمیم گیری به افرادی که آن را در سازمان ندارند.(فوی،۱۹۹۷،ص ۲۵)

-مشارکت در چهار عنصر سازمانی، اطلاعات، پاداش،قدرت تصمیم گیری و دانش راتوانمندسازی می دانند.(باون و لاولر،۱۹۹۲،ص۱۹۳۵)

-به باور شوول و همکاران، توانمندسازی عبارت است از اعطای اختیارات بیشتر به کارکنان برای اتخاذ تصمیمات لازم بدون آن که در ابتدا به تأیید مقامات بالاتر سازمان برسد.(شوول،۱۹۹۳،ص۲۱۳)

-مفهوم توانمندسازی در سال‌های اخیر مورد توجه همه دست اندرکارن امور در تمام سازمان‌ها در حالی قرار گرفته ومحققان همواره توانمندسازی کارکنان را در بخش‌های عمومی وخصوصی قرار داده‌اند. در حالی که به نظر می‌رسد تواناسازی کارکنان یک استراتژی مهم برای توسعه سازمان‌های مختلف، برای تطابق تغییرات محیط خارجی ویکی از مسائل مهم سازمان باشد. تحققیات تجربی در مورد این پدیده انجام شده است. (بیکر[۱]، ۲۰۰۰، ص ۳)

– منظور از توانمندسازی کارکنان این است که افراد قادر باشند همه توانایی‌ها و دانش­های خود را توسعه دهند و از آنها در جهت کسب اهداف فردی و سازمانی استفاده کنند. طراحی مناسب سازمان و مشاغل، شیوه­هایی که مسوولیت­پذیری کارکنان را بصورت فردی و گروهی افزایش دهد، بکار­گماری مناسب افراد، تدارک پیشرفت‌های فردی و گروهی به گونه­ای که پیشرفت افراد را ممکن سازد، روش‌های آموزش و پرورشی که هم شایستگی و هم اعتماد به نفس را در کارکنان افزایش دهد، باعث خواهند شد که افراد سازمان تبدیل به انسانهای توانمندی شده که در خدمت اهداف قرار گیرند. (سیدجوادین، ۱۳۸۱، ص ۳۳)

– توانمندسازی عبارت است از: شناختن ارزش افراد و سهمی که می‌توانند درانجام امور داشته باشند.

– توانمندسازی نیروی انسانی یعنی ایجاد مجموعه ظرفیت‌های لازم در کارکنان برای قادر ساختن آنان به ایجاد ارزش افزوده در سازمان و ایفای نقش و مسوولیتی که در سازمان به عهده دارند، توأم با کارایی و اثربخشی. (نوه ابراهیم، ۱۳۸۰، ص ۳۸)

[۱]-Bukker

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .