عنوان

مقاله جرأت ورزی

تعداد صفحات:۴۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یکی از مهارت­های اجتماعی که در روان­شناسی نوین به ویژه روان­شناسی سلامت تأکید زیادی بر آن صورت می­گیرد، جرأت­ورزی است که از بنیان­های دستیابی به رفتار سالم فرض می­شود (شعبانی پور ۱۳۸۶)

مبحث ابراز وجود سابقه­ای طولانی در رفتاردرمانی دارد و سرآغاز آن به کارهای سالتر [۱](۱۹۴۹) و ولپه[۲](۱۹۷۵) باز می­گردد. اینان متوجه شدند برخی از انسان­ها نمی­توانند حق خود را بگیرند، در نتیجه این دو محقق کوشش کردند مهارت ابراز وجود را به آن­ها بیاموزند.

جرأت­ ورزی شامل احقاق حقوق خود، ابراز افکار و عقاید و احساسات خود به شیوه­ای مناسب و مستقیم و صادقانه است، به گونه­ای که حقوق دیگران را از بین نبریم و همچنین رفتاری است که شخص را قادر می­سازد تا به نفع خود عمل­کند، بی­هیچ­گونه اضطرابی رفتاری متکّی به خود داشته­باشد، احساسات واقعی خود را صادقانه ابرازکند و با توجه به حقوق دیگران، حق خود را به دست­آورد. (هارجی،۲۰۰۵)

به اعتقاد ولپه (۱۹۸۲) جرأت­مندی عبارت از بیان مناسب و صحیح هرنوع هیجانی به غیر از اضطراب نسبت به فرد دیگری است. وجود چنین رفتاری در فرد سبب می­شود که احساسات و هیجانات خود را در برابر رفتار دیگران که می­تواند طیف وسیعی از تحقیر تا تحریک را همراه داشته­باشد بدون ترس و به شکلی صحیح ابراز دارد.

آلبوتی و آمونس (۱۹۷۵)رفتار جرأت­مندانه را ایستادگی در حفظ شأن انسانی و نفوذ می­دانند و به این طریق میان این مفهوم با رفتار پرخاشگرانه مرز قاطعی می­کشند.

از نظر آلبرتی و امونس(۱۹۸۲) ﻣﻨﻈﻮر از اﺑﺮاز وﺟﻮد، رﻓﺘﺎری اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ را ﻗﺎدر ﻣﻲﺳﺎزد ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ، ﺑﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺿﻄﺮاﺑﻲ روی ﭘﺎﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ، اﺣﺴﺎﺳﺎت واﻗﻌﻲ ﺧﻮد را ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ اﺑﺮاز ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮدن ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان ﺣﻖ ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮد . و همچنین آمس[۳](۲۰۰۹) معتقد است، ﺷﻴﻮه ای ﻛﻪ در ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﺷﻮد، ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﻮﻳﮋه در ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﻫﺎی ﺑﻴﻦ ﻓﺮدی اﺳﺖ. ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد و ﻓﺸﺎر رواﻧﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ. در واﻗﻊ اﺑﺮاز وﺟﻮد ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻬﻢ ﭘﺎﺳﺦ اﻓﺮاد در ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﻣﻮﺿﻊ و ﻋﻼﻳﻖ ﻓﺮد در ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻊ و ﻋﻼﻳﻖ دﻳﮕﺮان ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻀﺎدﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در حقیقت آموزش رفتار جرات‏مندانه سبب میشود فرد به حقوق  خود واقف شود و همچنین خود را نسبت به پیامد تصمیماتی که اخذ میکند مسوول بداند و از اینکه صرفا برای رهایی از تنش و اضطراب مسیری را برای خود برگزیند اجتناب کند.

واژه های کلیدی: جرأت­ ورزی، جرأت ­ورزی در نظریات روان­شناسی، رفتارهای جرأت­ ورزانه، انواع جرأت­ ورزی،مولفه های جرأت­ ورزی،کارکردهای جرأت­ ورزی

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
تعریف جرأتورزی ۹
تعاریف جرأتورزی ۱۳
جرأتورزی در نظریات روانشناسی ۱۵
رفتارهای جرأتورزانه ۱۸
انواع جرأتورزی ۲۰
مؤلفههای جرأتورزی ۲۱
کارکردهای جرأتورزی ۲۲
عوامل مؤثر بر جرأتورزی ۲۲
ویژگیهای اشخاص جرأتورز ۲۴
رفتار جرات‏مندانه و سازگاری اجتماعی ۲۴
آموزش های مهارت های جرات‏ورزی ۲۷
مؤلفه ‏های ابراز وجود و رفتار جرات‏مندانه ۲۸
نتیجه گیری ۳۰
منابع ۳۳

 منابع

هارجی. ا، ساندرز، ک، دیکسون، د. (۱۳۸۴). مهارت های اجتماعی در ارتباطات میان فردی.( ترجمه مهرداد فیروز بخت و خشایار بیگی). تهران: رشد. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: ۱۹۹۳).

آلبرتی، رابرت، آمونز، مایکل. (۱۳۸۳) روانشناسی ابراز وجود. ترجمه: مهدی قراچه داغی. تهران:  انتشارات علمی. ( تاریخ انتشار به زبان اصلی ۱۹۷۰).

ابراهیمی قوام، صغری. ابوترابی کاشانی، پریسا. رضاپور­میرصالح، یاسر. تاثیر آموزش مهارت های ابراز در افزایش جرات ورزی و عزت نفس دانش آموزان کم جرات دختر پایه سوم تا پنجم ابتدایی شهر تهران، دو فصلنامه علمی- پژوهشی، دانشگاه شاهد، سال نوزدهم، دوره جدید، شماره ۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۱

ارجمند، فاطمه. (۱۳۸۶). بررسی رابطه کمال گرایی والدین با عزت نفس، جرات ورزی و خودکارآمدی فرزندان آن ها در بین دانش آموزان دختر دبیرستان های منطقه ۷ آموزش و پرورش. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

شفیع آبادی، عبدالله و ناصری، غلامرضا، (۱۳۸۶)، نظریه های مشاوره و رواندرمانی، تهران: نشر دانشگاهی.

رحیمی، جعفر، حقیقی، جمال، مهرابی زاده، هنرمند، مهناز، بلشیده. کیومرث. (۱۳۸۵). بررسی تاثیر آموزش جرات ورزی بر مهارت های اجتماعی، اضطراب اجتماعی و ابراز وجود .

فیروزبخت، مهرداد. (۱۳۸۴). اریک برن، بنیان گذار تحلیل رفتار متقابل. تهران: دایره

اسدی، جوانشیر، رضایی، رقیه، ترابی، اسماعیل. (۱۳۸۸). بررسی و مقایسه جرات ورزی. اضطراب و افسردگی فشار روانی در افراد نابینا و بینا. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره ۹۳ و ۹۴٫

اسلامی، احمد. ربیعی، لیلی. مسعودی، رضا. سلحشوری، رضا. ارزیابی اثریخشی برنامه جرات ورزی بر میزان استرس، اضطراب و افسردگی دانش آموزان دبیرستانی. مجله تحقیقات نظام سلامت، سال هشتم، شماره پنجم، آذر و دی ۱۳۹۱٫

اسمعیلی، مریم. اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی به روش شناختی رفتاری گروهی در افزایش عزت نفس و جرات ورزی دختران دارای والد معتاد، فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، سال چهارم، شماره شانزدهم، زمستان ۱۳۸۹٫

امی ب. هریس. تامس آ، هریس.(۱۳۹۳) ماندن در وضغیت آخر مترجم: اسماعیل فصیح تهران:نشر فرهنگ نشر نو. ویرایش اول، چاپ بیست و دوم

پیرساقی، فهیمه. (۱۳۹۱). بررسی اثربخشی آموزش خود متمایز سازی بر جرات ورزی، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

مقدمه

مبحث ابراز وجود را نخستین بار اندرو سالتر^[۱] (۱۹۴۹)، مطرح کرد. او از افکار پاولف درباره برانگیختگی و بازداری^[۲] ، تأثیر پذیرفته بود، سالتر عقیده داشت که بعضی از افراد بیشتر متمایل به عمل مداری ^[۳]هستند و حالت برانگیختگی زیادی دارند. بعضی دیگر بیشتر به حالت نوروتیک متمایل‏اند، یعنی حالت بازداری در آنها بیشتر است. منظور سالتر از برانگیختگی، حالتی است که در آن افراد می‏توانند تمام توان های خود را چه از نظر شناختی و چه از نظر عاطفی به فعل برسانند(فقیرپور، ۱۳۷۷).به عقیده جاکوبسکی^[۴] (۱۹۷۳) افرادی که رفتار خودابرازی نسبتا پایینی نشان می دهند باور ندارند که در احساسات، باورها یا عقایدشان حقی دارند. این افراد این اصل را که احساسی شبیه دیگران دارند، رد می کنند در نتیجه آنها نمی توانند زمینه های اعتراض علیه سوء استفاده یا بدرفتاری را پیدا کنند. این امر نشان می دهد که ادراکات، عقاید، احساسات و خواسته هایشان را نسبت به دیگران کمتر مهم یا درست می دانند(دیویس، اشلمن و مک کی^[۵]، ۱۹۹۸)

آموزش ابراز وجود، یکی از روشهایی است که ممکن است به افراد کمک کند تا مهارت‏های مورد نیاز در تعاملات اجتماعی را فراگیرند و بتوانند احساسات و خواسته هایشان را با در نظر گرفتن احساسات و خواسته های دیگران بیان کنند. عابدی(۱۳۷۸) روشهای مورد استفاده در آموزش ابراز وجود را شامل روشهای شناختی و رفتاری می داند.در تکنیک های شناختی این اصل مورد توجه قرار می گیرد که فرد به علت شناخت های غلط و تحریفات شناختی، از انجام رفتار ابراز وجود امتناع می کند. روشهای رفتاری بر آموزش گام به گام و تدریجی رفتارهای توأم با ابزار وجود تأکید می کند. روشهای شایع مورد استفاده در آموزش ابراز وجود شامل:

روش تمرین رفتار ^[۶]، روش حداقل پایین مؤثر^[۷]و روش شدت بخشی^[۸]  می‏باشد.

فرانکوئیز و همکاران^[۹] (۱۹۹۹)، بهبود رفتار دانش آموزان در کلاس را با استفاده از راهبردهای انظباط خودابرازانه نشان داده اند. این محققان تعدادی از دانش آموزان را که دارای مشکلات رفتار گسیخته، نداشتن انگیزیش و موقعیت تحصیلی ضعیف بودند، انتخاب کردند. مداخلات به صورت چند عاملی انجام شد و شامل انضباط خودابرازانه و شیوه های آموزشی بود. اطلاعات پس از مداخله آشکارکرد که این راهبردها تأثیر مثبت و معنی داری بر متغیرهای مورد مطالعه داشته است. کومئو و هایبرت^[۱۰] (۱۹۹۷)، نیز در بررسی مفهوم سازی درباره خصیصه‏هایی از ابراز وجود که با تعداد ۹ شرکت کننده در آغاز و پایان یک برنامه آموزش گروهی ابراز وجود مورد ارزیابی قرار می گرفت، متوجه شدند، شرکت کنندگانی که در آموزش شرکت کرده بودند، تا حد زیادی از برنامه های ابراز وجود استفاده نمودند. در بررسی دیگری استوارت و لی وایس^[۱۱](۱۹۸۶)، تأثیر آموزش ابراز وجود را بر رفتار خودابرازی و عزت نفس دانش آموزان دبیرستانی سیاهپوست مورد تحقیق قرار دادند. نتایج تفاوت معنی داری بین نمرات پسران و دختران در ثبت اندازه های ابراز وجود به دست داد.

بهرامی(۱۳۷۵)، جرأت‏ ورزی را به عنوان یک روش صرفا رفتاری و نیز تلفیقی از جرأت‏ورزی و بازسازی منظم منطقی، بر روی سه گروه از دانش آموزان مضطرب اجتماعی دوره راهنمایی اجرا نمود. نتایج نشان داد که مداخله جرأت‏ورزی به تنهایی به عنوان یک تکنیک رفتاری و نیز تلفیقی از مداخله‏های جرأت‏ورزی و درمان شناختی، هر دو در بهبود نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی مؤثر می باشند.

تعریف جرأت­ورزی

از آن­جا که انسان موجودی اجتماعی است، همواره در تلاش­است تا مهارت­هایی جهت تسهیل روابط میان­فردی به دست بیاورد. توجه روز افزون به جرأت ورزی به عنوان موردی از مهارت­های زندگی، حاکی از آشکارشدن ارزش­ها و تأثیرات فراوان این مهارت است. اهمّیت جرأت ورزی در ارتباطات بین فردی و نقش مؤثر آن در تعامل­های اجتماعی، منجر به پژوهش­های متعددی در این زمینه گردیده­است.

در متون ترجمه شده به فارسی کلمه assertion معادل با واژه­ی جرأت­ورزی، ابراز وجود، تأیید خود، اظهار وجود، خود بیانگری، جسارت و قاطعیت به کاررفته است. مسأله­ی ابراز وجود و مقوله­ی جرأت ورزی، در واقع توانایی افراد جهت برقرارنمودن روابط بین فردی مناسب در تعاملات اجتماعی و یکی از مهم­ترین عوامل مؤثر در بهداشت روانی است. (بندورا^[۱]،۱۹۷۷). می­توان جرأت­ورزی یا ابراز وجود را قلب رفتار میان­فردی ( لین و همکاران،۲۰۰۴) یا مهارت برقراری ارتباط میان­فردی ( آلبرتی و آمونز، ۱۹۷۷) برشمرد.

سازمان جهانی بهداشت، ده مهارت را به عنوان مهارت­های زندگی اصلی معرفی نموده است. این ده مهارت عبارتند از: ۱- مهارت خودآگاهی ۲- مهارت همدلی ۳- مهارت برقراری ارتباط مؤثر ۴- مهارت مدیریت خشم ۵- توانایی ایجاد و حفظ روابط بین فردی مؤثر ۶- مهارت رفتار جرأت­مندانه ۷- مهارت حل مسئله ۸- مهارت مقابله با استرس ۹- مهارت تصمیم­گیری ۱۰- مهارت تفکر خلاق

سازمان جهانی بهداشت این مهارت­ها را به سه طبقه تقسیم می­کند: الف) مهارت­های مرتبط با تفکر نقاد یا تصمیم­گیری ب) مهارت­های بین­فردی و ارتباطی ج) مهارت­های مقابله­ای و مدیریت فردی.

مهارت جرأت ­ورزی در دسته­ی دوّم قرار می­گیرد. گروه دوم، مهارت­هایی را دربر می­گیرد که با ارتباط کلامی و غیرکلامی، گوش دادن فعال و توانایی ابراز احساسات و بازخورد دادن، مرتبط هستند. در این طبقه، مهارت­های مذاکره، امتناع  و ردکردن درخواست دیگران و مهارت­های رفتار جرأت­مندانه نیز جای می­گیرند.

جرأت­ ورزی را به طورکلی می­توان توانایی ابراز صادقانه­ی نظرات، احساسات و نگرش­ها بدون احساس اضطراب دانست، جرأت­ورزی همچنین شامل دفاع فرد از حقوق خود، به شکلی که حقوق دیگران پایمال نشود، می­باشد. (سازمان جهانی بهداشت، ترجمه فنی و همکاران، ۱۳۸۵)

سالتر^[۲] و ولپی^[۳] از پیشگامان طرح و مفهوم جرأت­ورزی در عرصه­ی رفتاردرمانی بودند که با توجه به رفتارهای مراجعانشان، چنین توانایی را برای برخی از آن­ها لازم و ضروری می­دانستند. جرأت­ورزی به عنوان یک ویژگی شخصیتی و مشخصه­ی رفتاری در گستره­ی روان­شناسی شخصیت نیز مطرح می­گردد. راهبرد صفات در قالب عامل­های شخصیت، این ویژگی را به عنوان یکی از صفات فرعی مطرح می­کند. (مک کرا و کاستا، ۱۹۹۹ به نقل از خان زاده،۱۳۸۶). در واقع ،اندرو سالتر^[۴] (۱۹۴۹) نخستین کسی بود که مفهوم جرأت­ورزی را بر اساس افکار پاوّلف، مبتنی بر تأثیرپذیری را برانگیختگی و بازداری عنوان کرد.

[۱]-Bandora

[۲]-Salter

[۳]-Wolpi

[۴]-Androw Salter

[۱] Andrew Salter

[۲] Excitation and inhibition

[۳] Action-oriential

[۴] Jakubowski

[۵] Daviss, Eshelman,Makey

[۶] Behavior rehearsal

[۷] Minimal Effect Response

[۸] Escalating

[۹] Francois et al

[۱۰] Comeau & Hiebert

[۱۱] Stewart & Lee Weiss

۱-salter

۲-wolpe

[۳] Ames

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .