عنوان

مقاله سنجش عملکردی

تعداد صفحات:۵۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یکی از اساسی­ترین جنبه­های فرایند آموزش- یادگیری، سنجش است. یک دسته مهم از روش های سنجش اصیل یا جایگزین، سنجش عملکردی نام دارد. سنجش عملکردی به عنوان سنجش­های مستقیم، سنجش های جایگزین، سنجش های اصیل یا واقعی و سنجش های مبتنی بر عملکرد توصیف شده است . منظور از سنجش عملکردی ایجاد اندازه­گیری­هایی از پیشرفت تحصیلی دانش آموز است که بر توانایی دانش آموز برای به کارگیری فهم ادراکی و مهارت­های حل مسئله­اش در موقعیت­های تازه متمرکز است (شیولسون،۱۹۹۳).

سنجش عملکردی یا آزمون­های عملکردی به نوع اصیل و جایگزینی از سنجش اشاره دارند که در آن دانش آموزان از طریق فعالیت در تکالیف دنیای واقعی به طور مستقیم سنجش می شوند. به عبارتی دیگر، در این نوع سنجش، فرآیندها یا فرآورده­های یادگیری دانش آموزان به طور مستقیم سنجش می شود.

آزمون عملکرد را می توان «روش سنجشی تعریف کرد که در آن یادگیرنده با انجام تکالیف واقعی یا مشابه با زندگی واقعی توانایی خود را در استفاده از دانش و مهارت های آموخته شده برای استدلال، حل مساله، تولید محصول و یا اجرای یک مهارت ویژه نشان داده، سپس معلم با مشاهده ی عملکرد، کیفیت آن را توصیف و مورد قضاوت قرار می دهد»( خوش خلق، ۱۳۹۱).

روش های سنجش عملکرد[۱] در مقایسه با روش های سنجشی سنتی، ضمن بهبود مهارت های تفکر سطح بالاتر (فردریکسن ، ۱۹۸۴) روش های برانگیزاننده تری نیز برای دانش آموزان به حساب می آیند . فیوکز وهمکارانش  (۱۹۹۹) یافتند که کلاس های آموزشی هدایت شده به وسیله سنجش عملکردی مهارت های حل مسئله ی قوی تری در مقایسه با گروهایی که به وسیله ی سنجش عملکردی هدایت نمی شدند نشان دادند . تاثیری که سنجش عملکردی می تواند علاوه بر رشد مهارت ها در علاقه و نگرش دانش آموزان نسبت به مدرسه و فعالیت های آموزشی داشته باشند قابل تامل است، یکی از فعالیت های تکمیلی که در رویکرد جدید برای سنجش عملکرد دانش آموزان در جریان فرایند آموزش-  یادگیری مورد استفاده قرار می گیرد، آزمون های عملکردی هستند(استیگنز، ۲۰۰۴).

در نظام های آموزشی کشور های جهان به موازات تحولات تئوری، در حوزه ی برنامه های درسی، روش های آموزشی و نیز سنجش اصلاحات بنیادی رخ داده است که در حوزه ی سنجش استفاده از روش سنجش عملکردی نمونه ای از آن است. در کشور ما در ارزشیابی توصیفی کیفی مقرر شده بود با استفاده از انواع روشهای جمع آوری اطلاعات چون آزمون های مداد کاغذی فرم های مشاهده رفتار ونیز آزمون های عملکرد، معلم بازخوردهای توصیفی کار آمد برای بهبود و هدایت یادگیری ارائه دهد طوری که با کاهش اضطراب امتحان در دانش آموز سطح کیفی یادگیری کلاسی و سلامت روان آنان افزایش یابد (خوش خلق،۱۳۹۱).

استفاده از سنجش عملکرد به عنوان یک روش آموزش و سنجش نه تنها به رشد مهارت های سنجش شخصی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان کمک می کند بلکه راهبردهای فراشناختی را نیز گسترش می دهد در واقع هنگامی که دانش آموزان به طور فعال در رشد ابزارهای سنجش خودشان درگیر می شوند آنها شروع به انتخاب هدف برای خودشان می کنند وپیشرفت خودشان را در رسیدن به اهداف وارسی می کنند و همچنین یاد می گیرند تا توانایی های خودشان را ارزیابی کنند( سیف، ۱۳۸۶).

اهمیت روش عملکردی در رشد و پرورش مهارت های شناختی در این است که یادگیرندگان با اطلاع از آموخته های خود ، نحوه تفکر و فرایند یادگیری خویش و چگونگی بکارگیری دانش و و مهارت در حل مسائل، قادر خواهند بود یادگیری وتفکر خود را در جهت داده و هدایت کنند و از طریق خود نظم دهی و نظارت بر فرایندهای ذهنی خود ، پیشرفت خودشان را بهبود بخشند(استیگنز، ۲۰۰۴).

واژه های کلیدی:ارزشیابی،ارزشیابی توصیفی،سنجش عملکردی، آزمون عملکردی، نقش سنجش در فرایند آموزش – یادگیری

فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۷
ارزشیابی ۹
استفاده از ارزشیابی ۹
تغییر نقش ارزشیابی ۱۰
ارزشیابی توصیفی ۱۲
ویژگی های ارزشیابی توصیفی ۱۳
اهداف ارزشیابی توصیفی ۱۶
راهکارهای عملی ارزشیابی توصیفی ۱۸
ارزشیابی تکوینی ۱۸
انواع سنجش تکوینی ۱۹
بازخورد توصیفی ۲۰
خود سنجی و همسال سنجی ۲۱
ارزشیابی عملکردی ۲۱
سنجش کلاسی ۲۳
نقش سنجش در فرایند آموزش – یادگیری ۲۳
مؤلفه های سنجش کلاسی ۲۵
هدف ۲۵
روش های سنجش (روش اندازه گیری یا توصیف) ۲۶
سنجش عملکردی ۲۹
سنجش فرآیند و فرآورده یادگیری ۳۱
عملکردها و فرآورده ها ۳۲
ویژگی های سنجش عملکردی ۳۳
مراحل سنجش عملکردی ۳۵
انواع آزمونهای عملکردی ۳۶
۱- آزمون کتبی عملکردی ۳۶
۲- آزمون شناسایی ۳۷
۳- انجام عملکرد در موقعیتهای شبیه سازی شده ۳۷
۴- نمونه کار ۳۸
آزمون عملکرد ۳۸
چارچوب آزمون عملکرد ۳۹
۱٫نوشتن اهداف یادگیری آزمون عملکرد ۴۰
۲٫نوشتن ملاک و شواهد آزمون عملکرد ۴۳
۳٫نوشتن تکلیف آزمون عملکرد ۴۴
۴٫نوشتن فرم راهنمای توصیف عملکرد و خود سنجی ۴۷
۵) بازنگری کل مراحل ۴۹
انتقادها به سنجش های عملکردی ۴۹
نتیجه گیری ۵۱
منابع ۵۴

منابع

سیف، علی اکبر(۱۳۸۹)،روانشناسی پرورشی نوین، روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران، نشر دوران

هرگنهان، بی.آر، السون، متیو. اچ(۱۳۹۱)، مقدمه ای بر نظریه های یادگیری، ترجمه علی اکبر سیف، تهران: نشر دوران.

خوش خلق، ایرج(۱۳۹۱)، اصول راهنمای عملی ساخت و تهیه آزمون عملکرد، تهران، نشر زنده اندیشان

خوش خلق، ایرج(۱۳۹۰)، اصول راهنمای عملی تهیه و ارایه ی بازخوردهای توصیفی، تهران، نشر جوان

استیگنز، ریگ؛ آرتر، جودیک و همکاران، سنجش برای یادگیری در کلاس درس: کاربردها و راهبردها، (۲۰۰۴)، ترجمه ی ایرج خوش خلق، انتشارات پژوهشگاه مطالعات آ و پ

شریفی، حسن پاشا و شریفی، نسترن.(۱۳۸۰). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: سخن.

حسنی، محمد(۱۳۹۳)، راهنمای اجرای ارزشیابی کیفی توصیفی در دبستان، تهران، نشر عابد

شوندغربی، الهام(۱۳۹۰). ساخت، اعتباریابی و رواسازی آزمون سنجش عملکرد در دروس علوم و ریاضیات پایه سوم ابتدایی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.

بیابانگرد، اسماعیل.(۱۳۸۴). روش­های تحقیق در روان­شناسی و علوم تربیتی. تهران: دوران.

خرم آبادی، یدالله(۱۳۸۹)، تاثیر ترکیبی روش سنجش جایگزین بر نگرش و پیشرفت درس شیمی دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر خرم آباد، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی

شعاری نژاد، علی اکبر(۱۳۸۱)، فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات رشد

Mcmillan, J, H. (2001). Essential assessment concepts for teachers and administrators assessment. Corwin Press,Inc.

Frederisen, N. (1984). The real test bias: Influences of testing on teaching and learning. American Psychologist, 36(10), 193-202.

مقدمه

پس از اجرای روش مناسب سنجش باید به تفسیر اطلاعات جمع آوری شده پرداخت. این تفسیر که مستلزم قضاوت کردن درباره اطلاعات جمع آوری شده است ارزشیابی نام دارد. معلمان این نوع ارزشیابی­ها را برای مقایسه عملکرد دانش آموز با هدف­های یادگیری انجام می­دهند. ارزشیابی­ ها میتواند ملاک مرجع یا هنجار مرجع باشد (مک میلان، ۲۰۰۱).

پس از آن که اطلاعات جمع آوری شده مورد ارزشیابی قرار گرفت، این اطلاعات برای برآورد هدف مورد نظر استفاده می­شود. یعنی از این اطلاعات برای تصمیم گیری درباره دانش آموز، آموزش، برنامه درسی، معلمان و مدارس استفاده می شود. سنجش­های کلاسی برای دو نوع استفاده طرح می­شوند: مورد اول برای آگاهی معلم درباره میزان دانش و فهم دانش آموزان است تا از این طریق بتوان ملاحظات آموزشی مناسب را برای افزایش یادگیری، برنامه ریزی نموده و به کار گرفت. استفاده دوم مبتنی است بر نشان دادن آنچه که دانش آموزان یاد گرفته­اند. به عبارت دیگر نشان دادن نمرات و کارت­های گزارش برای اطلاع دهی به دانش آموزان، والدین و دیگران درباره پیشرفت دانش آموز. مهم آن است که روش استفاده از نتایج با روش­های سنجش و ارزشیابی­ها هماهنگ باشد (مک میلان، ۲۰۰۱).

در اهمیت سنجش و ارزیابی آمده است که: یکی از اساسی ترین ودشوارترین فعالیت ها در فرایند آموزش و یادگیری ، سنجش کلاسی است که اگن و کاوچاک[۱] ( ۲۰۰۱ ) آن را به عنوان « تمامی فرایندهای مورد نیاز برای تصمیم گیری درباره ی پیشرفت یادگیری دانش آموزان » تعریف کرده اند. سنجش کلاسی همواره یکی از محورهای اساسی تحقیقات در حوزه آموزش و پرورش بوده است و در چند دهه ی گذشته، خط مشی ها و روش های سنجش دستخوش تغییر و تحولات اساسی بوده اند ( سیف، ۱۳۸۹).

به طور خلاصه میتوان گفت که روش­های قدیم و جدید سنجش دو روش متفاوت سنجش هستند که هر یک مبانی نظری، اهداف، آزمون­ها و سایر ویژگی­های خاص خود را دارا است. علیرغم انتقادهایی که طرفداران هر یک از دو روش بالا از دیگری ارائه می­دهند مهم این است که برای هر دو نوع سنجش، هم مزایا و هم معایبی وجود دارد و مسئله مهمتر از آن هماهنگی با هدف است. سنجش باید با توجه به هدف آغاز گردد و با آگاهی از گزینه­ها و موارد مختلف سنجش، مورد یا مواردی انتخاب و بکار گرفته شود که بهترین مدارک و شواهد را فراهم آورد.

یکی از انواع مهم سنجش های جایگزین، آزمون عملکرد[۲] نام دارد، استیگنز ( ۲۰۰۶ ) آزمون عملکرد را روش سنجشی معرفی می کند که اساس آن بر مشاهده و قضاوت استوار است. یاد گیرنده در فعالیتی که مستلزم به کار بستن دانش، مهارت و یا تولید یک محصول است مشغول می شود و معلم کیفیت عملکرد او را مشاهده و مورد قضاوت قرار می دهد. از نظر ویگنز[۳] (۲۰۰۵ ) آزمون عملکرد به معنای «سنجش ابعاد فهم و توانایی کاربست دانش و مهارت های یاد گیرنده با استفاده از تکالیف واقعی زندگی است» بروکه ( ۲۰۰۹ ) آزمون عملکرد را نوعی روش سنجش تعریف می کند که در آن دانش آموز با استفاده از مهارت ها و دانش خود مساله ای را حل؛ محصولی را تولید و یا یک مهارت خاصی را نشان می دهد (خوش خلق، ۱۳۹۱).

در آزمون عملکرد از دانش آموزان خواسته می شود تا برای انجام یک فعالیت یا تولید یک فراورده، دانش ومهارت های خود را به کار گیرند. در این نوع روش سنجش فرض بر این است که یادگیری به بهترین نحو در درون یک بافت یا زمینه واقعی و آشنا برای دانش آموزان ( موقعیت های واقعی زندگی ) مورد سنجش واقع می شود. درواقع فعالیت هایی نظیر طراحی و اجرای یک آزمایش، حل یک مسئله، استفاده از یک ابزار، شرکت در کارهای گروهی فعالیت هایی هستند که دانش آموزان در بافت وموقعیت واقعی زندگی با آنها روبرو می شوند و در سنجش های عملکرد، فعالیت وعملکرد دانش آموز در این نوع تکالیف (تکالیف مربوط به زندگی واقعی ) بطور مستقیم مورد سنجش واقع می شود (استیگنز[۴]، ۲۰۰۴).

لین وهمکاران (۱۹۹۱) براین باورند که عملکرد در تکالیف مربوط به زندگی واقعی بخودی خود ارزشمند است . ویگنز (۱۹۸۹) معتقد است که آزمون های استاندارد  به ندرت برای دانش آموزان اطلاع دهنده است و اضافه می کند که اطلاعات حاصل از این  نوع آزمون ها، اطلاعات نامناسب و بی معنایی است. در عوض او معتقد است که آزمون های عملکردی نه تنها در باره آزمون شونده اطلاعات جالبی دراختیار دیگران قرار می دهد بلکه برای فرد آزمون شونده نیز اطلاعات مفیدی فراهم می نماید (سیف، ۱۳۸۶).

 ارزشیابی

پس از اجرای روش مناسب سنجش باید به تفسیر اطلاعات جمع آوری شده پرداخت. این تفسیر که مستلزم قضاوت کردن درباره اطلاعات جمع آوری شده است ارزشیابی نام دارد. معلمان این نوع ارزشیابی­ها را برای مقایسه عملکرد دانش آموز با هدف­های یادگیری انجام می­دهند. ارزشیابی­ها میتواند ملاک مرجع یا هنجار مرجع باشد (مک میلان، ۲۰۰۱).

استفاده از ارزشیابی

پس از آن که اطلاعات جمع آوری شده مورد ارزشیابی قرار گرفت، این اطلاعات برای برآورد هدف مورد نظر استفاده می­شود. یعنی از این اطلاعات برای تصمیم گیری درباره دانش آموز، آموزش، برنامه درسی، معلمان و مدارس استفاده می شود. سنجش­های کلاسی برای دو نوع استفاده طرح می­شوند: مورد اول برای آگاهی معلم درباره میزان دانش و فهم دانش آموزان است تا از این طریق بتوان ملاحظات آموزشی مناسب را برای افزایش یادگیری، برنامه ریزی نموده و به کار گرفت. استفاده دوم مبتنی است بر نشان دادن آنچه که دانش آموزان یاد گرفته­اند. به عبارت دیگر نشان دادن نمرات و کارت­های گزارش برای اطلاع دهی به دانش آموزان، والدین و دیگران درباره پیشرفت دانش آموز. مهم آن است که روش استفاده از نتایج با روش­های سنجش و ارزشیابی­ها هماهنگ باشد (مک میلان، ۲۰۰۱).

به طور خلاصه میتوان گفت که روش­های قدیم و جدید سنجش دو روش متفاوت سنجش هستند که هر یک مبانی نظری، اهداف، آزمون­ها و سایر ویژگی­های خاص خود را دارا است. علیرغم انتقادهایی که طرفداران هر یک از دو روش بالا از دیگری ارائه می­دهند مهم این است که برای هر دو نوع سنجش، هم مزایا و هم معایبی وجود دارد و مسئله مهمتر از آن هماهنگی با هدف است. سنجش باید با توجه به هدف آغاز گردد و با آگاهی از گزینه­ها و موارد مختلف سنجش، مورد یا مواردی انتخاب و بکار گرفته شود که بهترین مدارک و شواهد را فراهم آورد.

سیف (۱۳۸۴) گفته است که بهتر است روش­های قدیم و جدید سنجش را نه در مقابل هم بلکه به صورت مکمل یکدیگر در یک پیوستار تصور کنیم که در یک کرانه­اش روش های سنجش هدف­های کاملاً دقیق یادگیری (روش های قدیم) و در کرانه دیگر آن روش های سنجش هدف­های کلی و پیچیده (روش­های جدید) قرار دارند. لین و گرانلاند (۲۰۰۰؛ به نقل از سیف، ۱۳۸۴) نیز بر این باورند که هیچ یک از ابزارهای سنجش این کرانه به تنهایی رضایت بخش نیست و نیازهای معلمان را بر طرف نمی­کند. شرایط بهینه آن است که معلم به مجموعه متنوعی از روش­های کمی و کیفی سنجش دسترسی داشته باشد و در شرایط مختلف آموزشی از هر تعداد از آنها که لازم شود بهره­مند گردد.

[۱] . Eggen & Kauchak

[۲]. performance test

[۳] . Wiggins

[۴] .Stigense

[۱] .Performance assessment

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .