عنوان

مقاله کودک آزاری

تعداد صفحات:۵۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

دوران کودکی یکی از مهم‌ترین دوران‌های هر انسان به شمار می‌رود، چرا که در این دوران شخصیت فرد شکل می‌گیرد. کودک، توجه به دیگران و رعایت حقوق آن‌ها، آشنایی با ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی (جامعه پذیری) را در کانون گرم خانواده می‌آموزد. خانواده از دیدگاهی یک نشان یا نماد اجتماعی شمرده می‌شود و انعکاس یا برآیندی از کل جامعه است. لذا در یک جامعه بیمارگون، خانواده نیز خود به خود دچار مشکل خواهد بود و بر عکس در جامعه سالم، سازمان‌ها از جمله خانواده نیز از سلامت برخوردار خواهد بود. اما خانواده هم‌چون هر سازمان اجتماعی دیگر به محض تکوین بر زمینه اجتماعی خود اثر خواهد گذاشت؛ چون خانواده طبیعی‌ترین و مشروع‌ترین واحد تولیدمثل به شمار می‌آید. کم و کیف فرزندان بر تمامی ساخت جامعه اثر خواهد داشت، هرگز نمی‌توان انتظار داشت جامعه‌ای سالم باشد، در حالی که فرزندانی ناسالم از درون خانواده بیرون آیند (ساروخانی، ۱۳۸۷).

اگر این کانون برای کودک محیطی پر استرس و اضطراب و خطرآفرین باشد و آزار و اذیت‌های مختلفی را او تحمیل کند، کارایی خود را در تربیت نسل خلاق، پویا متعهد و مسئولیت‌پذیر از دست خواهد داد و باعث بروز و ظهور انواع آسیب‌های اجتماعی خواهد شد و در نهایت دامنه بی‌انتهایی از محیط اجتماعی را در بر خواهد گرفت. یکی از این آسیب‌ها که متأسفانه چندان که باید به آن توجه نشده است، پدیده کودک آزاری است (آقابیگلوئی و همکاران، ۱۳۸۰).

هر چند پدیده کودک آزاری از اعصار دور در جوامع انسانی وجود داشته، لیکن تنها در سال‌های اخیر به صورت علمی مورد توجه قرار گرفته و مبارزه با آن به تدریج آغاز گشته است. آزار کودکان در سطوح و به اشکال مختلفی از جمله آزار جسمی مانند کتک زدن یا انواع تنبیه‌های بدنی، آزار روانی و عاطفی مانند بی‌توجهی، غفلت از برآوردن نیازهای اولیه کودکان و آزار جنسی در بیشتر جوامع امروزی وجود دارد.

کودک آزاری عامل ایجاد حس ناامیدی و رنج است و خشم و عصیان را برمی‌انگیزاند. این پدیده همیشه پیامدهای شومی برای اجتماع در بر داشته است. کودک آزاری فاجعه‌ای عمیق و دردناک است چرا که کودکان قدرت دفاع از خود را ندارند و در حقیقت قربانیان خشونت هستند. از طرفی از آن‌جا که خشونت، خشونت می‌آفریند،کودکانی که در محیط‌های خشن پرورش می‌یابند، خود در آینده عاملان خشونت خواهند شد.

کودکان بی‌پناهی که به جای احساس لطف و مهربانی، خودکامگی، ستم و تبعیض والدین را تجربه می‌کنند و به نوعی استثمار می‌شوند؛ افرادی حساس، زودرنج، مأیوس، ناسازگار، ناراحت، پرتوقع، بدبین و آماده برای قهر و طغیان و خودکشی و ارتکاب انواع بزه می‌باشند. این‌ها همه آثار سوء پدیده‌ای است که جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ضرر آن صرفاً به کودکی که مورد آزار و اذیت قرار گرفته نمی‌رسد بلکه چون سمی است که جامعه را مسموم می‌کند.

رفتار دلسرد کننده و اهانت‌آمیز سرپرست و تسلط بیش از حد بر کودک به عنوان نمونه‌ای از کودک آزاری عاطفی باعث می‌شود که کودک خود را عاجز، درمانده و نالایق بشمارد و چنین حالاتی سبب اضطراب و نگرانی کودک شده، باعث می‌شود کودک دنیا را دشمن خود بپندارد و ارتباط او را با اجتماع دچار مشکل نماید و همین ذهنیات اساس زندگی بزرگسالی او می‌شود.

ریشه اصلی جنایات و خشونت‌ها در جامعه همین بدرفتاری‌هاست که باعث عقده‌های روانی می‌شود. کودکی که از سوی مربیان یا سرپرستان خود مورد آزار قرار گرفته در نوجوانی نیز برای رسیدن به منظور خویش با دیگران بدرفتاری می‌کند و زمانی که در مقام سرپرست یا والد تربیت کودکی را به عهده می‌گیرد، عقده‌های روانی ناشی از تحمل آزارهای سرپرستش را با همان رفتارهایی که بر او اعمال شده بروز می‌دهد.

قربانیان کودک آزاری نه تنها در دوران رشد خود با رفتارهای آزاردهنده جسمانی و روانی روبه‌رو می‌شوند، بلکه نتایج طولانی‌مدت منفی بسیاری را به لحاظ جسمانی، روانی و اجتماعی تجربه می‌کنند، این پیامدها به صورت تأخیر در رشد، امتناع از رفتن به مدرسه، بروز رفتارهای آزارگرانه، پرخاشگری، انجام اعمال مخاطره آفرین، اعمال جرائم اجتماعی و بروز اختلالات روانی به صورت مشکلات هیجانی و عاطفی عمیق در کارکردهای روان‌شناختی و روابط بین‌فردی بروز می‌یابد. به عبارتی از آن‌جایی که کودک در حال رشد و تکامل می‌باشد، سوء رفتار بر همه جنبه‌های رشد مانند رشد جسمی، ذهنی، روانی و اجتماعی اثر می‌گذارد و آنان را با مشکل و نارسایی‌های فراوانی روبه‌رو خواهد نمود. این مشکلات و نارسایی‌ها روی سلامتی و کیفیت زندگی این کودکان اثرات منفی دارند.

واژه های کلیدی:کودک آزاری، انواع کودک آزاری ، علل کودک آزاری، علائم کودک آزاری، پیامدهای کودک آزاری، نظریه های کودک آزاری

فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۸
تاریخچه موضوع کودک آزاری در ایران و جهان ۱۲
کودک آزاری ۱۲
انواع کودک آزاری ۱۵
۱- کودک آزاری جسمی ۱۵
۲- کودک آزاری جنسی ۱۶
۳- کودک آزاری هیجانی یا عاطفی ۱۷
۴- غفلت و بی توجهی ۱۸
همه گیرشناسی ۱۸
علائم کودک آزاری ۲۰
۱- علائم هشداردهنده آزار جنسی ۲۰
۳- علائم هشداردهنده آزار عاطفی ۲۱
۴- علائم هشداردهنده ازار غفلت ۲۱
علل کودک آزاری ۲۲
۱- علل زیستی ۲۲
۲- علل اجتماعی ۲۵
۳- علل اقتصادی ۲۷
۴- علل آسیب شناختی ۲۸
نظریه ها در زمینه کودک آزاری ۳۳
۱- الگوی روانپزشکی ۳۴
۲- الگوی جامعه شناختی ۳۴
۳- الگوی تعاملی ۳۵
پیامدهای آزاردیدگی ۳۸
نتیجه گیری ۴۶
فهرست منابع ۴۹

 منابع

خوشابی، کتایون. (۱۳۸۲). گزارش یک مورد سوء استفاده جنسی، مجله رفاه اجتماعی، شماره ۷، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی.

راهب، غنچه؛ اقلیما، مصطفی؛ کمرودی، عباس و کفشگر، مجتبی. (۱۳۸۸). تاثیر روانی اجتماعی کودک آزاری و نقش پلیس در پیشگری از بروز آن، فصلنامه علمی پژوهشی انتظام اجتماعی، سال ۱، شماره ۲: ۱۰۷-۸۱٫

راهب، غنچه. (۱۳۸۰). نگرشی بر کیفیت زندگی و معیارهای سنجش آن، فصلنامه مددکاری اجتماعی، شماره ۹، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی: ۱۹-۱۴٫

قماشچی، فردوس. (۱۳۸۷) . کودک آزاری و پیامدهای آن بر روند رشد روانی – اجتماعی کودکان آزار دیده، تهران، معاونت اجتماعی نیروی انتظامی.

ساروخانی، باقر. (۱۳۸۷). جامعه شناسی خانواده، تهران، انتشارات کیهان.

آقابیگلوئی، عباس، طباطبائی، کاظم و موسوی، حسین. (۱۳۸۰). کودک آزاری، تهران، انتشارات آوند دانش.

رفیعی فر، شهرام؛ موذن جامی، هادی؛ رضایی، امیدوار و امیرخانی، محمدامیر. (۱۳۸۸). راهنمای ایمنی کودک، تهران، انتشارات نشر.

پورناجی، بنفشه. (۱۳۸۸). مرگ خاموش، نگاهی به پدیده کودک آزاری، تهران، انتشارات همشهری.

خضروی افلاک‌فر. (۱۳۸۱). بررسی عوامل موثر بر کودک آزاری جسمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.

رحیمی‌موقر، آفرین؛ بابایی، نعمت الله و رستمی، محمدرضا. (۱۳۸۲). بررسی شیوع کودک‌آزاری در دو منطقه تهران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ۲، شماره ۷: ۱۶۱-۱۴۱٫

مدنی، سعید. (۱۳۸۲). کودک آزاری در ایران، تهران، انتشارات اکنون.

کاپلان، ه و سادوک، ب. (۱۳۸۹). خلاصه روان پزشکی، ترجمه رفیعی، تهران، انتشارات ارجمند.

جزایری، علیرضا. (۱۳۹۰). اعتیاد والدین وکودک آزاری، ۷۹- ۶۲٫

محمدخوانی، پروانه؛ محمدی، محمدرضا؛ نظری، محمدعلی و صلواتی، مژگان. (۱۳۸۱). شیوع کودک آزاری، شایع‌ترین الگوی آزار در دانش‌آموزان مدارس راهنمایی شهر تهران، طرح پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

مقدمه

مراقبت برای رشد اولیه و تکامل کودکان ، راه‌گشای زندگی آنان در آموزش، خوداتکایی و زندگی مستقل در آینده است. کودک در هنگام تولد موجود ناتوانی است که برای طی کردن مسیر زندگی مستقل نیاز مبرمی به زندگی خانوادگی دارد به‌طوری‌که اگر این حمایت خصوصاً در سال‌های اولیه زندگی خدشه دار شود ادامه زندگی سالم کودک با مخاطره بسیار جدی مواجه می‌شود. در این دوران حساس، کودک زندگی مستقل، توجه به دیگران، رعایت حق و حقوق سایر افراد، نظم و انظباط و … را در محیط پویا و صمیمی خانوادگی فرا  می گیرد. فرآیند رشد و تحول کودک تابع تأثیر متقابل عوامل زیستی، روانی و اجتماعی است و خانواده نقش بسیار مهم و اساسی را در این زمینه ایفا می کند.

هنگامی‌که در محیط رشد هیجان، ترس، بی توجهی و بدرفتاری و ناراحتی‌هایی مانند آن باشد، کودک با تجربه هایی روبرو می شود که نتیجه اش احساس ناامنی و عدم اعتماد است. اما محیطی که سلامت جسمی و تغذیه ای کافی و به کار گیری حواس و حرکات و احساس آرامش طفل را فراهم کند، باعث ایجاد امنیت و حس اعتماد در کودک می شود.

تقریبا از حدود ۵۰ سال پیش علاقه به حفاظت و حمایت از کودکان افزایش یافت . گروهی از صاحب نظران هر نوع رفتار خشونت آمیز بزرگسالان علیه کودکان و نوجوانان( از ضربه های خفیف گرفته تا حملات آسیب زای شدید )را نوعی کودک آزاری  می شناختند . بر این مبنا رفتار خشن، عملی است که از روی قصد و به طور عمدی انجام می گیرد و در شخص دیگر، درد یا صدمه جسمی ایجاد می کند . اما برخی معتقد بودند اعمال خشونت آمیز به دو دسته ی طبیعی و غیر طبیعی تقسیم می شود و چنان چه والدین یا مراقبان، به قصد کنترل یا هدایت رفتار کودک از اقدامات خشونت آمیز استفاده کنند، این رفتار, طبیعی بوده و کودک آزاری محسوب  نمی شود . در تقابل این دو دیدگاه، در نهایت قانون پا در میان نهاد و اعلامیه حقوق کودک به سال ۱۹۵۹ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید که نماینده ایران نیز به آن رای مثبت داد . هم چنین در سال ۱۳۷۲، جمهوری اسلامی ایران به عضویت پیمان نامه ی حقوق کودک، مصوب سازمان ملل متحد، در آمد و به این ترتیب، راه برای تصویب قوانین مربوط به پیشگیری از کودک آزاری در ایران هموار شده است .

رفاه و بهبود زندگی کودکان پیوسته موضوع مورد علاقه همگان در سراسر جهان بوده است اما تا به امروز جهان شاهد آن است که تعداد زیادی از کودکان با مشکلات و اختلافات عمده ای چون سوء تغذیه و بیماریهای عفونی به عنوان دو مشکل عمده که بقا و دوام زندگی آنها را تهدید میکند مواجه هستند. سوء تغذیه و بیماریهای عفونی بی تردید میتواند موجب مرگ کودکان شود اما تهدیدهای شدید دیگری به زندگی و تندرستی کودکان لطمه میزند که حادترین آنها کودک آزاری  است و با شدت هر چه تمام رو به افزایش است  (قماشچی، ۱۳۸۷).

تاریخچه موضوع کودک آزاری در ایران و جهان

کودک آزاری پدیده جدیدی نیست و سابقه طولانی دارد. در رم کشتن فرزند حق قانونی والدین بوده است. اعراب قبل از روی آوردن به دین مقدس اسلام دختران خود را زنده به گور می‌کردند و فروش دختران در چین قدیم رایج بود. هم‌چنین کتاب آسمانی مسلمانان (قرآن) به فرمان قتل نوزادان پسر اشاره فرموده است. حدود ۱۰۰سال قبل تاردیو متخصص پزشکی قانونی کشور فرانسه سندروم کودک آزاری جسمی خصوصاً آزار جسمی علیه کودکان ناتوان را گزارش نموده است.

در سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۲ کافی رادیولوژیست گزارشی در مورد شکستگی‌های متعدد استخوانی ناشی از کودک آزاری جسمی را منتشر کرد. هم‌چنین کمپه کودک آزاری را کاملاً شرح داد به طوری‌ که اقدام او منجر به تصویب قوانینی در جهت حمایت از کودکان در سال ۱۹۷۴ گردید.

در سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۰ بیشترین توجه به تعیین تعریف بررسی فراوانی تعیین علل و تقسیم‌بندی کودک آزاری معطوف گردید. در حال حاضر فعالیت‌های مربوط به روش‌های پیشگیرانه و آگاه‌سازی و ارائه روش‌های حمایتی از کودکان آزار دیده می‌باشد.( فایرز و مشین، ۲۰۰۰)[۱]

  کودک آزاری

دوران کودکی یکی از مهم‌ترین دوران‌های هر انسان به شمار می‌رود، چرا که در این دوران شخصیت فرد شکل می‌گیرد. کودک، توجه به دیگران و رعایت حقوق آن‌ها، آشنایی با ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی (جامعه پذیری) را در کانون گرم خانواده می‌آموزد. خانواده از دیدگاهی یک نشان یا نماد اجتماعی شمرده می‌شود و انعکاس یا برآیندی از کل جامعه است. لذا در یک جامعه بیمارگون، خانواده نیز خود به خود دچار مشکل خواهد بود و بر عکس در جامعه سالم، سازمان‌ها از جمله خانواده نیز از سلامت برخوردار خواهد بود. اما خانواده هم‌چون هر سازمان اجتماعی دیگر به محض تکوین بر زمینه اجتماعی خود اثر خواهد گذاشت؛ چون خانواده طبیعی‌ترین و مشروع‌ترین واحد تولیدمثل به شمار می‌آید. کم و کیف فرزندان بر تمامی ساخت جامعه اثر خواهد داشت، هرگز نمی‌توان انتظار داشت جامعه‌ای سالم باشد، در حالی که فرزندانی ناسالم از درون خانواده بیرون آیند (ساروخانی، ۱۳۸۷).

اگر این کانون برای کودک محیطی پر استرس و اضطراب و خطرآفرین باشد و آزار و اذیت‌های مختلفی را او تحمیل کند، کارایی خود را در تربیت نسل خلاق، پویا متعهد و مسئولیت‌پذیر از دست خواهد داد و باعث بروز و ظهور انواع آسیب‌های اجتماعی خواهد شد و در نهایت دامنه بی‌انتهایی از محیط اجتماعی را در بر خواهد گرفت. یکی از این آسیب‌ها که متأسفانه چندان که باید به آن توجه نشده است، پدیده کودک آزاری است (آقابیگلوئی و همکاران، ۱۳۸۰).

[۱] Fayers and Machin

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .