عنوان

مقاله طرحواره های ناسازگار

تعداد صفحات: ۲۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

 طرحواره[۱] به طور کلی به عنوان ساختار[۲]، قالب[۳] یا چهارچوب[۴] تعریف می شود. طرحواره­ های ناسازگار الگوها یا درون مایه های عمیق و فراگیری هستند. از خاطرات، هیجان ها، شناخت واره ها و احساسات بدنی تشکیل شده اند،دردوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته اند. این نوع طرحواره ها در سیر زندگی تداوم دارند، درباره خود و دیگران هستند و به شدت ناکارآمدند (یانگ، کلوسکو[۵] و ویشار[۶] ۱۳۹۰، ۱:۱۲؛ یانگ ۱۳۸۳، ۱۰).

طرحواره های ناسازگار اولیه[۷](EMS) الگوهای گسترده و نافذی هستند که در کودکی شروع شده و در طول زندگی تکرار می شوند (یانگ و همکاران ۱۳۹۰، ۱:۵). همچنین شناخت درمانگران معتقدند که طرحواره های ناسازگار اولیه قدیمی ترین مؤلفه های شناختی محسوب شده و حتی گاهی اوقات پیش از آن که کودک زبان را بیاموزد شکل می گیرد و اغلب نفوذ خود را بر سیستم پردازش اطلاعات در زیر آستانه هوشیاری اعمال می کند و حالتی خود آیند دارند (کاظمی، مطهری و قربانی ۱۳۹۰، ۲).

واژه های کلیدی: طرحواره های ناسازگار، ریشه های تحولی طرحواره ها،انواع طرحواره های ناسازگار اولیه ،حوزه طردو بریدگی، حوزه خودگردانی و عملکرد مختل، حوزه محدودیت های مختل،حوزه جهت مندی، حوزه گوش به زنگی بیش از حد و بازداری

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
طرحواره ۷
تعریف طرحواره های ناسازگار ۸
ریشه های تحولی طرحواره ها ۹
انواع طرحواره های ناسازگار اولیه ۱۱
۱-حوزه اول: بریدگی و طرد ۱۱
۲- حوزه دوم: خود گردانی و عملکرد مختل ۱۲
۳- حوزه سوم: محدودیت های مختل ۱۴
۴- حوزه چهارم: دیگر جهت مندی ۱۵
۵-حوزه پنجم: گوش به زنگی بیش از حد و بازداری ۱۶
منابع و مأخذ ۲۳

منابع

یانگ، جفری. (۱۳۸۳). شناخت درمانی اختلالات شخصیت (رویکرد طرحواره-محور). ترجمه علی صاحبی و حسن حمیدپور. تهران: ارجمند. تاریخ انتشار به زبان اصلی ۱۹۵۰٫

یانگ، جفری. کلوسکو، ژانت. و مارجوری ویشار. (۱۳۹۰). طرحواره درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). ترجمه حسن حمیدپور و زهرا اندوز. تهران: ارجمند.

ذوالفقاری، مریم.، مریم فاتحی زاده. و محمدرضا عابدی. ۱۳۸۷٫ تعیین رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه با ابعاد صمیمیت زناشویی زوجین شهر اصفهان. فصلنامه خانواده پژوهی. دوره ۱۵٫

آخانی، افسانه. و [دیگران]. ۱۳۹۱٫ بررسی نقش ادراک بیماری در رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سطح ناتوانی حرکتی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. تحقیقات علوم رفتاری. دوره۷، شماره ۱۰٫

دیوانداری، حسن. و [دیگران]. ۱۳۸۸٫ فرم کوتاه پرسش نامه طرحواره یانگ (SQ- SF): بررسی ویژگی های روانسنجی و ساختار عاملی بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر سال تحصیلی ۸۶-۱۳۸۵٫ پژوهش نامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد. دوره ۲۰٫

یوسف­نژادشیروانی، مائده. و مهرانگیز پیوسته گر. ۱۳۹۰٫ رابطه رضایت از زندگی و طرحواره های ناسازگار اولیه در دانشجویان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. دوره ۲٫

هنرپروران، نازنین.، قاسم نظیری، و مهرانگیز محمدنژاد. ۱۳۸۹٫ اثربخشی رویکرد طرحواره درمانی به شیوه گروهی بر تعدیل طرحواره های ناسازگارانه اولیه در زنان افسرده سال ۱۳۸۸. فصلنامه زن و جامعه. دوره ۱٫

حقیقت منش، الهه. و [دیگران]. ۱۳۸۹٫ طرحواره های ناسازگار اولیه و ابعاد طرحوراه تجاوزگران جنسی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. دوره ۲٫

شهامت، فاطمه. ۱۳۸۹٫ پیش بینی نشانه های سلامت عمومی (جسمانی سازی، اضطراب و افسردگی) بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز. دوره ۲۰٫

کاظمی، حمید.، سارا مطهری. و مریم قربانی. ۱۳۹۰٫ بررسی ارتباط بین طرحواره های ناسازگار اولیه و حالات فراشناختی در دانش آموزان. یافته های علوم شناختی در تعلیم و تربیت.

آهی، قاسم.، محمدی فر، محمدعلی. و محمدعلی بشارت. ۱۳۸۶٫ پایایی و اعتبار فرم کوتاه پرسش نامه طرحواره های یانگ. مجله روانشناسی و علوم تربیتی. دوره ۳٫

مقدمه

یکی از عوامل عمده تأثیر گذار بر سیستم شناختی، طرحواره های ناسازگار اولیه[۱] است. طرحواره های ناسازگار اولیه ساختار های پایدار و بادوامی هستند که به مثابه عدسی هایی بر ادراک فرد از جهان، خود و دیگران اثر می­گذارد. این طرحواره­ها در طی تجارب اوان کودکی شکل گرفته (که اکثراً در زندگی کودک نقش یک تروما را داشته­اند) و همچنین موضوعات ثابت، فراگیر و پایداری هستند که از خاطرات، هیجان­ها، شناخت ها و احساس های بدنی تشکیل شده اند. این طرحواره­ها از طریق تعامل خلق و خوی کودک با تجربیات منفی و مداوم وی شکل می گیرند و به سازگاری فرد با خانواده یا محیطش کمک می کنند و پاسخ فرد به رخدادهای محیطی را کنترل می کند. اما این طرحواره ها در دوران های بعدی زندگی ممکن است ناسازگارانه باشند، زیرا طرحواره ها انعطاف ناپذیر و در مقابل تغییر مقاوم هستند (یانگ[۲]، کلوسکو[۳] و ویشار[۴]۱۳۹۰، ۱:۹).

در مدل یانگ ۵ حوزه از طرحواره های ناسازگار اولیه وجود دارد که در کل شامل ۱۸ طرحواره می شود. اولین حوزه، حوزه طرد[۵] و بریدگی[۶] است و مطابق با ادبیات پژوهشی آسیب زننده ترین حوزه طرحواره ها است، بیمارانی که طرحواره های آن ها در این حوزه قرار دارد، نمی توانند دلبستگی ایمن و رضایت بخشی با دیگران برقرار کنند. چنین افرادی معتقدند که نیاز آن ها به ثبات، امنیت، محبت، عشق و تعلق خاطر برآورده نخواهد شد.

دومین حوزه، حوزه خودگردانی و عملکرد مختل[۷] است، افرادی که در این طرحواره مشکل دارند انتظاراتی که از محیط دارند با توانایی آن ها برای جدایی، بقا و عملکرد مستقل یا انجام موفقیت آمیز کارها تداخل می کند. سومین حوزه، حوزه محدودیت های مختل[۸] است، که به معنای نقص در محدودیت های درونی، احساس مسئولیت در قبال دیگران یا جهت گیری نسبت به اهداف بلند مدت زندگی می باشد. چهارمین حوزه، حوزه دیگر جهت مندی[۹] است، به این معنی که تمرکز افراطی بر تمایلات، احساسات و پاسخ های دیگران است به گونه ای که نیازهای خود شخص نادیده گرفته می شود و آخرین حوزه، حوزه گوش به زنگی بیش از حد و بازداری[۱۰] است یعنی تأکید افراطی بر واپس زنی احساسات و تکانه های خود انگیخته، برآورده ساختن قواعد و انتظارات انعطاف ناپذیر و درونی که منجر به از بین رفتن خوشحالی، آرامش، روابط نزدیک و سلامتی می شود (ذوالفقاری، فاتحی زاده و عابدی ۱۳۸۷، ۱۵).

از جمله عواملی که می تواند ادراک بیماری را تحت تأثیر قرار دهد، طرحواره های فرد می باشد. اساسی ترین عامل ایجادکننده طرحواره های ناسازگار، اختلال در ارضا نیازهای هیجانی است. در همین راستا و بر طبق ایده روانشناسان شناختی، شناخت های افراد قدرت تعیین عاطفه و رفتار آن ها را دارند، به معنای دقیق کلمه، نظریه های شناختی، چگونگی تفسیر افراد در مورد جهان و رویدادهای تجربه شده را تعیین می کند، وقتی تفسیر فرد از خود و جهان توأم با سوگیری منفی است، انبوهی از پیامدهای آسیب رسان به دنبال آن می آید که شامل عزت نفس پایین، کاهش سازگاری، افزایش آسیب پذیری نسبت به افسردگی و هیجانات منفی و دیگر آسیب ها می باشد (آخانی و دیگران ۱۳۹۱، ۷).

طرحواره

اطلاعاتی که ما از جهان خارج می گیریم در شبکه پیچیده ای از دانسته ها و اطلاعات قبلی مورد تفسیر و معنایابی قرار می گیرند. از زمان های قدیم درباره تأثیر در یافت های قبلی در ادراک ها و تصورات جدید نظریاتی عنوان شده است، یکی از قوی ترین سازوکارها و مفاهیمی که در این مورد به کار رفته طرحواره است، طرحواره ها را می توان یکی از پدیده های شناختی مورد توجه دانست و همچنین، طرحواره ها را می توان ساختار هایی برای بازیابی مفاهیم کلی ذخیره شده در حافظه یا مجوعه سازمان یافته ای از اطلاعات، باورها و فرض ها دانست. محتوای هر طرحواره از طریق تجربه های زندگی فردی ساخته و پرداخته می شود، سازمان می یابد و در ادراک و ارزیابی اطلاعات جدید مورد استفاده قرار می گیرد (دوزیس، مارتین و بایلینگ ۲۰۰۹، ۱۶۶؛ مارتین ۱۹۹۰ به نقل از دیوانداری و همکاران ۱۳۸۸، ۲۰).

طرحواره ها همانند چهارچوبی[۱۱] برای پردازش اطلاعات به کار می روند و تعیین کننده واکنش های عاطفی افراد نسبت به موقعیت های زندگی و روابط بین فردی می باشند و به عنوان صافی و کلیشه، در خالص کردن تجربه فرد از دنیا عمل می کنند و فرد را در سازماندهی رفتارش یاری می دهند و همچنین در زندگی فرد به عنوان عدسی هایی عمل می کنند که تفسیر، انتخاب و ارزیابی فرد از تجارب وی را شکل می دهند. به بیان دیگر، نوعی الگوی سازمان یافته تفکر، احساس و رفتار مبتنی بر مجموعه ای از طرحواره هاست (یوسف نژاد شیروانی و پیوسته گر۱۳۹۰، ۲؛ شهامت ۱۳۸۹، ۲۰؛ هنر پروران، نظیری و محمد نژاد ۱۳۸۹، ۱). طرحواره ها همیشه باعث ایجاد سوگیری در تفسیر انسان از وقایع می شوند و این سوگیری ها به صورت سوء تفاهم ها، نگرش های تحریف شده، فرض های نادرست و هدف ها و انتظارات غیر واقع بینانه تجلی می یابند، همچنین تمایل بشر به هماهنگی شناختی باعث می شود که موقعیت ها را به گونه ای سوء تعبیر کند که طرحواره ها تقویت شوند، به گونه ای که بر داده های همخوان با طرحواره انگشت می گذارد و داده هایی را که با طرحواره منافات دارند، نادیده می گیرد و یا کم ارزش می شمرد (یانگ و همکاران ۱۳۹۰، ۱۸).

[۱]. Early maladaptive schema (EMS)

[۲] . Young

[۳]. Klosko

[۴]. Weishaar

[۵]. Rejection

[۶]. Disconnection

[۷]. Impaired automy and performance

[۸]. Impaired limits

[۹]. Other- directedness

[۱۰]. Overvigilance and inhibition

[۱۱]. Frame

[۱]. Schema

[۲]. Structure

۳٫ Framework

[۴]. Outline

[۵]. Klosko

[۶]. Weishaar

[۷]. Early Maladaptive Schemas (EMS)

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .