عنوان

مقاله تاب‌آوری خانواده

تعداد صفحات:۲۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

هاولی و دهان[۱]، ۱۹۹۶ (نقل از ضرغامیان، ۱۳۸۹) تاب‌آوری خانواده را بدین شکل تعریف می‌کنند: روشی است که خانواده با استفاده از آن هنگامی که با چالش مواجه می‌شود قادر خواهد بود که سازگار و شکوفا شود. همان گوته که اصول سازگاری و انطباق نشان می‌دهد. تاب‌آوری خانواده راه‌های منحصر به فرد پاسخ به شرایط نامطلوب را در سیستم خانواده گسترش می‌دهد. راتر [۲] (۱۹۸۷) معتقد است، تاب‌آوری حاصل تعامل موفقیت‌آمیز با خطر است، به جای اینکه فرد از خطر فرار یا اجتناب کند. تاب‌آوری خانواده نیز توانایی خانواده و اعضاء آن جهت دستیابی به سطوح بالای عملکرد را در بر می‌گیرد‌. از آنجا که اعضاء خانواده با هم در ارتباط هستند. پاسخ انطباقی یک عضو خاص جهت حفظ تعادل ممکن است که باعث تغییر در الگوهای تعاملی خانواده شود. مطابق این رویکرد انسجام و یکپارچگی خانواده خود عاملی حمایتی برای اعضاء خانواده محسوب می‌شود (والش، ۲۰۰۲).

تاب‌آوری توانایی فرد در روبرو شدن با حوادث سخت و انطباق باشرایط و بازگرداندن تعادل به زندگی خود و همچنین اجتناب از استرس زیانبار است (یانگ[۳]، ۱۹۹۳). تاب‌آوری زناشویی صبر و تحمل زوجین در برابر دشواریها و بحرانهای زندگی مشترک است، بدون آنکه درگیر مسئله یا بیماری خاصی شوند.

تاب آوری، تنها پایداری در برابر آسیب‌ها یا شرایط تهدیدکننده و حالتی انفعالی دررویارویی با شرایط خطرناک نیست بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامون خود است. توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی- روانی در شرایط خطرناک است (کانر و دیویدسون [۴]، ۲۰۰۳).

ویژگیهایی از قبیل: ۱-احساس ارزشمندی، احترام قائل شدن برای خود و تواناییها ۲-مهارت حل مسئله، انعطاف‌پذیری و پیداکردن راه حلهای مختلف درباره یک مسئله ۳-کفایت اجتمایی، مهارت ارتباط بادیگران و بهره‌مندی از حمایت اجتماعی ۴- خوش بینی، احساس امید و هدف‌مندی زندگی و هدف داشتن ۵- همدلی، احساس تعلق به افراد وگروهها در میزان تاب‌آوری افراد تاثیرگذار است. علاوه بر ویژگیهای فردی، مولفه‌های محیطی مانند ۱- روابط حمایت گر و توام با توجه ۲- معیارها و انتظارات بالا و معقول ۳- ایجاد فرصت مشارکت در فعالیتهای اجتماعی نیز در رشد و پروش تاب‌آوری افراد تاثیر دارد (شکیب، ۱۳۸۷). افراد تاب‌آور قادر به اعمال کنترل هستند و قادرند خود را از سر درگمی برهانند و سیستمها‌ی حمایت اجتماعی‌ و روابط خانوادگی گسترده‌تری فراهم کنند (ایساکسون[۵]، ۲۰۰۲).

تاب‌آوری، بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر است و از این رو سازگاری موفق در زندگی را فراهم می‌کند (کامپفر^[۶]۱۹۹۹؛ به نقل از سامانی، ۱۳۸۶). تاب‌آوری می‌تواند با افزایش مهارت‌های اجتماعی از قبیل برقراری ارتباط، مهارت رهبری، حل مسئله، مدیریت منابع، توانایی رفع موانع موفقیت و توانایی برنامه‌ریزی تقویت گردد (ورنر و اسمیت^[۷]؛ ۱۹۹۲، به نقل از محمدی، ۱۳۸۴).

واژه های کلیدی:تاب آوری، تاب آوری در خانواده،الگوهای تاب آوری ،مراحل تاب آوری در خانواده

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
تعریف تاب‌آوری ۷
الگوهای تاب‌آوری ۱۲
۱- الگوی بلاک و بلاک ۱۲
۲- الگوی مک کابین و همکاران ۱۳
سرسختی روان شناختی ۱۵
تاب‌آوری در خانواده ۱۷
۱- تعریف تاب‌آوری خانوادگی ۱۷
۲- عوامل تشکیل دهنده تاب‌آوری خانواده ۱۸
۳- مراحل تاب‌آوری خانواده ۱۸
منابع ۲۲

 منابع

محمدی، م. (۱۳۸۴). بررسی عوامل موثر بر تاب‌آوری در افراد معرض سوء مصرف مواد. فصل نامه علمی پژوهشی دانشگاه تبریز، سال اول، ۲ و ۳، ۲۱۴- ۱۹۳٫

شکیبا، ط. (۱۳۸۷). تاب‌آوری. مجله رشد معلم. ۲، ۲۰- ۱۸٫

سامانی، س؛ جوکار، ب؛ صحراگرد، ن. (۱۳۸۶). تاب‌آوری، سلامت روانی و رضایتمندی در زندگی. مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی ایران، سال سیزدهم، ۳، ۲۹۵- ۲۹۰٫

صحراگرد، ن. (۱۳۸۶). تاب‌آوری، سلامت روان و رضایتمندی از زندگی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی. ۳٫

جوکار، ب. (۱۳۸۷). نقش رابطه‌ای تاب‌آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضایت از زندگی. مجله روانشناسی معاصر، دوره چهارم، دوم، ۱۲-۳٫

فروغی، م. (۱۳۸۹). بررسی رابطه ساده و چند گانه بین عوامل خانوادگی و تاب‌آوری فرزندان دبیرستانی شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده علوم تربیتی اصفهان.

فولادچنگ، م؛ موسوی، ح. (۱۳۸۷). بررسی رابطه تاب‌آوری و افسردگی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. ۶۸- ۶۵٫

قمرانی، ا. (۱۳۸۹). اثر بخشی آموزش قدردانی بر امید، تاب آوری، خوش بینی، شادکامی نوجوانان شاهد ایثارگر نوجوانان غیر شاهد و ایثارگر. پایان نامه دکتری مشاوره، دانشکده علوم تربیتی اصفهان.

توانبخشی، م، پوریوسفی، ح. (۱۳۸۵). نقش دین و باورهای مذهبی بر سلامت روان. فصلنامه پژوهش دینی، ۱۴، ۷۱-۹۴٫

کیانی دهکردی، م. (۱۳۸۳). بررسی عوامل عینی و مداخله‌پذیر تاب‌آوری در برابر وابستگی به مواد در پسران مردان وابسته و غیره وابسته به مواد. پایان نامه دکتری تخصصی روانپزشکی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

رحیمیان بوگدا. ، اصغر نژاد فرید، ع. (۱۳۸۷). رابطه سرسختی روانشناختی و خود تاب‌آوری با سلامت روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده زلزله شهرستان بم. مجله‌ی روان پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال چهاردهم، ۱، ۷۰-۶۲٫

 مقدمه

تاب‌آوری^[۱] عبارت از توانایی سازگاری موفقیت‌آمیز به رغم شرایط چالش‌انگیز و تهدید کننده است (گارمزی وماستن^[۲]؛ ۱۹۹۱، به نقل از محمدی، ۱۳۸۴). تاب‌آوری به عوامل و فرایند‌هایی اطلاق می‌شود که خط سیر رشد را از رفتارهای خطرزا به رفتارهای مناسب و سالم می‌رساند و به رغم وجود شرایط ناگوار به پیامدهای سازگارانه منتهی می‌گردد (محمدی، ۱۳۸۴).

افراد تاب‌آور دارای رفتارهای خودشکنانه نیستند، از نظر عاطفی آرام هستند و توانایی تبدیل شرایط استرس‌زا را دارند (لتزرینگ^[۳]، ۲۰۰۵). هسته مرکزی سازه تاب‌آوری در این پیش فرض است فطرتی زیست شناختی برای رشد و کمال در هر انسان وجود دارد و به طور طبیعی و در شرایط معین می‌تواند آشکار شود (ورنر^[۴]، ۱۹۹۷).

تعریف تاب‌آوری[۵]

روان‌شناسی مثبت ‌نگر به جای توجه به آسیب‌های روانشناختی و ترمیم آنها به سوی بهینه کردن کیفیت زندگی است (سلیگمن[۶]، ۲۰۰۲؛ نقل از جوکار). در این میان تاب‌آوری جایگاه ویژه‌ای در حوزه‌های روان شناسی تحول، روانشناسی خانواده، بهداشت روانی یافته است به طوری که هر روزه برشمار پژوهش‌های مرتبط به این سازه افزوده می‌شود (سامانی و همکاران، ۱۳۸۶). تاب‌آوری ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه‌دار و توانایی در ترمیم خویشتن است. این ظرفیت انسان می‌تواند باعث شود تا او پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد و علیرغم قرار گرفتن در معرض تنش‌های شدید، وابستگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی او ارتقا یابد. تاب‌آوری نوعی ویژگی است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می‌تواند به مرور زمان رشد کند یا کاهش یابد و بر اساس خود اصلاح‌گری فکری و عملی انسان، در روند آزمون و خطای زندگی شکل می‌گیرد‌. استامفر[۷] (۲۰۰۱) تاب‌آوری از دیدگاه روانشناختی بعنوان الگویی از فعالیت‌های روانشناختی توصیف می‌نماید که انگیزه‌ای قوی را برای مواجهه با ایجاب‌های بی‌اندازه را فراهم می‌کند و انرژی دهنده رفتار‌های هدفمند برای سازگاری و بازگشت به حالت نخستین است و با هیجان‌ها و شناخت‌ها همراه می‌گردد. استامفر تاکید داشت تاب‌آوری یک خصیصه شخصیتی نیست، باله تاب‌آوری بر الگوی ثابتی از رفتار اشاره دارد که به یک موقعیت و بافت خاص مربوط می‌باشد. به نظر استامفر تاب‌آوری در نتیجه تعامل پیچیده بین فرد و سیستم خانواده‌‌اش، جامعه، محیط وخلاصه جهانی می‌باشد. محققان تاب‌آوری و آسیب‌پذیری را دو قطب متضاذ یک پیوستار می‌دانند. آسیب‌پذیری به افزایش احتمال پیامدهای منفی در برابر خطرات اطلاق می‌شود. (فرگوسن و زمیرمن[۸]، ۲۰۰۵؛ نقل ازجوادی). گارمزی و ماتسن[۹] (۱۹۹۱) تاب‌آوری را یک فرایند، توانایی، یا پیامد سازگاری موفقیت‌آمیز علی رغم شرایط تهدید کننده، تعریف نموده‌اند. تاب‌آوری صرف مقاومت منفعل در برابر آسیب‌ها یا شرایط تهدید کننده نیست بلکه فرد تاب‌آور، مشارکت کننده فعال و سازنده محیط پیرامونی خود است. تاب‌آوری قابلیت فرد در برقراری تعادل زیستی- روانی- معنوی، در مقبل شرایط مخاطره‌آمیز می‌باشد (کانر و دیویدسون[۱۰]، ۲۰۰۳). اصطلاح تاب‌آوری موضع‌گیری مثبت افراد را به استرس و بحران توصیف می‌کند و آن را به صورت قابلیت فرد برای سازگار شدن با استرس‌های شخصی و عوامل خطرزا در سطح محیط خانواده و جامعه نظیر فقر و جنگ تعریف کرده‌اند (ورنر و اسمیت[۱۱]، ۱۹۸۲؛ فروغی؛ ۱۳۸۹).

[۱]– Resilience

[۲]– Garmezy&Mosten

[۳]– Letzring&Funder

[۴]– Verner

[۵]– Resilience

[۶]– Silliman

[۷]– Strumpfer

[۸]– Fergus. S & Zemmerman. M. A

[۹]– Garmezy. N & Masten

[۱۰]– Conner, K. M., & Davidson, J. R. T

[۱۱]– Werner & Smith

 [۱]– Huvli & Dohan

[۲]– Rater

[۳]– Young

[۴]– Conner & Davison

[۵]– Esacson

[۶]– Kumpfer

[۷]– Werner&Smit

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .