عنوان

مقاله نوآوری های ماهوی بر جرایم حدی در لایحه جدید

تعداد صفحات: ۷۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در این مقاله نوآوری های ماهوی کتاب حدود در چهار مبحث مورد بررسی قرار می گیرد . مبحث نخست رفع خلاء های تقنینی گذشته در خصوص علم قاضی در تمامی جرایم حدی ، سرقت از مال مشاع و حد نصاب در مشارکت در سرقت حدی می باشد که بدواً ابهامات موجود در هر مورد بیان شده و دیدگاه لایحه جدید در آن خصوص ذکر شده است .مبحث دوم نوآوری های ناظر بر طرح مقررات ضروری می باشد و مسائل مربوط به مشارکت و معاونت و شروع به جرم در جرایم حدی و مقررات ناظر بر احصان و مقررات مربوط به توبه بررسی شده است . مبحث سوم اصلاحات لایحه در زمینه محاربه و جرایم مرتبط می باشد  . در مبحث چهارم نیز نوآوری های ناظر بر صیانت از مصالح عمومی جامعه و صیانت از اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها بیان شده است .

واژگان کلیدی : حد ، لایحه جدید مجازات اسلامی ، محاسن ماهوی.

فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۶
مفهوم حد ۷
مفاهیم محاسن ماهوی ۱۰
محاسن ماهوی ۱۰
مبحث نخست : در زمینه رفع خلاءهای تقنینی گذشته ۱۳
گفتار نخست : در زمینه مقررات ناظر بر علم قاضی ۱۳
الف : پذیرش علم قاضی در تمامی جرایم حدی ۱۴
ب : تشریح جهت تحصیل علم قاضی ۱۷
گفتار دوم : در زمینه سرقت از مال مشاع ۱۹
الف : دیدگاههای فقهی و حقوقی ۱۹
ب: سکوت قانون مجازات اسلامی ۲۲
ج : دیدگاه لایحه جدید ۲۳
گفتار سوم : در زمینه حد نصاب در صورت تعدد مباشرین سرقت ۲۳
الف : دیدگاههای فقهی ۲۴
ب : دیدگاه قانون مجازات اسلامی ۲۵
ج : دیدگاه لایحه جدید ۲۶
مبحث دوم : نوآوری های ناظر بر طرح مقررات ضروری ۲۶
گفتار نخست : در زمینه شرکت ، معاونت و شروع بر جرایم حدی ۲۶
الف : شرکت در جرایم حدی ۲۶
ب : معاونت در جرایم حدی ۲۹
ج : شروع به جرم در جرایم حدی ۳۰
گفتار دوم : در زمینه مقررات ناظر بر احصان ۳۲
الف : موضوع ماده ۷-۲۲۱ ۳۵
ب : موضوع ماده ۸ – ۲۲۱ ۳۶
ج : موضوع تبصره ماده ۸ – ۲۲۱ ۳۷
د : نقش احصان در باب لواط ۳۸
گفتار سوم : در زمینه مقررات تاثیر توبه در اسقاط مجازات حدی ۴۰
الف: رویکردهای فقهی ۴۰
ب : تحولات تقنینی ۴۵
ج : رویکرد لایحه جدید قانون مجازات اسلامی ۴۵
مبحث سوم : در زمینه انطباق بیشتر مقررات ناظر بر محاربه با موازین فقهی ۴۷
گفتار نخست : وجوه افتراق محاربه و بغی ۴۸
گفتار دوم : اختلاط محاربه و بغی در قانون مجازات اسلامی ۵۱
گفتار سوم : اصلاحات لایحه ۵۴
مبحث چهارم : در زمینه صیانت از مصالح عمومی جامعه و اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها ۵۹
گفتار نخست : نوآوری های ناظر بر صیانت از مصالح عمومی جامعه ۵۹
الف : در زمینه حذف رجم ۵۹
ب : در زمینه حدی نمودن مجازات ساب النبی ۶۲
گفتار دوم : نوآوری های ناظر بر صیانت از اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها ۶۴
الف : تعیین مجازات اعمال مستوجب حد در امکنه خاص ( ماده ۳ – ۲۱۶ ) ۶۴
ب : حذف عناوین کلی ۶۵
نتیجه گیری ۶۷
منابع ۶۹

منابع

۱ . هاشمی شاهرودی ، آیت الله سید محمود ، بایسته های فقه جزا ، نشر میزان ، چاپ اول ،۱۳۷۸

۲ . زراعت ، عباس ، شرح قانون مجازات اسلامی ،ج ۲ ، انتشارات ققنوس ، چاپ اول ،پاییز ۱۳۸۰

۳ . صبری، نورمحمد، جرم سرقت درحقوق کیفری ایران واسلام، ققنوس، تهران، چاپ اول ،۱۳۷۸

۴ . اردبیلی ، دکتر محمدعلی ، حقوق جزای عمومی ،ج ۲ ، نشر میزان ، چاپ نوزدهم ، ۱۳۸۷

۵ . محمدی ،ابوالحسن ، حقوق کیفری اسلام ، مرکز نشر دانشگاهی ،تهران، چاپ اول ،۱۳۶۲

۶ . محمدی ، ابوالحسن ، حقوق کیفری اسلام ترجمه حدود و تعزیرات و دیات و قصاص از کتاب شرایع الاسلام و مسالک الافهام ، مرکز نشر دانشگاهی تهران ، چاپ اول ، ۱۳۷۴

۷ . حبیب زاده ، محمد جعفر ، سرقت در حقوق کیفری ایران ، نشر دادگستر ، چاپ دوم ،۱۳۸۹

۸ . حجتی، سیدمهدی، قانون مجازات اسلامی در نظم کنونی ، نشر دادستان ، چاپ اول ، زمستان ۸۹

۹ .  احمدوند ، محسن ، جرایم امنیتی در فقه، معاونت پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی ، دفتر گسترش تولید علم ،چاپ اول ، ۱۳۸۷

۱۰ . الهیان ، مجتبی ، نگرش فقهی حقوقی پیرامون حدود و قصاص و دیات در فقه ، انتشارات اسلامی قم ، چاپ سوم ،زمستان۱۳۷۳

۱۱ . سعیدی ، منصور ، آسیب شناسی فقهی قوانین کیفری قانون مجازات اسلامی ،ج۱، انتشارات جنگل ، چاپ دوم ، ۱۳۸۹

مقدمه

قانون مجازات اسلامی قانون مادر در حقوق جزا محسوب شده و منبعی پایه ای برای قضات در برخورد و رسیدگی به جرایم در محاکم قضایی است . قضات مراجع رسیدگی کیفری در برخورد با مجرمین به این قانون اصلی استناد می کنند . قانون مجازات اسلامی نقش مهمی در اتخاذ سیاست جنایی تقنینی و قضایی و روش صحیح مقابله و ریشه کنی با جرایم دارد و اگر قانونی کارآمد در کشور اجرا شود ، می توان گفت در طول زمان بسیاری از مشکلات رفع می شود . اکنون در آستانه تغییر قانون مجازات اسلامی قرار داریم و چند صباحی از عمر قانون مجازات اسلامی کنونی نمانده است و در آینده نزدیک قانون جدید لازم الاجرا خواهد شد .

مهم ترین علت تدوین قانون جدید نیاز جامعه است ، زیرا جوامع از لحاظ فرهنگی و اجتماعی و غیره در حال گذار هستند و با مسایل جدید مواجه می شوند که نیاز به تدوین مقررات جدید است و قوانین قدیم یا نسبت به مسائل جدید مقرراتی ندارد یا پاسخگوی مسائل نو نیست .

 مفهوم حد

حد در اصطلاح فقهی عبارت است از مجازاتهای خاصی که در مقابل جرایم خاصی از سوی شارع وضع شده اند و میزان  آنها مقدر و معلوم است . مجازاتهای حدی در مقابل مجازاتهای تعزیری ، قصاص و دیات به کار می رود ، فقها در بیان اصطلاحی حد تعاریف مختلفی ارائه کرده اند که برخی از آنها را مورد توجه قرار می دهیم .

دهخدا درمعنای حد آورده است : « حد در اصطلاح حقوق جزای اسلام در کتب فقه ، مقابل قصاص است و آن اجرای مجازات بدنی می باشد در اثر ارتکاب اموری چند ، و مقدار آن معین است . حد و تعزیر هر دو از اقسام مجازات بدنیست لکن در حد ، مقدار مجازات ثابت و معین است . و در تعزیر مقدار آن منوط به نظر حاکم است . اختلاف جرایم موجب شده که برای هر یک حد دیگری مقرر شود . چنانکه حد زنا ۸۰ تازیانه است و حد محارب کشتن است . »[۱]

صاحب جواهر الکلام در تعریف اصطلاحی حد می گوید : « هر آنچه کیفرش مشخص باشد ، حد نامیده می شود . » [۲]

ایرادی که به این تعریف وارد است اینست که : حد عبارت است از خود کیفر و مجازات نه چیزی که برایش کیفر وضع شده است .

برخی از فقهای امامیه از جمله شهید ثانی[۳] و فاضل مقداد[۴] در تعریف حد گفته اند : «حد از نظر شرعی عبارت است از مجازاتی که بدن را به درد می آورد و سبب آن ، ارتکاب گناه خاصی است و شارع مقدار آن را مشخص کرده است . »

این تعریف بی اشکال نیست چرا که بعضی از مجازاتهای حدی مانند حبس و تبعید بدن را به درد نمی آورند بلکه ایجاد محدودیت می نمایند که از نظر حقوق عرفی در زمره مجازاتهای سالب آزادی و محدودکننده آزادی هستند . بنابراین ، این تعریف جامع افراد نیست و از طرفی مانع اغیار نیز نمی باشد زیرا قائلین به این تعریف خود معترف به مقدر بودن بعضی از تعزیرات از سوی شارع هستند ، مگر اینکه این موارد را حد محسوب دارند .

۲ – دهخدا ، علی اکبر ، لغت نامه دهخدا ، ج ۱۸ ، چاپخانه مجلس ، تهران ، ۱۳۳۰ خورشیدی. ص ۳۷۹

۳ –  النجفی ، محمد حسن ، جواهر الکلام ، ج۴۱ ، بیروت ، داراحیاء التراث العربی ، چاپ هفتم ،  ص ۲۵۴

۴ – حرعاملی ، محمد بن الحسن ، مسالک الافهام ، ج ۲ ، بنیاد معارف اسلامی ، چاپ اول ، ۱۴۲۵ ه.ق ، ص ۴۲۳

۵  – سیوری ، فاضل مقداد ، التنقیح الرائع لمختصر الشرایع ، ج۴ ، مکتبه آیت الله مرعشی ، چاپ اول ، ۱۴۰۴ ، ص ۳۲۷

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .