عنوان

مقاله زیبایی شناختی و عناصر آن

تعداد صفحات:۴۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

زیبایی در مفهوم مطلق آن خالق هنر است. زیبایی که امروزه از مباحث عمده‏ی فلسفی و هنری است از دیرباز در انواع هنر نقشی بسزا داشته است. اگرچه به صورت شخصی و جداگانه و تحت عنوانی ویژه مورد بحث قرار نگرفته است که در هنرهای  بحث زیبایی و جمال در‌اندیشه‌های اسلامی سابقه‌ای طولانی داشته و مطرح شده است(یزدانی،۱۳۸۲،ص۲۱).

«تنها آنچه زیباست شایسته دوست داشتن است و آن چه زیبا نیست در خور دوست داشتن نیست» (تواکو، ترجمه بینا، ۱۳۹۰، ص ۱۹).

تحقیق مسئله زیبایی از دیدگاه اسلام با نظر به اینکه اسلام زیبایی را در چهارچوب قلمرو طبیعت و ساخته‌های فکر و دست بشری و آرمان‏های معقول و ماوراء طبیعت پذیرفته است، نه تنها مفید است بلکه یک کار تحقیقی ضروری است که با متن حیات انسان‏ها سرو کار دارد و از طرفی یکی از اساسی‏ترین مسائل شناخت هنر از دیدگاه اسلام به شمار می‏آید(جعفری،۱۳۷۷، ص۳).

الف) خداوند متعال نیز با جمال و زیبایی توصیف شده است : اللهم انی اسئلک من بهائک با بهاه وکل بهائک بهی اللهم انی اسئلک من جمالک با جمله وکل جمالک جمیل  “پروردگارا از زیباترین جمالت مسئلت می‏دارم وهمه جمال تو زیباست. ق آیه ۱۶″

ب) شکوه وجمال هستی از جمله آیاتی که ما انسان‏ها را به درک شکوه و جمال هستی تحریک می‏کند:

اولم ینظروا فی ملکوت السماوات والارض   ” آیا در ملکوت آسمان‏ها و زمین ننگریسته‌اند؟” اعراف آیه ۱۸۵

ج) زیبایی‏ها چه در نمایشگاه طبیعت و چه محصول فکر و ذوق انسانی از دیدگاه اسلام محبوب و مطلوب بوده و همه زیبایی‏ها مستند به خداست.

همچنین در ادامه سخنانی در مورد توجه وتاکید بسیاری از فلاسفه و روانشناسان به زیبایی و درک زیبایی شناختی را می آوریم.

با توجه به طبقه بندی نیازها ازدیدگاه مازلو زیبایی یکی از نیازهای بنیادی انسان است.

۱٫جسمانی  ۲٫ ایمنی   ۳٫عشق وتعلق داشتن  ۴٫عزت واحترام    ۵٫خودشکوفایی  ۶٫فهمیدن ودرک  ۷٫زیبایی.(هارتلی بروئر، ترجمه ناهیدی،۱۳۸۴،ص۷۵)

سقراط :”وقتی که چیزی زیباست علت یگانه زیبایی آن این است که از خود زیبایی چیزی درآن است.(احمدی، ۱۳۸۰، ص ۵۸)

هراکلیوس نخستین فیلسوفی بود که می‏توان زیبایی شناسی را درفلسفه او جست(رضایی، ۱۳۸۸، ص ۱۷).

افلاطون به زیبایی طبیعت توجه کرد و معتقد است که از گرد هم آوردن این زیبایی‌ها می‏توان محیط مساعدی جهت پرورش همگان و به ویژه کودکان فراهم ساخت(رضایی،۱۳۸۸، ص ۲۱).

چخوف :” حس زیبایی شناسی در انسان هیچ حد و مرزی نمی‏شناسد(پرتوی، ۱۳۵۲، ص ۹۷).

الکساندر بلیک: “در دریافت زیبایی شناسانه خود موضوع عینی توجه ما را جلب می‏کند، قطع نظر از توانایی آن به ارضاء یک نیاز ویژه(پرتوی، ۱۳۵۲، ص ۱۸۳).

زیبایی از نظر هگل دریک کلام، میانجی امر حس پذیرو امر عقلانی است(هگل، ترجمه معصومی، ۱۳۹۱، ص ۶).

واژه های کلیدی:زیبایی شناختی،دیدگاه اسلام، دیدگاه روانشناسی، دیدگاه فلاسفه، عناصر زیبایی شناختی

 فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۷
زیبایی شناختی ۹
اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه اسلام و قرآن ۹
اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه روانشناسی ۱۱
اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه فلسفه ۱۳
کیفیات زیبایی شناسی ۱۴
اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه معماری ۱۸
درک ارزش زیبایی ۱۸
عناصر زیبایی شناختی ۱۹
۱-۱-انتخاب رنگ ۲۱
۱-۲-تاثیر رنگ بر کودکان ۲۲
۱-۳-اهمیت رنگ ۲۳
۱-۴-تاثیر رنگ بر عملکرد کودک ۲۴
۱-۵-راز و رمز رنگ ها ۲۴
۱-۶-تاثیر رنگ بر خلق و خوی کودک ۲۵
۱-۷-ویژگی و تاثیرات رنگ‌ها از دیدگاه روانشناسی ۲۵
۱-۸-نقش و تاثیرات روانی رنگ ها ۲۶
۱-۹-همنشینی رنگ‌ها ۳۰
۱-۱۰-رابطه رنگ و فرم ۳۱
۲- نور ۳۲
۲-۱-تاثیر روانی نور بر کودکان ۳۴
۲-۲-تاثیر رنگ و نور و فرم بر فعالیت‌های آموزشی ۳۵
۲-۳-اثر رنگ و نور در آموزش ۳۵
۳-فرم ۳۶
۳-۱-انتخاب فرم ۳۷
۳-۲-فرم ساختمان در رابطه با اقلیم ۳۷
۳-۳-تاثیر فرم محیط بر کودکان ۳۸
نقش طراحی فضا در کودکان ۳۸
طراحی فضا ۴۰
منابع ۴۲

 منابع

پرتوی، مهدی(۱۳۵۲)،زیبایی شناسی نوین( ده مقاله)،تهران:چاپخانه رواج، انتشارات امیرکبیر.

لیندون، جین(۱۳۸۹)، سازماندهی فضاهای فیزیکی: برای کودکان از تولد تا سه سالگی، طراحی اتاق و تجهیزات، با همکاری جین لیندون و آن لنگستون؛ مترجمان زهره دهقانی، فرخنده مفیدی، تهران: جوانه رشد.

محققی، زهره(۱۳۶۶)،معماری داخلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.

مفیدی، فرخنده(۱۳۷۲)،آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی( رشته علوم تربیتی)، تهران: پیام نور.

مفیدی، فرخنده(۱۳۸۳)،آموزش پیش دبستانی و دبستانی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

مفیدی، فرخنده(۱۳۸۳)، برنامه آموزش وپرورش پیش از دبستان، انتشارات سمت.

مفیدی، فرخنده(۱۳۸۶)، مدیریت مراکز پیش دبستانی، چاپ ششم، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

جمعه، حسین(۱۳۹۱)، بررسی زیبایی شناختی و سبک شناسی تقابل در قرآن، ترجمه سیدحسین سیدی، تهران: سخن.

شعرباف لیل آبادی،شیوا(۱۳۷۴)،معانی و مفاهیم سمبلیک رنگ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.

شولتز،دوآن(۱۳۹۲) تاریخ روانشناسی نوین، تالیف دوآن پی شولتز، سیدنی الن شولتز، ترجمه علی اکبر سیف و دیگران. تهران: نشر دوران.

صمدی، علی(۱۳۸۷)، ماریا مونته سوری، تهران:دانژه.

ضمیران، محمد(۱۳۷۷)، جستارهای پدیدارشناسانه پیرامون هنر و زیبای،تهران: نشر کانون.

عبادی، زهرا(۱۳۸۶)، بررسی عوامل موثر در طراحی ست تجهیزات کتابخانه کودک در مهدکودک ها، پایان نامه کارشناسی ارشد.

عبدی زاده، هاله(۱۳۸۹)، تاثیر رنگ ها، دوماهنامه بسپار، پوشرنگ، شماره ۹۲٫

نظارت، حسین(۱۳۸۲) بررسی فضا رنگ فرم در طبیعت استان سمنان، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته نقاشی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.

نیوتن،اریک(۱۹۶۵)،معنی زیبایی،ترجمه پرویز مرزبان، تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب،۱۳۴۳٫

 مقدمه

در میان همه حواس، حس بصری، مهمترین نقش را در ادراک فضا دارا می‏باشد. تمام چیزهایی که توسط حس بصری دریافت می‏شود یعنی دیدنیها به مدد نور است که آشکار و درک می‏شود. نور فرم‌ها را نمایان می‏کند و رنگ‌ها آن‌ها را به کمال می‏رسانند. نور، مادر رنگ است و رنگ فرزندان نور. همچنان که شعله‌های آتش نور را به وجود آورده‌اند نور نیز رنگ را به وجود می‏آورد (حسینی نیا،۱۳۸۶،ص ۲).

زندگی ما ناشی از برقراری ارتباط مان است. ما ترجیح می‏دهیم که فاصله‌های بعید زمانی و مکانی را علاوه بر بکارگیری زبان گفتاری، از طریق علائم نوشتاری در تمام ابعاد آن برطرف سازیم و از این طریق ایجاد ارتباط نماییم. این علائم از دو عنصر مهم تجسمی فرم و رنگ تشکیل شده است (شعر باف،۱۳۷۴،ص ۱۲).

عناصر زیبایی شناختی بسیار متنوع و گسترده هستند در این مقاله سه عنصر مورد بررسی قرار می‏گیرند که شامل رنگ، نور و فرم هستند.  

نور عنصری است که به مکان جان می‏بخشد، برای اینکه فضا حالت زندان نداشته باشد، بایستی منافذی جهت استفاده از نور را داشته باشد(محققی، ۱۳۶۶، ص۱۹۹). تحقیقات نشان می‏دهد استفاده از نور طبیعی، نه تنها نقش عمده‏ای در یادگیری ایفا می‏کند، بلکه می‏تواند روی سطح سلامت و توجه شاگردان نیز تاثیرگذار باشد(برانتس،۲۰۰۷).سیستم‏های متنوعی برای طراحی روشنایی مصنوعی وجود دارند(هاوس و همکاران،۲۰۱۲).

تاثیر رنگ بر کودکان:

۱-کودک از نظر روانی به طور شهودی در مقابل رنگ‌ها عکس العمل نشان می‌‏دهد.

۲-رنگ در تعریف فضا به خصوص فضای مربوط به کودکان از نظر فرم و تکنیک نقش بسزایی دارد.

۳-رنگ مقدار روشنایی فضا را کنترل می‏کند( کاشانی، ۱۳۸۴، ص ۳۴).

کودکان با رنگ‌های گرم و روشن سازگارند(داگت،۲۰۰۸).

 ارکان وپایه‏های اصلی شخصیت انسان بالغ به چگونگی دوران کودکی او بستگی دارد، انسان بیشتر عادات زندگی خود را در دوران طفولیت کسب می‏کند و تقریبا در این مرحله است که کیفیت سازگاری با محیط را فرا می‏گیرد(عطاران، ۱۳۶۸، ص ۱۸). بنابراین آماده کردن محیط مناسب برای کودکان یکی از راه‌های آموزش و پرورش آن‏ها می‏باشد.

سرنوشت انسان از کودکی با محیط و فضای اطرافش عجین گشته است. انسان به واسطه یک دوران یادگیری طولانی که تمام کودکی او را در بردارد، یاد می‏گیرد بر فضا تسلط پیدا کند. نحوه به وقوع پیوستن این یادگیری بر پایه تعادل درونی او استوار است. به همین دلیل اولین تجارب کودک ‏در این رابطه بسیار مهم است. این تجارب در محیط زندگی و فضای آموزشی که برای کودک تدارک دیده شده است به دست می‏آید. منظور از فضای آموزشی تنها یک محدوده هندسی نیست بلکه منظور فضایی فعال و تاثیرگذار است که در شکل‏گیری شخصیت فرد نقش مهمی را ایفا می‏کند. فضا یک محیط عادی نیست بلکه یک واقعیت روانشناختی زنده و پویاست. این فضا نباید خود را بر انسان تحمیل‏ کند بلکه باید متناسب با شخصیت او شکل گیرد( بارشادت،۱۳۸۶، ص۱).

زیبایی شناختی

زیبایی در مفهوم مطلق آن خالق هنر است. زیبایی که امروزه از مباحث عمده‏ی فلسفی و هنری است از دیرباز در انواع هنر نقشی بسزا داشته است. اگرچه به صورت شخصی و جداگانه و تحت عنوانی ویژه مورد بحث قرار نگرفته است که در هنرهای  بحث زیبایی و جمال در‌اندیشه‌های اسلامی سابقه‌ای طولانی داشته و مطرح شده است(یزدانی،۱۳۸۲،ص۲۱).

«تنها آنچه زیباست شایسته دوست داشتن است و آن چه زیبا نیست در خور دوست داشتن نیست» (تواکو، ترجمه بینا، ۱۳۹۰، ص ۱۹).

اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه اسلام و قرآن

سپاس خدای را که تجلیات جمالش بر هستی از ملک و ملکوت سایه افکنده و فیض جاریش همگان را شامل گشته است. از ازل با سیمای جمال و جلالش هر چه زیباتر جلوه نمود و فیض و نور صفات و اسماء او سراپای هستی را به گلشن سرای محبت و شوق بدل نمود و عارفان را چنان شیفته و شیدای خود نمود که سرور عارفان در جذبه جمالش گفته :” و شقاق الی قربک فی المشتاقین” (مفاتیح الجنان)

در هر موجودی صفات کمال و جمال و جلال و وحدانیتش نمایان است و هر ذره آینه‌ای است صیقلی در مقابل جمال بس جمیل او و هویداگر آن گنج مخفی که دوست داشت بی حجاب شناخته گردد.

و نیز هوالذی فی السماء اله و فی الارض اله (آشتیانی، ۱۳۷۶،ص۵۵)

(ابتهاج، ۱۳۷۴، ص۱۴۶)

جمال و زیبایی با حقیقت ارتباط دارد و جمیل یکی از اسماء حق است. در حدیث آمده است که ان الله جمیل و یحب الجمال یعنی خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد. در حدیثی آمده است کتب الله الاحسان علی کل شیء یعنی خداوند حسن و زیبایی را بر همه چیز نوشته است. (اعوانی، ۱۳۷۵، ص ۳۲۱)

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .