عنوان

مقاله هماهنگی دیداری – حرکتی

تعداد صفحات:۵۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

هماهنگی دیداری – حرکتی عبارت است از هماهنگ ساختن مهارت های ادراک دیداری با فعالیت های حرکتی درشت و فعالیت های حرکتی ظریف . به عبارت دیگر ، این مهارت به معنای هماهنگ ساختن درون داد دیداری با برون داد حرکتی است[۱] .

توانایی های ادراک بینایی برای یادگیری تحصیلی ضروری هستند . مهارت های خوب در تمییز دیداری پیش بینی کننده نیرومندی برای پیشرفت خواندن در پایه اول تحصیلی است . کودکانی که می توانند حروف و اعداد را بخوانند ، از اشکال هندسی کپی کنند و کلمات را جور نمایند ، در پایه اول به خوبی می توانند در خواندن پیشرفت کنند ( کاکاوند ، ۱۳۸۵) .

طبق اظهار نظر گوینز[۲] ، از ابتدای قرن حاضر تاکنون ماهیت ادارک دیداری ، توجه زیادی را به خود جلب کرده است . وی می افزاید ، در طی این مدت مسأله اصلی در این باره ارائه تعریف صحیحی از ادراک دیداری بوده است . پس از وی ، لیبوویتز[۳] (۱۹۶۵) در این باره می گوید برای ادراک دیداری تعریفی که اصولا در سطح جهان پذیرفته شده باشد وجود ندارد . وی می افزاید علت این امر تا حدودی از آنجا ناشی می شود که متخصصان رشته های بسیاری چون روان شناسی ، فلسفه ، فیزیولوژی ، فیزیک و تعلیم و تربیت به ادراک دیداری توجه دارند و هر یک تعاریف خاص خود را از آن ارائه داده اند . گوینز (۱۹۵۸) سرسختانه اظهار می دارد که ادراک دیداری عبارت است از فرایند دریافت پدیده ها با بهره گیری از چشم.  و به تعبیر اشلاک[۴] (۱۹۶۳) ، ادراک دیداری یعنی توانایی گرفتن معنی از طریق محرک های دیداری . ادارک دیداری شامل اجزای تشکیل دهنده ای می باشد که عبارتند از : تشخیص شکل در زمینه ، ارتباط های فضایی ، هماهنگی دیداری – حرکتی ، ادراک شکل و تشخیص دیداری (والاس ، مک لافلین ؛ ترجمه منشی طوسی ، ۱۳۷۶) .

هماهنگی دیداری – حرکتی به عنوان یک مهارت فرعی ، توانایی هماهنگ ساختن دیدار با حرکت قسمت های مختلف بدن را دربرمی گیرد . این مهارت از دید کپارت[۵] (۱۹۷۱) اهمیت بسزایی دارد . کودکانی که دچار کاستی های دیداری – حرکتی هستند معمولا در بستن دکمه و بند کفش یا بریدن چیزها دشواری دارند . در مراحل بعد این کودکان در مدرسه هنگام نوشتن احتمالا با مشکل روبه رو خواهند شد . یکی از دشوارترین کارهایی که کودکان با آن روبرو می شوند رونویسی از تخته سیاه است (والاس ، مک لافلین ؛ ترجمه منشی طوسی ، ۱۳۷۶) .

مهارت های حرکتی ظریف و درشت بنیاد مهارت های ادراکی – حرکتی اند . فعالیت های حرکتی ظریف معمولا با عضله های کوچک انجام می شود و حرکت های چشم و استفاده از دستان را دربرمی گیرد . طبق نظر کپارت (۱۹۷۱) فعالیت های عادی کلاس درس بیش از هر نوع فعالیت دیگری به هماهنگی حرکتی ظریف نیاز دارد . وی اشاره می کند که حرکت های بسیار دقیق انگشتان و دست ها در رنگ آمیزی ، ترسیم ، نسخه برداری ، و نوشتن نیازمند هماهنگی بسیار زیاد در کودک است . علاوه بر این فراستیگ و مازلو[۶] (۱۹۷۳) اظهار می دارند که هماهنگی حرکتی ظریف نیز برای نوشتن اعداد به طور صحیح ضرورت دارد و بدون آن انجام هرگونه فرایند حساب بطور صحیح ناممکن خواهد بود (والاس ، مک لافلین ؛ ترجمه منشی طوسی ، ۱۳۷۶) .

تقویت هماهنگی چشم و دست یکی از اهدافی است که در برنامه آموزش پیش از دبستان گنجانده شده است . فعالیت هایی که برای تقویت این مهارت پیشنهاد شده است عبارتند از : نقاشی و رنگ آمیزی ، پاره کردن ، بریدن و چسباندن ، خمیربازی و مجسمه سازی ، بازی آزاد با وسایل قابل دست ورزی ، رنگ آمیزی در فاصله های معین و بسته ، توازن و هماهنگی انگشت ها با اعمال ، خوردن با استفاده از انگشتان ، قاشق و وسایل دیگر (کول ؛ ترجمه مفیدی ، ۱۳۸۷) .

واژه های کلیدی: هماهنگی دیداری – حرکتی، مهارت حرکتی، نشانه های اختلال در مهارت هماهنگی دیداری – حرکتی، نظریه های ادراکی – حرکتی، آزمون های دیداری – حرکتی

 فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۸
ادراک و مهارت های ادراکی – حرکتی چیست ؟ ۱۰
مؤلفه های ادراکی – حرکتی ۱۱
مهارت حرکتی ۱۳
مهارت های حرکتی درشت ۱۵
مهارت های حرکتی ظریف ۱۶
ادراک دیداری ۱۷
مهارت های هماهنگی دیداری ۱۹
نظریه های ادراکی – حرکتی ۲۱
۱-تئوری گتمن : ویژو موتور(دید حرکتی) ۲۳
۲-تئوری ادراکی – حرکتی کپارت ۲۷
۳-تئوری حرکت آفرینی (موویژنی) : بارش ۲۹
۳-۱-نظریه حرکت آفرینی ۳۰
۳-۲-خصائل آموزگار حرکت آفرین ۳۰
۴-تئوری تشکل نظام عصبی : «دُمن و دلاکاتو» ۳۱
آزمون های دیداری – حرکتی ۳۳
سیر تاریخی پژوهش های دیداری- حرکتی ۳۵
نتیجه گیری ۴۳
منابع ۴۵

 منابع

والاس ، جرالد ؛ مک لافلین ، جیمزآ (۱۳۷۶) . ناتوانی های یادگیری : مفاهیم و ویژگی ها/ تألیف جرالد والاس ، جیمزآ مک لافلین ، ترجمه محمدتقی منشی طوسی . مشهد : آستان قدس رضوی.

کله ، پیتر ؛ چان ، لورنا (۱۳۷۲) . روش ها و راهبردها در تعلیم و تربیت کودکان استثنایی/ تألیف پیتر کله ، لورنا چان ،ترجمه فرهاد ماهر . تهران : قومس .

کاکاوند ، علیرضا (۱۳۸۵) . ناتوانی های یادگیری (تشخیص و راهبردهای آموزشی)/ کرج : سرافراز .

سیاح سیاری ، نیمتاج (۱۳۸۶) . ناتوانی های یادگیری/ تهران : مدبر .

فراستیگ ، ماریان (۱۳۸۴) . آزمون پیشرفته ی ادراکی – بینایی فراستیگ تشخیص و درمان/ نویسندگان ماریان فراستیگ ، ولتی لف آور ، جان ویتلسی ، ترجمه مصطفی تبریزی ، معصومه موسوی . تهران : فراروان .

مفیدی ، فرخنده (۱۳۷۲) . آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان/ تهران : دانشگاه پیام نور .

کول ، ونیتا (۱۳۸۷) . برنامه آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان/ تألیف ونیتا کول ، ترجمه فرخنده مفیدی . تهران : سمت .

کریمی ، یوسف (۱۳۸۷) . اختلالات یادگیری : مسائل نظری و عملی به انضمام مطالعات موردی نمونه/ تهران : ساوالان .

لرنر ، ژانت (۱۳۸۴) . ناتوانی های یادگیری : نظریه ها ، تشخیص و راهبردهای تدریس/ تألیف ژانت لرنر ، ترجمه عصمت دانش . تهران : دانشگاه شهید بهشتی .

یوسفی ، سواره (۱۳۹۰) . تأثیر آموزش و پرورش پیش دبستانی براساس برنامه ریزی چند بعدی بر میزان رشد هماهنگی دیداری – حرکتی کودکان ۵ تا ۶ ساله . پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی .

آقازاده ، احمد (۱۳۸۳) . مسائل آموزش و پرورش ایران/ تهران : سمت .

خاکپور ، نگار (۱۳۸۵) . “بازی ، بخشی مهم از زندگی کودکان” ، پیوند ، شماره ۳۲۱،۳۲۲،۳۲۳ . ص۱۰۷-۹۸ .

رمضانی نژاد ، رحیم (۱۳۷۷) . رشد و تکامل جسمانی – حرکتی/ رشت : دانشگاه گیلان .

عمارتی ، فرشته سادات ؛ نمازی زاده ، مهدی ؛ مختاری ، پونه ؛ محمدیان ، فاطمه (۱۳۹۰) . “تأثیر بازی های دبستانی منتخب بر رشد ادراکی – حرکتی و رشد اجتماعی دختران ۹-۸ سال”. پژوهش در علوم توانبخشی ، سال ۷، شماره ۵ (ویژنامه) ، ص۶۷۳-۶۶۱ .

 مقدمه

کودکی اولین و مهمترین دوره زندگی آدمی است . در این دوره کودک برای نخستین بار با طبیعت رابطه برقرار می کند ، روابط اجتماعی خود را بنا می نهد و به مفهومی از خود دست می یابد (مفیدی ، ۱۳۷۲). کودکان خردسالی که از نظر مهارت های رشدی طبیعی هستند قبل از اینکه به طور رسمی وارد مدرسه شوند به سهولت مهارت های پیش تحصیلی را فرامی گیرند ؛ اما هر انحراف رشدی ممکن است پیش درآمد ناتوانی های یادگیری باشد . مهارت های رشدی اساس یادگیری تحصیلی است . تأخیر یا انحرافی خاص در رشد حرکتی ، ادراکی و زبانی در سال های پیش دبستانی ، با ورود کودکان به مدرسۀ ابتدایی به ناتوانی های یادگیری تحصیلی منتهی می شود (لرنر ؛ ترجمه دانش ، ۱۳۸۴) .

یکی از زمینه هایی که تحقیقات ، رابطه آن را با پیشرفت تحصیلی نشان داده اند ، هماهنگی دیداری – حرکتی[۱] کودکان است . کودکان جهت استفاده از آموزش های دبستانی باید از این نظر به سطح رشد لازم رسیده باشند . با ارزیابی به موقع از توانایی ادراک دیداری – حرکتی می توان در صورت وجود اشکال در این رفتار ، آن را تا حد امکان با برنامه و آموزش خاص جبران کرد یا کاهش داد . کودک بدون هماهنگی دیداری – حرکتی که پیش نیاز خواندن و نوشتن است ، قادر به نوشتن نخواهد بود (فراستیگ ؛ ترجمه تبریزی ، موسوی ، ۱۳۸۴) .

ترکیب و تفسیر اشیاء مستلزم برخورداری از ادراک دیداری سالم همراه با توانایی های دیداری – فضایی و دیداری – حرکتی است (گری گراث ؛ ترجمه پاشا شریفی ، نیکخو ، ۱۳۸۴) .

هماهنگی دیداری – حرکتی عبارت از توانایی ادغام حرکات بدن با دیدن است که به خصوص برای مهارت های حرکتی – دیداری ظریف در فعالیت های نوشتنی ضروری می باشد (سیاح سیاری ، ۱۳۸۶) .

 ادراک و مهارت های ادراکی – حرکتی چیست ؟

«ادراک» ناظر است بر فرایندهای شناختی که به درون داد حسی نظم ، شکل و معنا می دهند . ادراک یک فرایند روان شناختی است که کنش اجرایی بر درون داد حسی دارد . «مهارت های ادراکی و حرکتی» به عنوان فعالیت های فیزیکی دارای هماهنگی در مهارت های حرکتی و ادراکی تعریف می شوند . برای مثال ، تکلیفی که از کودک ترسیم یک مربع را طلب می کند ، مستلزم توانایی درک ارتباطات بین خطوط مربع و فعالیت حرکتی هماهنگ در ترسیم شکل است . اغلب فعالیت های حرکتی و جسمانی نیازمند نوعی هماهنگی یا یکپارچه سازی این دو واکنش اند . مهارت های حرکتی ظریف[۲] و درشت[۳] بنیاد مهارت های ادراکی – حرکتی اند . مهارت های ادراکی – حرکتی بر پایه توانایی های اساسی ادراکی استوارند . به کودکی بیندیشیدکه با تعدادی بلوک در حال ساختن یک برج است . کودک باید بلوک ها را به شیوۀ سه بعدی ادراک کند و از مهارت های حرکتی ظریف و درشت برای دستکاری بلوک ها چنان استفاده نماید که بر روی یکدیگر قرار گیرند . برج باید ساختاری عمودی داشته باشد . برای تکمیل چنین تکلیفی کودک باید قادر به یکپارچه سازی مهارت های حرکتی ظریف و درشت باشد . در این زمینه مهارت های ادراکی – دیداری و مهارت های حرکتی ظریف باید در هم ادغام شوند (کله ، چان ؛ ترجمه ماهر ، ۱۳۷۲).

[۱] Visual – motor integration

[۲] Fine Motor Skills

[۳] Gross Motor Skills

 [۱] www.visionandlerning.org

[۲] Goins

[۳] Leibowitz

[۴] Ashlock

[۵] Kephart

[۶] Frosting & maslo

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .