عنوان

مقاله نارساخوانی

تعداد صفحات:۷۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

نارساخوانی  [۱] (دیسلکسیا) عبارت است از حالتی که در آن پیشرفت خواندن، پایین‌تر از حدی است که می توان برحسب سن، آموزش و هوش کودک از وی انتظار داشت. این اختلال به میزان زیادی مانع موفقیت تحصیلی یا فعالیت‌های روزانه  مستلزم خواندن می شود و در صورت وجود یک اختلال عصبی یا حسی، میزان ناتوانی خواندن بیش تر از آن حدی است که معمولا با اختلال های دیگر همراه است (پورافکاری، ۱۳۸۶/۲۰۰۷). نارساخوانی یکی از انواع مشکلات خواندن است که در طبقه کلی ناتوانی های یادگیری قرار می گیرد. دانش آموزانِ دارای ناتوانی های یادگیری به واسطه داشتن سبک اسناد بدبینانه و منفی در مقایسه با همسالان عادی خود موفقیت ها و شکست ها را به میزان بالاتری به شانس یا عوامل بیرونی، غیر قابل کنترل و ناپایدار و با احتمال کمتری به توانایی و عوامل درونی، قابل کنترل و پایدار نسبت می دهند (تارنوسکی[۲] و نَی[۳]، ۱۹۸۹). آن ها شکست های پیاپی خود را به جای فقدان کوشش به فقدان توانایی نسبت می دهند (میراندا[۴]، ویلاسکوزا[۵] و ویدال آپارکا[۶]، ۲۰۰۰؛ پیترسون[۷]، مایر[۸]و سلیگمن[۹]، ۲۰۰۱)، با احتمال کمتری فعالیت های جدید را شروع می کنند، احساس می کنند که بر محیط خود کنترل ندارند و بدشانسی های متناوبی را تجربه می کنند (زیلند[۱۰]، ۲۰۰۴). تأکید دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری بر نسبت دادن ناکامی ها و شکست های تحصیلی به عوامل بیرونی، غیر قابل کنترل و ناپایدار، به تدریج موجب شکل گیری خودپنداره ی تحصیلی[۱۱] ضعیف تر در آن­ها می شود (بانکز[۱۲]، ۲۰۰۶)، که به تدریج احساس درماندگی آموخته شده[۱۳] را در آنها به وجود می آورد (پیرل[۱۴]، بریان[۱۵] و دوناهه[۱۶]، ۱۹۸۰؛ سلیگمن،۲۰۰۱؛ بلوم[۱۷]، ۱۹۸۲، به نقل از زیلند، ۲۰۰۴ ؛ نِکی[۱۸]، ۱۹۹۶). احساس درماندگی در یادگیری مهارت­های پایه همچون خواندن، نوشتن و محاسبات ریاضی، کودک را در موقعیتی قرار می دهد که علی رغم داشتن توانایی هوشی بهنجار، احساس عدم شایستگی و بی کفایتی می کند. دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری در مقایسه با دانش آموزان عادی، از لحاظ انگیزش پیشرفت (دان[۱۹]و شاپیرو[۲۰]، ۲۰۰۰؛ اولیور[۲۱] و استینکمپ[۲۲]، ۲۰۰۴؛ پینتریچ[۲۳]، آندرمن[۲۴] و کلبوکار[۲۵]، ۱۹۹۴؛ علایی خرایم، نریمانی و علایی خرایم، ۱۳۹۱)، افسردگی (دان و شاپیرو، ۲۰۰۰) حرمت خود (ریدیک[۲۶]، استارلینگ[۲۷]، فارمر[۲۸]، و مورگان[۲۹]، ۱۹۹۹)، احساس تنهایی[۳۰]، درماندگی (والاس[۳۱]، ۲۰۰۱) و خود تنظیمی (فولک[۳۲]، بریگام[۳۳] و لوهمان[۳۴]، ۱۹۹۸) تفاوت قابل ملاحظه ای دارند. به علاوه این دانش آموزان با نگرش های منفی اجتماعی که شامل بی حرمتی، تحقیر و برچسب زدن است بسیار مواجه می شوند (سایدریدیس[۳۵]، ۲۰۰۷).

واژه های کلیدی: نارساخوانی، علائم بالینی نارساخوانی، دیدگاه­ها و سبب­شناسی نارساخوانی، سبک اسناد در کودکان نارساخوان، آموزش ایمن­ سازی روانی

فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۷
نارساخوانی ۱۵
شیوع نارساخوانی ۱۶
ویژگی ها ۱۶
سیر و پیش‌آگهی ۱۷
علائم بالینی نارساخوانی ۱۸
تشخیص افتراقی ۱۹
جنسیت و نارساخوانی ۲۰
مشکلات هیجانی- رفتاری کودکان نارساخوان ۲۰
دیدگاه ها و سبب شناسی نارساخوانی ۲۲
طبقه بندی نارساخوانی ۲۸
مفهوم اسناد ۳۰
شکل گیری سبک اسناد ۳۱
نظریه های اسناد ۳۳
درماندگی آموخته شده ۳۵
تلفیق نظریه های اسنادی با درماندگی آموخته شده ۳۶
خوش‏بینی، نظریه ها، همبسته ها و عوامل سبب ساز ۳۷
مؤلفه‏های خوش‏بینی از دیدگاه سلیگمن ۴۰
بدبینی،نظریه ها و عوامل سبب ساز ۴۳
سبک اسناد و سلامتی ۴۷
سبک اسناد در کودکان نارساخوان ۵۱
روانشناسی مثبت نگر ۵۳
شیوههای تغییر سبک اسناد و ایمن سازی روانی ۵۴
رویکرد شناختی- رفتاری ۵۵
آموزش ایمن سازی روانی ۵۶
نتیجه گیری ۵۷
منابع ۵۹

منابع

گلستانی بخت، طاهره. (۱۳۸۶). ارائه الگوی بهزیستی ذهنی و شادمانی در جمعیت  شهر تهران. پایان نامه دکتری. تهران دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

لطیفی، زهره.، امیری، شعله.،  ملک پور، مختار.، مولوی، حسین. (۱۳۸۸). اثر بخشی آموزش حل مسئله ی شناختی – اجتماعی بر بهبود روابط بین فردی، تغییر رفتارهای اجتماعی و ادراک خودکارآمدی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. تازه های علوم شناختی، ۱۱(۳)، ۸۴ – ۷۰٫

نریمانی، محمد.، رفیق ایرانی، سودابه.، ابوالقاسمی، عباس. (۱۳۸۸). مقایسه اثر بخشی روش های ایمن سازی روانی مایکنبام و مهارت های مطالعه و ترکیبی از هر دو روش در افزایش خودکارآمدی دانش آموزان دختر. مجله اندیشه های نوین تربیتی. دوره۵٫ شماره ۳٫ صص ۱۲۴-۱۱۱٫

درویزه، زهرا، خسروی، زهره.، جاهدی.، سهیلا. . ( ۱۳۷۷ ) تاثیر بازآموزی اسناد و راهبرد های شناختی یادگیری در پیشرفت ریاضی دانش آموزان پایه پنجم لبتدایی شهر شیراز، نشریه علوم انسان (۱)،.۳۵-۴۵

رجبی، غلامرضا. .( ۱۳۸۷) هنجاریابی آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون رنگی کودکان دردانش آموزان شهر اهواز. روانشناسی معاصر، ( (۱٫۲۳-۳۲ .

رحمانی، جهانبخش.، عابدی، محمدرضا. (۱۳۸۲). هنجاریابی آزمون هوشی ریون رنگی کودکان ۵ تا ۱۰ سال در استان اصفهان.شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان . جلد ۵٫ صص: ۵۰-۴۵٫

سادوک، بنیامین .، سادوک، ویرجینیا: خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری – روانپزشکی بالینی (ترجمه پورافکاری)(۱۳۸۶)، تهران: انتشارات شهر آب.

سپهوند، تورج .، گیلانی، بیژن.، زمانی، رضا. (۱۳۸۵). رابطه سبک های اسنادی با رخدادهای استرس زای زندگی و سلامت عمومی. پژوهش های روان شناختی، ۹(۳و۴): ۴۶-۳۳٫

سرمد، زهره.، بازرگان، عباس.، حجازی، الهه. (۱۳۸۳). روش تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه

نصفت.، مرتضی . نظری، مجتبی. (۱۳۸۰). آزمون تشخیصی اختلال خواندن. گزارش نهایی طرح پژوهشی، تهران.

نیک نشان، شکوفه.، نوری، ابوالقاسم.،  احمدی، سید احمد. (۱۳۸۸). تاثیر آموزش سبک اسناد بر بهبود سلامت عمومی گروهی از دانش آموزان ناتوانی یادگیری. مجله مطالعات آموزش و یادگیری دانشگاه شیراز، ۱(۲): ۱۳۰-۱۱۷٫

مقدمه

نارساخوانی به هر گونه ناتوانی در خواندن اطلاق می گردد که به واسطه آن کودک از سطح پایه کلاس خود عقب می ماند و هیچگونه شواهد عینی دال بر وجود ناتوانی و کم­توانی­هوشی، آسیب عمده مغزی، مشکلات هیجانی- فرهنگی و زبان گفتاری در کودک وجود ندارد (سایدریس، ۲۰۰۷). تقریباً ۸۰ درصد کودکان دارای ناتوانی­های یادگیری، نارساخوان می‌باشند (نکی،۱۹۹۶). درآمریکا نیز حدود ۴درصد از کودکانی که در سنین مدرسه قرار دارند نارساخوان هستند (پورافکاری، ۱۳۸۶/۲۰۰۷). میزان شیوع ناتوانی­های یادگیری در ایران ۱۱ درصد اعلام شده است که حداقل ۹ درصد آن را جمعیت نارساخوان تشکیل می دهد و به رغم وجود این اختلال در هر دو جنس، فراوانی آن در پسران ۳ تا ۴ برابر بیشتر از دختران است (سیف نراقی و نادری، ۱۳۸۸). دانش آموزان دارای ناتوانی­های یادگیری در نتیجه شکست­های پیاپی در تحصیل به این نتیجه می رسند که صرف نظر از مقدار تلاشی که از خود نشان می دهند، باز شکست می خورند، انگیزه های خود را از دست می دهند و در نهایت دست از تلاش بر می دارند و به همین دلیل عواطف منفی و افسردگی در آن ها افزایش می یابد. کودکان دارای ناتوانی های یادگیری به علت اینکه فاقد مهارت های درک روابط اجتماعی می باشند، واکنش های منفی از دیگران دریافت می کنند و موفقیت ها و توانمندی های خود را کمتر از حد معمول تخمین می زنند (پیرل، بریان و دوناهه، ۱۹۸۰). در حدود بیست سال پیش، مارتین سلیگمن در ضمن آزمایش های مربوط به شرطی شدن حیوانات، به طور تصادفی پدیده درماندگی آموخته شده را کشف کرد. در بررسی های اولیه این روان­شناس مشخص شد زمانی که موجود زنده در مقابل رویدادهای غیر قابل کنترل (از جمله شوک الکتریکی) قرار می گیرد و شکست می خورد این کنترل ناپذیری را به موقعیت های دیگر زندگی تعمیم می دهد و در صورت مواجهه با موقعیت های قابل کنترل نیز، غیرفعال و ناتوان عمل می کند (دادستان، ۱۳۸۹). در کنار تجربه موقعیت های غیر قابل کنترل، ارگانیسم یاد نمی گیرد که پاسخدهی او نیز می تواند ثمربخش باشد. در آزمایش های سلیگمن این نتیجه نیز به دست آمد که حیواناتی که قبلا شوک های قابل کنترل دریافت کرده بودند و یا اصلاً به آن ها شوک وارد نشده بود به محض موثر واقع شدن واکنش خود در موقعیتی که قرار گرفته بودند آن واکنش را یاد می گرفتند و به انجام آن ادامه می دادند. پس از انجام موفقیت آمیز درماندگی آموخته شده در حیوانات تحقیقات در مورد انسان ها نیز مورد توجه محققان قرار گرفت و نتایج نشان داد که انسان ها نیز طی حوادث غیر قابل کنترل یاد می گیرند که پاسخدهی به موقعیت ها بیهوده است. موجود درمانده، رویدادها را خارج از محدوده کنترل خویش می داند و باور به اینکه رویدادها خارج از کنترل اوست منجر به شکل گیری واکنش های جسمی، هیجانی، انگیزشی و شناختی در او می شود. در سال ۱۹۷۸ آبرامسون و سلیگمن نظریه درماندگی آموخته شده را با تلفیق نظریه اسنادی از نو تنظیم کردند. طبق نظریه جدید علاوه بر تجربه رویدادهای غیرقابل کنترل، چگونگی تفسیر فرد از رویدادها و تبیین آن ها از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است. چرا که روش تبیین رویدادها توسط فرد ممکن است مهمتر از آن چه واقعا روی می دهد باشد. به استناد این الگو، پرسشی که در ذهن فرد نقش می بندد این است که اکنون علت شکست من چیست؟ آیا این شکست در موقعیت های دیگر نیز اتفاق می افتد؟ آیا کوتاه مدت و موقتی است ؟ پاسخ به سوالات فوق در چهارچوب سبک های اسنادی افراد قابل بحث و بررسی است. مطابق با نظریه تجدید نظر شده درماندگی آموخته شده، سبک اسناد علت شکست و فقدان کنترل را در سه حوزه درونی- بیرونی (آیا علت شکست به عوامل درون فرد ارتباط پیدا می­کند یا بیرون از وی)، فراگیر- اختصاصی (آیا علت شکست در تمام موقعیت ها وجود دارد یا فقط مختص موقعیت فعلی است) و پایدار- ناپایدار (آیا علت شکست موقتی است یا دائمی) طبقه بندی می کند. با توجه به این ابعاد دو بعد اصلی ناشی از سبک اسناد در افراد نیز قابل شناسایی است: سبک اسناد خوش بینانه که مختص افرادی است که علت شکست های خود را به عوامل ناپایدار، اختصاصی و بیرونی نسبت می دهند و سبک اسناد بدبینانه  و مختص افرادی است که شکست های خود را به عوامل پایدار، فراگیر و درونی نسبت می دهند. انتساب شکست به عوامل پایدار، فراگیر و درونی و انتساب موفقیت به عوامل اختصاصی، ناپایدار و بیرونی (که هر دو منتج از سبک اسناد بدبینانه و منفی می باشد)، فرد را برای افسردگی و درماندگی مستعد می سازد (سلیگمن، ۲۰۰۵). سبک اسناد بدبینانه پیش بینی کننده کاهش سلامت جسمانی، افزایش افسردگی و کاهش پیشرفت شغلی و تحصیلی است.

نارساخوانی

در میان ناتوانی های یادگیری، نارساخوانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا یکی از اساسی ترین مهارت ها در مدرسه، تشخیص کلمات است و مهارت خواندن نه تنها در امر خواندن بلکه در یادگیری سایر علوم نیز مداخله می کند. ضعف در خواندن در مهارت های دیگر خواندن مانند ادراک نیز تاثیر می گذارد و لذا نقص در خواندن چالشی بزرگ در مدارس است. اصطلاح  نارساخوانی «دیسلکسیا» از ترکیب دو کلمه یونانی «dys» و «lexicos» تشکیل شده است. «dys» به معنای مشکل، دردناک یا نابهنجار است و «lexicos» به معنای «کلمه» می‌باشد. بنابراین، اصطلاح دیسلکسیا به طور دقیق، وجود مشکلات در مورد کلمه‌ها را نشان می‌دهد (آدامز[۱]،۲۰۰۸). بر مبنای تعریف انجمن نارساخوانی انگلستان[۲]«نارساخوانی ترکیبی از تواناییها و مشکلاتی است که فرآیند یادگیری را در یک یا چند زمینه از جمله خواندن، نوشتن و هجی کردن تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال ممکن است با مشکلاتی در زمینه‌های سرعت پردازش، حافظه کوتاه‌مدت، توالی ادراک دیداری- شنیداری، زبان گفتاری و مهارتهای حرکتی همراه باشد (رید[۳]، ۲۰۰۳). اختلال خواندن برمبنای چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی[۴] DSM-IV-TR چنین تعریف شده است: حالتی که در آن پیشرفت خواندن پایین‌تر از حدی باشد که می توان بر حسب سن، آموزش و هوش کودک از او انتظار داشت. این اختلال به میزان زیادی مانع موفقیت تحصیلی یا فعالیت‌ های روزانه مستلزم خواندن می‌شود و در صورت وجود یک اختلال عصبی یا حسی، میزان ناتوانی خواندن بیش از آن حدی است که معمولاً با اختلالات دیگر دیده می‌شود. قانون بهبود آموزش افراد ناتوان ((IDEA[5] بیان می کند که کودکان نارساخوان ممکن است در ۱- مهارت خواندن، ۲- روان خواندن و ۳- درک خواندن دارای مشکلاتی باشند که همه با نام نارساخوانی طبقه بندی می شوند. بنابراین، تعاریف فوق از نارساخوانی براساس دیدگاههای عصب‌شناختی، شناختی، زبان‌شناختی و ادراکی صورت گرفته‌اند.

شیوع نارساخوانی

نارساخوانی شایع‌ترین نوع ناتوانی یادگیری می باشد که مورد شناسایی قرار گرفته است به طوری که ۸۰ درصد کودکان دارای ناتوانی های یادگیری، نارساخوان می‌باشند (فلوری[۶]، ۲۰۰۹). پاره‌ای از محققان براین باورند که میزان شیوع نارساخوانی به تعریف و ملاکهای تشخیصی بستگی دارد (مک کامیک[۷]، ۲۰۱۰). محققان مختلف به دلیل وجود تعاریف و تبیین‌های متفاوت از نارساخوانی، ارقام متفاوتی را درباره فراوانی این اختلال ارائه داده‌اند. اغلب محققان رقم ۴% را پذیرفته‌اند. در آمریکا نیز حدود ۴درصد از کودکان سنین مدرسه نارساخوان هستند که میزان شیوع آن بین ۲ تا ۸ درصد است (پورافکاری، ۱۳۸۶/۲۰۰۷). براساس نتایج تحقیقات سیف نراقی و نادری (۱۳۸۸)، میزان شیوع ناتوانی های یادگیری در ایران ۱۱ درصد اعلام شده است که حداقل ۹ درصد آن را کودکان نارساخوان تشکیل می دهند.

[۱]-Adams, M.J.

[۲]-British Dyslexia Association

[۳] -Reid.G.

[۴] -The diagnostic and statistical manual of mental disorders- IV-text revised

[۵] -Individuals with disabilities education  improvement  act

[۶]– Flory, S.

[۷]– McCormick, M.

[۱]–   Dyslexiya

[۲]–  Tarowski, K. J.

۳-   Nay, S. M.

۴-  Miranda, A.

[۵] -Villaescusa, M. I.

[۶]–  Vidal-Aparca, E.

[۷] –  Peterson, I.

[۸] –  Maier, S. F.

[۹]    -Seligman,M.  E. P.

[۱۰]–  Zealand, A.

[۱۱]– Academic self – concept

[۱۲] -Banks, R.

[۱۳] -Learned helplessness

[۱۴]– Pearl.R.

[۱۵] – Beryan,T.

[۱۶] – Donahue, M.

[۱۷]–  Bloom, B. S.

[۱۸]– Niki, G.

[۱۹]–  Dan, P. B.

[۲۰]– Shapiro, S.  K.

[۲۱] – Olivier, M. A.

[۲۲]– Steenkamp, D.  S.

[۲۳] – Pentrich, P.  R.

[۲۴] – Anderman, E.  M.

[۲۵]–  Klobucar. C.

[۲۶] – Riddick. B.

[۲۷] – Sterling, C.

[۲۸] – Farmer, M.

[۲۹] – Morgan, S.

[۳۰] – Loneliness

[۳۱] – Valas, H.

[۳۲] – Fulk.B, M.

[۳۳] – Brigham, .F. G.

[۳۴]– Lohman, D. U.

[۳۵]– Sideridis, G. D.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .