عنوان

مقاله روش های اندازه گیری سرمایه فکری

تعداد صفحات: ۴۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

سرمایه فکری در نوآروی، بهره وری، رشد و نمو، رقابت جویی تجاری و عملکرد اقتصادی از اهمیت اساسی و فزاینده ای برخوردار است(بونتیس ، ۲۰۰۱، ۱۹۲). این دارایی ها فرصت های سازمان را افزایش می دهند(بونتیس، ۲۰۰۶، ۳۰۶). اندازه گیری سرمایه فکری گام مهمی است در تعیین این که چگونه بهبود بهره وری کلی سازمان اندازه گیری شود بدون اندازه گیری صحیح سرمایه فکری، شرکت یا سازمان به طور صحیحی اندازه گیری نمی شود و مدیریت قادر به تنظیم و تعیین استراتژی نیست(بونتیس ،۲۰۰۲، ۳۶).سرمایه فکری در تدوین و تنظیم استراتژی یک شرکت باید مورد توجه قرار گیرد و همچنین باید به عنوان یکی از منابع عمده و اساسی سودآوری شرکت ها به حساب آید(بونتیس، ۱۹۹۸، ۴۴۴). ناآگاهی از سرمایه فکری موجب عدم توجه کافی مدیریت به آن خواهد شد که این عدم بهره برداری کامل از ارزش افزوده قابلیت ها را در پی دارد(بونتیس ، ۲۰۰۱، ۴۵۷).

واژه های کلیدی: سرمایه فکری، مدل ها، روش های اندازه گیری

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
تعریف سرمایه فکری ۹
پیشینه و خاستگاه سرمایه فکری ۱۰
شکل گیری جنبش سرمایه فکری ۱۲
طبقه‌بندی سرمایه فکری ۱۵
۱-سرمایه انسانی ۱۸
۲-سرمایه اجتماعی ۱۸
۳- سرمایه ساختاری ۱۹
مزایای سنجش سرمایه فکری ۲۰
محدودیت‌های سیستم‌های سنجش سرمایه فکری ۲۱
طبقه‌بندی سیستم‌های سنجش سرمایه فکری ۲۱
مدل‌های اندازه‌گیری سرمایه فکری ۲۵
۱- روش Q توبین ۲۵
۲- برگه متوازن نامحسوس ۲۵
۳- مدل کارت امتیازی متوازن ۲۷
۴- هدایت‌گر اسکاندیا ۲۸
۵- ارزش ناملموس محاسبه شده ۲۹
۶- نمایشگر دارایی‌های ناملموس ۳۰
۷- روش لیوبویتز و رایت ۳۳
۸- الگوی روس ۳۵
۹- روش ادوینسون و مالون ۳۶
۱۰- روش استوارت ۳۷
۱۱-روش بونیتس ۳۷
۱۲- مدل چن، ژو و کی ۴۰
۱۳- مدل گزارش‌دهی سرمایه فکری چونگ ۴۱
مقایسه مدل‌ها و روش‌های اندازه‌گیری سرمایه فکری ۴۳
فهرست منابع ۴۷

  منابع

-قلیچ، بهروز ( ۱۳۷۷ ) مدیریت دانش: فرآیند خلق، تسهیم و کاربرد سرمایه فکری در کسب و کار ،نشر مدیریت ص ۳۲ و۳۰

-ارباب شیرانی، بهروز و عباسی، محمد حسن (۱۳۸۸)، تجزیه و تحلیل سرمایه‌های فکری دانشگاهها از دیدگاه مدیریت دانایی، نخستین کنفرانس بین المللی سرمایه فکری ایران.

– اصغرنژاد امیری مهدی و مدهوشی مهرداد( ۱۳۸۸ ).سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی شرکت ها.

– رابینز، استیفن.(۱۳۷۸)رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی. دفتر پژوهشهای فرهنگی،تهران.

-گودرزی، اکرم و گمینیان، وجیهه(۱۳۸۱) اصول مبانی و نظریه های جو و فرهنگ سازمانی، چاپ اول انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان.

– مقیمی، سید محمد و رمضان، مجید (۱۳۹۰)، مجموعه کتاب‌های پژوهشنامه مدیریت (چاپ اول)، تهران: انتشارات نگاه دانش،تهران .

-ابطحی ،سیدحسین وصلواتی ،عادل (۱۳۸۵) ، مدیریت دانش درسازمان  ،چاپ اول ، انتشارات پیوند نو ، تهران.

-احمدی ، مسعود (۱۳۸۶)، مدیریت رفتارسازمانی (اصول ، مبانی ، نظریه ها ،ومفاهیم کاربردی ) ،چاپ دوم، انتشارات کوهسار ، تهران.

-استونر ، جیمز.ای .اف وهمکاران (۱۳۷۹)، مدیریت ، ترجمه علی پارساییان وسیدمحمداعرابی ، (چاپ اول )دفتر پژوهش های فرهنگی ، تهران.

-الوانی ، سیدمهدی ودانایی فرد ، حسن(۱۳۸۰) ، گفتارهایی درفلسفه تئوریهای سازمان دولتی ،چاپ اول ،انتشارات صفار ،تهران.

– رمضان ، حمد. مجید، احمدرضا ( ۱۳۹۰) بررسی ابعاد فرهنگی سازمانی چاپ اول ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

-ایران نژاد پاریزی  ، مهدی وساسان گهر ، پرویز(۱۳۸۲) ، سازمان ومدیریت از تئوری تاعمل ، چاپ هفتم ،انتشارات مؤسسه عالی بانکداری ایران ، تهران.

مقدمه

سرمایه‌‌ی فکری، موضوع جدیدی است که به لحاظ نظری در چندساله‌‌ی اخیر در سطح جهانی مطرح شده‌‌است. اما از آن‌‌جایی‌‌که منبعی پر ارزش برای کشورها و سازمان‌‌ها به‌‌حساب می‌‌آید، میزان رشد و توسعه‌‌ی آن به سرعت در حال تبدیل‌‌شدن به شاخصی در توسعه‌‌یافتگی کشورها است. از سوی دیگر، این منبع نامشهود به‌‌عنوان‌‌‌‌ یکی از ارزش‌‌افزاترین منابع شرکت‌‌ها و سرمایه‌‌ای کلیدی در رشد کارآفرینی مطرح شده‌‌است. از این‌‌رو، امروزه ضرورت توسعه‌‌ و مدیریت سرمایه‌‌ی فکری، به یک الزام جدی در سطح کلان ملی و در عرصه‌‌ی کسب و کار تبدیل شده‌‌و با حرکت به سمت اقتصاد دانش‌‌پایه منجر به تغییر پارادایم حاکم اقتصاد صنعتی شده‌‌است. به گونه‌‌ای که می‌‌توان شاهد پدیداری اقتصادی مبتنی اطلاعات و دانش بود، که اساس و بنیان آن بر محور سرمایه‌‌ی فکری استوار است. به تعبیری ساده شاید بتوان سرمایه‌‌ی فکری را بسته‌‌ای دانشی تشکیل‌‌شده از مجموعه‌‌ منابعی نامشهود و پنهان، اصول، فرهنگ، الگوهای رفتاری، قابلیت، شایستگی‌‌ها، ساختارها، ارتباطات، فرآیندها و پردازش‌‌های منجر به/منتج از دانش، به‌‌حساب آورد. اساس دانش برپایه‌‌ی برداشت‌‌های ذهنی استوار است.برداشت‌‌های مختلف از پدیده‌‌های فیزیکی متمایز، منجر به بروز پدیده‌‌هایی ذهنی می‌‌شود(قلیچ،۱۳۹۱ ،۱۵).

در واقع پدیده‌‌های فیزیکی، تحت بازنمایی ذهنی در قالب رابطه‌‌ای شناختی به شکل پدیده‌‌هایی ذهنی بازنمود می‌‌یابند. این رابطه‌‌ی تبادلی شناختی، رابطه‌‌ای است که از قرن‌‌های گذشته برپایه‌‌ی رویکردهای فلسفی الگوهای تجربه‌‌گرای کلاسیک تا کانت، و از کانت تا فلسفه‌‌ی ذهن برنتانو، و از فلسفه‌‌ی ذهن و نظریه‌‌ی دانش برنتانو تا پدیدارشناسی هوسرل و یا رویکردهای پوزیتیویستی افرادی چون: فرگه، رایل، راسل، ویتگنشتاین و …، مورد توجه قرار گرفته است. برای نمونه به باور کانت، ذهن از طریق فعالیت‌‌های ترکیب، تفسیر، استنتاج و داوری، دریافت، نظم و معنای خود را بر ماده‌‌ی خام اثرپذیری‌‌هایی حسی برجای می‌‌گذارد، که از این دریچه شناخت، آگاهی و در نهایت دانش شکل می‌‌گیرد. شناخت، آگاهی و دانشی که به‌‌عنوان مبنایی برای کنش‌‌های فردی و جمعی عمل کرده، و دوباره از خلال بازخوردهای دریافتی از کنش‌‌ها، در مسیر تفسیر، توسعه و تکامل قرار می‌‌گیرد. این مسیر، در بررسی تاریخی زندگانی بشری، از روایت هابیل و قابیل و یادگیری تدفین از کلاغ و اساطیر ابتدایی تا داستان قوم‌‌های مختلف در کتاب مقدس، شاهنامه و افسانه‌‌های منتقل‌‌شده در شکل‌‌های مختلف از نسلی به‌‌نسل بعدی، قابل شناسایی است. روندی که درمراحل بعدی، ضرورت به کارگیری ابتکاراتی جهت ثبت، کسب، توسعه‌‌ و انتقال دانش را به‌‌عنوان ضرورتی برای بقا و برتری‌‌جویی میان ملل مورد توجه قرار داد. ابتکاراتی که در قالب لوح‌‌های سومری، آثار مکتوب یونانی، ریاضیات هندی، فنآوری چینی، سیستم‌‌های اطلاعاتی و حسابداری پارسی و آثار به‌‌جامانده از زندگی سایر اقوام وملل، همگی نمایانگر جریان آرامی از به‌‌کارگیری دانش است(قلیچ، ۱۳۹۱ ،۲۴).

به مرور زمان با توسعه‌‌ی صورت‌‌های نخستین‌‌ ارتباطات و تجارت میان ملل، شناخت و دانش از محیط پیرامون به‌‌عنوان‌‌‌‌ منبعی برای ایجاد فرصت‌‌های جدید بهبود زندگی و تجارت به‌‌حساب آمد. از طب و فلسفه گرفته تا استخراج آهن و طلا، چوب‌‌بری و کشاورزی همگی در نتیجه‌‌ی توسعه‌‌ی دانش در این دوران رشدیافته و فرصت‌‌های جدیدی را برای بشر فرآهم آوردند. فرصت‌‌هایی که برای پایداری، بیش از پیش مستلزم انتقال و رسمی‌‌سازی دانش بودند. از این‌‌رو، در این دوران تلاش‌‌هایی در جهت رسمی‌‌سازی و نشر دانش در قالب علوم به‌‌ اشکال توسعه‌‌یافته‌‌ی کتابت و یا نمونه‌‌های نخستین دانشگاه‌‌ها بروز نموده و گسترش یافت. توجه پادشاهان به دانشمندان در این دوره و سعی در گردآوری آنها در مراکز حکومتی را شاید بتوان نخستین توجه‌‌ها به سرمایه‌‌ی انسانی به‌‌حساب آورد. در این دوران، اگرچه همچنان قطع درختان، استخراج منابع طبیعی و کشاورزی برای ایجاد ارزش مورد استفاده قرار می‌‌گرفت، اما در عین حال دانش به‌‌عنوان بستری برای کشف و گسترش فنون مختلف مورد استفاده قرار می‌‌گرفت. (محمدی، ۱۳۹۱ ،۱۱).

تعریف سرمایه فکری

محققین، تعاریف مختلفی از سرمایه فکری ارائه کرده‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

¾ استوارت سرمایه فکری را از لحاظ منابع سازمانی، مربوط به ثروت‌آفرینی از راه سرمایه‌گذاری در دانش، اطلاعات، دارایی  فکری و تجربه تعریف می‌کند (Stewart, 1997).

¾ بونتیس معتقد است سرمایه فکری منبعی فرار و گریزان است اما زمانیکه کشف شود و مورد استفاده قرار گیرد، سازمان ‌را قادر می‌سازد تا با استفاده از یک منبع جدید در محیط رقابت کند. بونتیس در ادامه پژوهش‌های خود به این نکته رسیده‌است که سرمایه فکری، جستجو و پیگیری استفاده مؤثر از دانش (کالای ساخته شده) در مقایسه با اطلاعات (مواد خام) است (Bontis, 2004, 13).

¾ سرمایه فکری از دید سی‌تارامان و همکاران، تفاوت بین ارزش بازاری یک شرکت و هزینه جایگزینی کلیه دارایی‌های آن می‌باشد (Seetharaman, Sooria, Saravanan, 2002, 128).

¾ مر معتقد است سرمایه‌های فکری به‌صورت گروهی از دارایی‌های دانشی تعریف می‌شوند و جزء ویژگی‌های آن سازمان محسوب شده و به‌طور قابل ملاحظه ای از طریق افزایش سطح ارزش افزوده برای ذینفعان کلیدی سازمان، به بهبود وضعیت رقابتی سازمان منجر می‌شوند (Marr, 2005).

علاوه بر موارد فوق، تعاریف دیگری نیز توسط محققین ارائه شده‌است. در جدول شماره ۲-۳ مهم‌ترین تعاریف مربوط به سرمایه فکری آورده شده‌است. بر اساس تعاریف اغلب محققین، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که سرمایه فکری، دارایی غیر پولی و بدون حضور فیزیکی است اما دارای ارزش بوده و تولید کننده مزایا و سود در آینده است.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .