عنوان

مقاله تحلیل رفتگی

تعداد صفحات:۲۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

تحلیل‌رفتگی پدیده‌ای است که در اثر فشار روانی مداوم به وجود می‌آید. هنگامی که فرد نتواند در برابر فشارهای روانی مقاومت کند دچار تحلیل‌رفتگی می‌شود. تحلیل‌رفتگی از جمله خطرات شغلی است که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این معضل علاوه بر بروز اثرات نامطلوب جسمی و عوارض روانی موجب کاهش کارایی و از دست رفتن نیروی انسانی خصوصا در حرفه‌های خدمات انسانی می‌شود. موضوع تحلیل قوای کارکنان یا تحلیل‌رفتگی درحال حاضر، یک مشکل شایع در سازمانها است به‌طوری‌که طبق آمار موجود از هر هفت نفر شاغل در پایان روز، یک نفر دچار تحلیل می‌شود. (خاقانی‌زاده و دیگران، ۱۳۸۷: ۵۱-۵۹)

تحلیل‌رفتگی دانش‌واژه‌ای برای توصیف دگرگونی‌های منفی نگرش‌، روحیه و رفتار در رویارویی با فشار‌های روانی مربوط به کار است. تحلیل‌رفتگی بیشتر در شغل‌هایی پدید می‌آید که افراد زمان زیادی از ساعت کاری را در ارتباط نزدیک با سایر مردم می‌گذرانند. (ماسلاچ، اشمیتز و مارک، ۱۹۹۳: ۵۵) به طور کلی نظریه پردازان، تحلیل رفتگی را به عنوان نوع خاصی از فشار روانی شغلی در میان کارکنان توصیف می‍‌کنند که نتیجه روابط عاطفی بین ارائه کنندگان و دریافت کنندگان خدمات است. (ماسلاچ و شوفلی^[۱] ، ۱۹۹۳: ۱۱۵). به طور خاص‌تر، معمولا تحلیل‌رفتگی به عنوان یک  سندرم روانی خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و کاهش کفایت شخصی تعریف می‌شود. تحلیل‌رفتگی با کاهش روحیه، احساس کفایت، التزام به کار و میزان بهره‌وری و افزایش غیبت کارکنان  و تغییر شغل مرتبط بوده و پیشگویی کننده مشکلات سلامتی (فقر جسمی، عاطفی و ذهنی) و سطح پایین رضایت شغلی در آن‌هاست. (ماسلاچ، ۱۹۹۳: ۳۳).

واژه های کلیدی: تحلیل‌رفتگی، مراحل شکل‌گیری تحلیل‌رفتگی، عوامل ایجادکننده و پیامدهای تحلیل رفتگی، تنوع تحلیل رفتگی

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
تعریف تحلیل‌رفتگی ۷
رابطه فشار روانی و تحلیل رفتگی ۱۰
مراحل شکل‌گیری تحلیل‌رفتگی ۱۱
یافته های پژوهشی در زمینه تحلیل رفتگی ۱۵
عوامل ایجادکننده و پیامدهای تحلیل رفتگی ۱۵
راهکارهای پیشگیری و برون رفت از تحلیل رفتگی شغلی ۱۷
تنوع تحلیل رفتگی ۱۹
نتیجه گیری ۲۱
منابع و مآخذ ۲۲

 منابع

خاقانی‌زاده، مرتضی، سیرتی، مسعود، عبدی، فتانه، کاویانی، حسین. «بررسی میزان فرسودگی شغلی پرستاران»، مجله علوم رفتاری، دوره ۲، شماره ۱ (بهار ۱۳۸۷): ۵۱-۵۹

جوادی نیا، یوسف. همایش بین المللی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت: سیاستها و بهترین تجارب، دیماه ۱۳۸۸، تهران: موسسه مطالعات بین المللی انرژی وزارت نفت

پاول،تی. (۱۹۹۷). فشار روانی، اضطراب و راههای مقابله با آن، ترجمه عباس بخشی پور و حسن صبوری مقدم ، ۱۳۷۷ مشهد: انتشارات آستان قدس.

حسنی، فاطمه. بررسی میزان فرسودگی شغلی معلمان زن ریاضی و هنر دبیرستان‌های عادی شهر تهران، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، ۱۳۸۱٫

ساعتچی، محمود، ۱۳۷۶، روانشناسی بهره‌وری، چاپ اول، نشر ویرایش، تهران

رضائیان، علی. مدیریت فشار روانی (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته)، تهران: سمت، ۱۳۸۷٫

قلی‌پور, آرین. مدیریت رفتار سازمانی (رفتار فردی)، تهران: انتشارات سمت, چاپ اول, زمستان ۱۳۸۶٫

راس، رندال آر، آلتمایر، الیزابت ام. فشار روانی شغلی، غلامرضا خواجه پور، تهران: سازمان مدیریت صنعتی، ۱۳۷۷٫

مسعودی، رضا، اعتمادی فر، شهرام، افضلی، سید محمد، خیری، فریدون، حسن پور دهکردی، علی. «عوامل موثر بر فرسودگی شغلی پرستاران شاغل در بیمارستان‌های خصوصی منتخب شهر تهران»، پژوهش پرستاری دوره ۳، شماره ۸و ۹ (بهار و تابستان ۸۷): ۴۷-۵۸٫

رفیعی، فروغ، اسکویی، سیده فاطمه، نیکروش، منصوره. «عوامل موثر در پاسخ پرستاران به فرسودگی شغلی»، مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران، دوره سیزدهم، شماره ۵۳ (زمستان ۸۳): ۸۳-۹۴٫

مسلش، کریستینا، پی لیتر، میشل، آرامش در کار (کاربرد نظریه فرسودگی)، ترجمه زهرا یوسفی و محمد رضا عابدی، گپ، بهمن ۱۳۸۷

منظری توکلی، علیرضا؛ شجاعی، آمنه. بررسی رابطه بین سکون زدگی در مسیر پیشرفت شغلی با تحلیل رفتگی کارکنان سازمان امور اقتصادی و دارایی و اداره کل امور مالیاتی استان کرمان.

 مقدمه

عصری که در آن زندگی می کنیم، عصری جدید از دستاوردهای عظیم علمی و مبتنی بر فناوری، پیشرفت و تغییر، کاربرد انرژی هسته ای، ارتباط از راه دور و خودکار شدن فرایند تولید می باشد. عظمت و سرعت پیشرفتهای علمی و فنون متأثر از آن، بی تردید دگرگونیهای اجتماعی و تحولات اقتصادی را به همراه خواهد داشت. بر این مبنا در چنین شرایطی تغییر و تحولات عمیقی در زندگی افراد و اشتغال آنها به وجود می آید. امروزه سازمانهای نوآور و پیشرو برای رسیدن به اهداف و برنامه های خود در صددند تا راهکارهایی جهت سازگاری مطلوب کارکنان خود با چنین تغییرات عظیمی به وجود آورند. توجه به انسان به عنوان یک موجود پیچیده، سازگاری وی با چنین روابط، تجهیزات، تغییرات و دستورالعملها و به طور کلی محیط های شغلی در یک سازمان متفاوت از گذشته گردیده و انسان عصر حاضر ، در جریان سازگاری با محیط اجتماعی و شغلی خود ناچار است محدودیتها و فشارهایی را متحمل شود. (جوادی نیا، ۱۳۸۸: ۱)

کار کردن، صرفنظر از تأمین مالی، می‌تواند برخی از نیازهای اساسی آدمی نظیر تحرک روانی و بدنی،تماس اجتماعی، احساسات خودارزشمندی، اعتماد و توانمندی را ارضا کند. با وجود این، کار می‌تواند منبع فشار عمده ای نیز باشد. احساس دایمی فشار، اثرات آسیب‌زای چندی را بر جا می گذارد که از آن به نام تحلیل رفتگی شغلی یاد می کنند.(پاول،۱۳۷۷: ۵۰)

طبق تعریف کی رایکو (۱۹۷۸) فشار روانی به عنوان پاسخی به تأثیرات منفی تلقی می شود که زمان بروز آن هنگامی است که فشار غیرقابل کنترل به مدت طولانی ادامه یابد و استراتژی های مقابله ای فرد نتواند آن را برطرف سازد. سطح بالایی از فشار روانی شغلی اغلب منجر به نارضایتی شغلی، غیبت از کار و ترک شغل و در نهایت تحلیل‌رفتگی شغلی می گردد. تحلیل‌رفتگی به عنوان فقدان انرژی و نشاط تعریف می شود و شخص دچار تحلیل‌رفتگی احساس کسالت انگیزی را نسبت به انجام رفتار شغلی نشان می‌دهد. تحلیل‌رفتگی حالتی است که در یک فرد شاغل به وجود می آید و پیامدی از فشار شغلی دائم و مکرر است. به این ترتیب شخص در محیط کارش به دلیل عوامل درونی و بیرونی احساس فشار می کند و این فشار، دائمی و مکرر بوده و در نهایت به احساس تحلیل‌رفتگی تبدیل می گردد. در این وضعیت احساس کاهش انرژی رخ می دهد و باعث پایین آمدن کارایی و بهره وری کارکنان می شود. (حسنی، ۱۳۸۱: ۱)

به اعتقاد گینز و جرمییر[۱] فرصتهای  اندک برای ارتقا و وجود قوانین و مقررات خشک این احساس را در فرد ایجاد می کند که در یک نظام غیر منصف گرفتار آمده است و همین احساس باعث می شود فرد نسبت به شغلش نقطه نظرهای منفی پیدا کند. تقویت حالتهای منفی مزمن و فقدان پیشرفت بعد از اینکه خود را در زندگی موفق احساس نمی کند، به عیب‌جویی، دلسردی، بی علاقگی و سهل انگاریمی‌انجامد که از جمله نشانه های تحلیل رفتگی هستند. (ساعتچی ،۱۳۸۷ :۳۴۵) از آنجا که تحلیل رفتگی شغلی غیر تبعیض‌آمیز است و کارکنان در همه سطوح ممکن است متحمل آن بشوند(بل، ۲۰۰۴: ۲). در این راستا شناخت عواملی که در ایجاد و توسعه تحلیل رفتگی نقش دارند اهمیت بسزایی دارد زیرا کاهش اثر بخشی و افزایش غیبت از کار در افرادیکه از تحلیل رفتگی رنج می برند مشاهده می‌شوند (برونت، ۲۰۰۳: ۵).

 تعریف تحلیل‌رفتگی

مسأله تحلیل‌رفتگی را نخستین بار فریدنبرگر (۱۹۷۴) تعریف کرد، سپس بسیاری از نویسندگان آن را به دقت مطالعه کردند. تحلیل‌رفتگی پدیده ای است عمومی و فراگیر که از کنش متقابل و یگانه شخصیت فرد با محیط کار ناشی می شود و نتیجه آن از دست دادن انگیزه، اشتیاق، انرژی و کاهش عملکرد مطلوب در زندگی فرد است. تحلیل‌رفتگی تنها خستگی و فشار ناشی از کار نیست که بعد از کار مداوم به وجود می‌آید بلکه به سبک کلی زندگی فرد و ساعتهای بیداری او نیز سرایت می کند.

تنیدگی و فشارهای عصبی شدید ناشی از ماهیت، نوع یا وضعیت نامناسب کار به پیدایش حالتی در کارکنان منجر می شود که فرسودگی هیجانی(تحلیل رفتگی) نامیده می شود. در این حالت، کار اهمیت خود را از دست می دهد. فردی که دچار تحلیل رفتگی گشته، دائم خسته است(پرخاشگری دارد)، بدگمان، منفی‌باف، بدبین و عصبانی است، زودرنج و بی حوصله است و با کوچکترین ناراحتی از کوره در می رود، کلافه است و خود را در بن بست می بیند.(جوادی نیا، ۱۳۸۸: ۴)

بین فشارهای روانی و تحلیل رفتگی شغلی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. فشارهای روانی وقتی رخ می‌دهد که عدم تعادل بین مطالبات و خواسته های محیطی با توانایی فرد برای پاسخ دادن به آنها وجود داشته باشد. هر چه مطالبات و خواسته های محیطی افزایش یابد و توانایی فرد برای پاسخ دادن به آنها کاهش یابد فشار روانی ایجاد می شود و باعث تجربه منفی و تحلیل رفتگی شغلی می گردد. در واقع تحلیل‌رفتگی شغلی در اثر فشار مداوم روانی پدید می آید. (فابر^[۲]، ۱۹۸۳: ۲۳)

تحلیل رفتگی شغلی اساساً یک اختلال روانی نیـست، اما به آهسـتگی درطول زمان پیـشرفت می کند و ممکن است به یک ناتوانی تبدیل گردد. تحلیل رفتگی شغلی یک سندرم روانشناختی است و بیشتر در مشاغلی دیده می شود که فرد ساعات زیادی را در تماس نزدیک با انسـان های دیـگر مـی گذرانـد. این افراد به تدریج احساس می کنند تحت فشار قرار دارند و منابع هیجانی آنها نسبت به افرادی که در جایگاه دریافت خدمت قرار گرفته اند، تخلیه شده است ، نسبت به آنها بی تفاوت گشته و احساس منفی پیدا کرده اند. (ماسلاچ ، اشمیتز و مارک، ۱۹۹۳: ۴۵)

تحلیل‌رفتگی دانش‌واژه‌ای برای توصیف دگرگونی‌های منفی نگرش‌، روحیه و رفتار در رویارویی با فشار‌های روانی مربوط به کار است. این تحلیل‌رفتگی بیشتر در شغل‌هایی پدید می‌آید که افراد زمان زیادی از ساعت کاری را در ارتباط نزدیک با سایر مردم می‌گذرانند. رایج‌ترین تعریف از تحلیل‌رفتگی را ماسلاچ و جکسون ارایه نموده‌اند. تحلیل‌رفتگی نشانگانی روان‌شناختی شامل خستگی هیجانی، مسخ‌شخصیت و کاهش کفایت‌شخصی می‌باشد (ماسلاچ، شوفلی و مارک، ۱۹۹۴: ۵۶).

[۱].Gaine .j and Jermeier. e.r

[۲]. Faber

[۱]. Schaufeli

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .