عنوان

مقاله تئوری روش دوسا

تعداد صفحات: ۴۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

تحقیقات فراوانی نشان داده ­اند که حرکت و فعالیت­های فیزیکی می تواند موجب رشد شناخت و تحول آن گردد؛ حرکت و شناخت و هیجان و رشد اجتماعی رابطه  بسیار مستحکمی با هم دارند، پژوهش­ها نشان داده­اند در اثر جنبش و حرکت مغز متحمل تغییراتی می­شود که برای عملکرد شناختی بهینه لازم و مطلوب است (کوزیول و همکاران، ۲۰۱۳).

یکی از جدیدترین نظریه­ های حوزه رشدشناخت، نظریه ذهن است که پیش­نیازی برای درک محیط اجتماعی و لازمه  درگیری در رفتارهای اجتماعی رقابت­ آمیز می­ باشد. آسیب در این نظریه، از مهم­ترین ویژگی­های افراد اتیستیک می­باشد و پیامدهای گسترده­ای را در همه  زمینه­ های رشدی و سازگاری افراد با اختلال اتیسم دارد. بنابراین بسیار مهم است که برای بهبود نظریه ذهن و در نتیجه شناخت و تعامل اجتماعی بهتر این کودکان به آنها کمک کنیم (پریور[۱]، ۲۰۰۳).

نقص در نظریه ذهن آسیب بسیاری در برقراری روابط و سایر حیطه­ های زندگی را منجر می­شود که متأسفانه یکی از اساسی­ ترین نقائص پایه ای در یکی از اختلالات طیف اتیسم با شیوع بالا به نام اتیسم است. این اختلالات گروهی از اختلالات روانی هستند که در آن تخریب در مهارت­های تعامل اجتماعی، رشد زبان و طیف ذخایر رفتاری وجود دارد،  در این اختلال کودک تخریب بارزی در آمیزش اجتماعی و الگوهای رفتار کلیشه ای تکراری، همراه با تأخیر در رشد زبان نشان می­دهد (استراک[۲]، ۲۰۰۸؛ به نقل از کوچ و هاسبروک[۳]، ۲۰۱۳). کودکان اتیستیک نقایصی را در چندین جنبه ارتباطشان با همسالان و مشکلاتی در مشارکت در گفتگوهای دوسویه و ارتباط غیر کلامی در مبادلات اجتماعی و نقص همدلی، فقدان  توجه مشترک و همچنین مشکلاتی در درک افکار دیگران و در نتیجه ناتوانی در پیش­بینی رفتار دیگران و پاسخگویی بصورت مناسب نشان می­دهند. کودکان اتیستیک که مشکلات معناداری در توانایی مجسم کردن و درک افکار دیگران نشان می­دهند، با وجود این مشکلات به نظر می­رسد هنوز پرسش­های فراوانی در این حیطه وجود دارد که می­تواند مورد بررسی قرار گیرد مثل اینکه آیا با به­کارگیری روش­های درمانی، آموزشی و توانبخشی متفاوت برای این کودکان می­توان باعث بهبود نظریه ذهن در این افراد شد یا نه؟ در حال حاضر پژوهش­های گوناگونی به بررسی آموزش نظریه ذهن بر روی کودکان اتیستیک و سایر گروه­های استثنایی پرداخته اند؛ از جمله این پژوهش­ها می توان به فیشر و هاپه[۴] (۲۰۰۵)؛ اتوود[۵] (۲۰۰۵؛ به تقل از نجاتی و همکاران، ۱۳۹۲)؛ نسائیان (۱۳۸۹)؛ هوآفنگ، شولینگ و گوئندلن[۶] (۲۰۰۸)؛ بخشی (۱۳۹۰)؛ بیگر[۷] و همکاران (۲۰۱۱)، مختاری (۱۳۸۹) و نجاتی و همکاران (۱۳۹۲) اشاره نمود، اکثر این پژوهش­ها به این نتیجه رسیده­اند که مداخلات در بالا بردن درک کودکان اتیستیک و کم­توان ذهنی در نظریه ذهن موفقیت آمیز بوده است، هرچند که در پژوهش­هایی نیز اثربخشی تأیید نشده؛ اما اکثر پژوهش­ها به بررسی اثربخشی روش­های آموزشی و کمتر به روش­های توانبخشی و از جمله روش­های توانبخشی روانی- حرکتی توجه نموده­اند و این در حالی است که نقش حرکت بر شناخت از دیر باز مورد توجه روانشناسان حوزه رشد بوده است.

روش دوسا بعنوان یکی از روش­های توانبخشی روانی-حرکتی با تأثیراتی که برتوجه مشترک ، ثبات هیجان­ها، بهبود تصویر سازی ذهنی و بدنی، تغییر برنامه رفتاری زندگی روزانه دارد؛ می­تواند با بهبود جنبه ­هایی از عملکرد شناختی بر نظریه ذهن مؤثر باشد.

واژه های کلیدی: نظریه ذهن، کودکان مبتلا به اتیسم ، عوامل مؤثر بر نظریه ذهن، تئوری روش دوسا، رابطه حرکت و شناخت

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
نظریه ذهن در کودکان اتیستیک ۱۰
عوامل مؤثر بر تحول نظریه ذهن ۱۲
رابطه حرکت و شناخت ۱۵
تئوری روش دوسا ۱۸
۱- توانبخشی روانی – حرکتی ۱۸
۲- توانبخشی روانی ژاپنی به روش «دوسا» ۱۸
۳- اصول حرکت از دیدگاه دوسا ۱۸
_Toc9678731 4- پیشینه نظری روش دوسا بری کودکان مبتلا به اتیسم ۲۱
۱- چهارچوب “سیستم خود / خود بدنی – تکلیف دوسا- دیگری” و اتیسم ۲۳
۲- اثر کاربرد روش دوسا بر کودکان مبتلا به اتیسم ۲۴
۳- پذیرش خود به دنبال ایجاد محدودیت ۲۶
۴- تغییرات تصویر بدنی ۲۷
۵- تغییر حس دوسا حس کنش ۲۸
۶- تکلیف دوسا برای کودکان مبتلا به اتیسم ۲۹
۷- الزامات تجربیات درمانی در آموزش حرکتی روش دوسا ۳۰
نتیجه گیری ۳۱
منابع ۳۴

منابع

نصوری، مریم؛ چلبانلو، غلامرضا؛ ملکی راد، علی؛ مسدد، علی اصغر. (۱۳۸۹). مقایسه عوامل موثر بر تحول سطوح نظریه ذهن در کودکان مبتلا به اتیسم و کودکان طبیعی، مجله علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک. سال ۱۳، شماره۴٫ ۱۱۵ –

قمرانی، امیر؛ البرزی، شهلا. (۱۳۸۴). بررسی تحولی نظریه­ذهن در دانش­آموزان عقب­مانده ذهنی خفیف و عادی ۷ تا ۹ سال. مطالعات روان شناختی. شماره ۵-۴، ۷-۳۰٫

قمرانی، امیر؛ البرزی، شهلا. خیر، محمد. (۱۳۸۵). بررسی روایی و اعتبار آزمون نظریه ذهن در گروهی از دانش­آموزان عقب مانده ذهنی و عادی شهر شیراز. مجله روانشناسی، سال ۱۰، شماره ۲٫ ۱۸۱-۱۹۹٫

قمرانی، امیر؛ البرزی، شهلا. خیر، محمد. (۱۳۸۵). بررسی روایی و اعتبار آزمون نظریه ذهن در گروهی از دانش­آموزان عقب مانده ی ذهنی و عادی شهر شیراز. مجله روانشناسی، سال ۱۰، شماره ۲٫ ۱۸۱-۱۹۹٫

حسن زاده، سعید. (۱۳۸۴). نظریه ذهن در کودکان ناشنوا، پژوهش در حیطه کودکان استثنائی، ۵، ۱۴۳-۱۶۴٫

اصلانخانی، محمد علی. (۱۳۷۸). تأثیر فعالیت­های جسمانی در تسهیل فرایند رشد شناختی، حرکت، سال ۱، ۸۵- ۹۵٫

کاکوجویباری، علی اصغر؛ شقاقی، فرهاد؛ برادران، مجید. (۱۳۹۲). تحول شناخت اجتماعی بر اساس نظریه ذهن در کودکان. شناخت اجتماعی، سال اول، شماره ۲٫ ۳۳-۴۰٫

محمدخانی، آیدا. (۱۳۹۰). بهبود مهارت­های اجتماعی و رفتارهای کلیشه­ای کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا (منتشر نشده).

نجاتی، وحید؛ ایزدی نجف آبادی، سارا. (۱۳۹۰). مقایسه کارکردهای اجرایی کودکان اتیستیک با عملکرد بالا و همتایان عادی، پژوهش در علوم توانبخشی، سال ۸، شماره ۱٫ ۱-۱۲٫

نجاتی، وحید؛ شیری، اسماعیل؛ پوراعتماد، حمید رضا؛ چیمه، نرگس. (۱۳۹۲). بررسی تأثیر توانبخشی شناختی بر ترمیم توانایی شناخت اجتماعی کودکان اتیسم با عملکرد بالا، تحقیقات علوم رفتاری، سال۵، شماره ۱۱٫ ۱- ۱۲٫

درتاج، فریبزر؛ عاصمی، فریبا. (۱۳۹۱). بررسی میزان تاثیر برنامه منتخب حرکتی بر توانمندی ادراکی- حرکتی و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دیر آموز پایه دوم، دوره۱، شماره۴٫ ۳۵-۵۶٫

برگر، ک. (۱۳۸۸). روان شناسی رشد. ترجمه ی اسماعیل سعدی پور، تهران: نشر دوران.

علی اکبری دهکری، مهناز؛ دادخواه، اصغر؛ مهردادفر، فریبا؛ محتشمی، طیبه؛ کردستانی، داوود. (۱۳۹۰). بررسی اثر بخشی توانبخشی روانی دوساهو بر تعامل اجتماعی و مؤلفه­های آن در کودکان فلج مغزی. کودکان استثنائی، سال یازدهم، شماره ۳٫ ۲۵۴- ۲۴۵٫

مقدمه

تاریخ روانشناسی تحولی همواره شاهد پدید آمدن و تکامل مدل­ها و نظریه­های علمی درباره چگونگی تغییرات رفتاری، شناختی، هیجانی و اجتماعی انسان بوده است. هدف تکاپوی علمی اندیشمندان، توصیف و درک بهتر تحول انسان در طول عمر و کشف فرایندها و ساز­وکارهای اساسی آن است. تاکنون نظریه­ های مختلفی در حیطه روانشناسی تحولی ارائه شده که هر کدام باعث پیشرفت علمی گردیده و تغییرات مهمی در حیطه نظری و عملی تعلیم و تربیت و روانشناسی را در برداشته است ( دامون و لرنر[۱]، ۲۰۰۴؛ به نقل از امین  یزدی، ۱۳۸۳). یکی از موضوعات مهم در روابط بین فردی و درون فردی که از جایگاه مهمی در روانشناسی تحولی نگر برخوردار است، شناخت اجتماعی [۲] است.

شناخت اجتماعی همه مهارت­های مورد نیاز کودک برای درک تمایلات، هیجانات و احساسات کودکان و بزرگسالان دیگر را در بر می­گیرد (سبولا و ویشارت[۳] ، ۲۰۰۸ ). شناخت اجتماعی به توانایی درک افکار و احساسات دیگران اطلاق می­شود. این شناخت شامل ادراک احساسات و هیجانات از نحوه سخن گفتن و کلماتی است که دیگران استفاده می­کنند و از صورت و نحوه ایستادن و حرکات بدن آنها حاصل می­شود. مهارت­های شناخت اجتماعی پیچده­تر، شامل توانایی برای توجیه و تحلیل کردن حالات ذهنی، همدلی و طنز می­شود (یوکرمان و همکاران[۴]، ۲۰۱۰).

شناخت اجتماعی ۳ سازه دارد که عبارتند از:  الف) ادراک شخصی ب) مهارت­های پذیرش نقش  ج)نظریه ذهن (گرادی و همکاران[۵]، ۲۰۰۲). رویکرد نظریه ذهن آخرین روند پژوهش درباره  تحول شناخت اجتماعی کودکان است که در دهه  ۱۹۸۰ آغاز شده و در حال حاضر حوزه  غالب پژوهش در این زمینه می باشد (فلاول[۶] ۱۹۹۸؛ به نقل از مختاری، ۱۳۸۹). تحول شناخت اجتماعی و یا درک بهتر از روانشناسی انسان­ها با تحولاتی که در محتوا و سطح سازمان یافتگی نظریه ذهن در کودکان رخ می­دهد، مشخص می­گردد؛  به عبارت دیگر، شناخت اجتماعی و روابط اجتماعی موفق مستلزم داشتن مکانیسمی خاص برای درک حالات درونی دیگران و پردازش حالات ذهنی آنها است که نظریه ذهن با دارا بودن این توانایی اختصاصی در تحول شناخت اجتماعی نقشی حیاتی دارد (رازا و بلیر[۷] ، ۲۰۰۹ ).

نظریه ذهن را تحت عناوینی چون ذهن­خوانی [۸]، باور۹ و ذهنی­سازی[۹] نیز مطرح کرده ­اند و آن را پایه و اساس ادراک فرد از دنیای اجتماعی می­دانند (اسلوتر و رپاکولی[۱۰]، ۲۰۰۳). بیشتر رفتارهای روزانه زندگی مستلزم ” شناخت” است؛ به این معنا که فرد باید نوعی ارزشیابی شناختی از ” موقعیت اجتماعی”  داشته باشد و بتواند ارتباط خود با دیگری را در بافت یا زمینه اجتماعی آن، در نظر بگیرد (هریس[۱۱]، ۲۰۰۸).  این نظریه در بردارنده مفهوم توانایی شناخت اداراک انسان­هاست؛ به عنوان موجوداتی نیت­مند که هر یک به طور جداگانه دارای باورها، تمایلات و اهداف شناختی متفاوتی بوده و پنداشت متفاوت از دنیای بیرون دارند شناخت اجتماعی توانایی کلیدی است که برای موفقیت در تعاملات اجتماعی در زندگی روزمره ضروری است (نیومن، وگلی و زینگ[۱۲]، ۲۰۰۸). اصطلاح نظریه ذهن اول بار توسط  پریماک[۱۳] و وودورف [۱۴] در سال ۱۹۷۸ برای بررسی اینکه شامپانزه ­ها مهارت­های ذهن­ خوانی دارند یا خیر به کار برده شد (کال و تومازلو[۱۵]، ۲۰۰۸).

نظریه ذهن توانایی اسناد حالت­های ذهنی از قبیل باورها، امیال، عواطف و اهداف به خود و دیگران و استفاده از این اطلاعات در پیش­بینی و تفسیر رفتارهاست (فرگوسن و آستین[۱۶]، ۲۰۱۰)،  به عبارت دیگر توانایی درک این موضوع که دیگران واجد حالت­های ذهنی هستند که می­تواند متفاوت با حالت­های ذهنی خود فرد یا واقعیت باشد و اینکه انسان به وسیله حالت­های ذهنی درونی مانند باورها، امیال یا مقاصد برانگیخته می­شود (لاکنرو  همکاران[۱۷]، ۲۰۱۰). نظریه ­ ذهن برای درک اینکه چگونه افراد در یک موقعیت مشابه، با داشتن تجربه مشابه، می­توانند حالت­های ذهنی متفاوتی داشته باشند، ضروری است (داهلگرن و همکاران[۱۸]،۲۰۱۰).

نظریه ذهن در کودکان اتیستیک

هابسون[۱] (۱۹۹۳؛ به نقل از نجمی، ۱۳۸۹) معتقد است که کودکان اتیستیک نمی­توانند در مورد ادراک و ابراز هیجان و پاسخ بهنجار عاطفی- اجتماعی صاحب بازنمایی باشند و تا بزرگسالی در بازشناسی حالت­ها دچار مشکل هستند. مشکلی که به اعتقاد هابسون تا حد بسیار زیادی مادرزادی است. بارون- کوهن و همکاران اعتقاد دارند که اتیسم اختلالی شناختی است که مزاحم عملکرد اجتماعی می­شود (بارون-کوهن، ۱۹۸۵) و ناشی از اختلال اولیه فراشناخت یا اتخاذ چشم انداز بین شخص یا فکر کردن به افکار دیگران است.

با توجه به اینکه اتیسم پیش از ۳ سالگی ظاهر می­شود (پیش از سنین اولیه رشد)،  به نظر می­رسد کودک در مقطعی به اعمال و عقاید دیگران بسیار حساس بوده اما در زمان ۹ تا ۱۲ سالگی یعنی دوره تغییرات سریع کودک در برقراری ارتباط با دیگران، کنجکاوی، هدفمندی و میل به اشتراک در کارها دچار مشکل می­شود. آنها حتی در ۶ ماهگی قادر به صدور پاسخ هدایت شده به محرک­های پیرامون،  مانند تظاهرات چهره­ای و گفتار نمی­باشند. آسیب­های ارتباطی اجتماعی، مشکلات بنیادین در فهم دیگران به عنوان موجودات دارای ذهن منعکس می­کند که تحت عنوان فرضیه “نظریه ذهن” در خودماندگی نامیده می­شود که بیش از یک دهه است که برای فهم نشانه­ های کلیدی این اختلال مورد بحث و پژوهش قرار گرفته است. کودکان اتیستیک ممکن است هرگز به توانایی نظریه ذهن دست نیابند  یا در سنین بالاتر و با توانایی­های ذهنی کلامی بالاتر در مقایسه با کودکان عقب مانده و عادی می­توانند توانایی نظریه ذهن را کسب کنند (بارون-کوهن، ۲۰۰۴).

برای کودکان اتیستیک دنیای اجتماعی پیچیده باقی می­ماند و گفتگو دشوار است؛ چرا که آنها در فهم علل اعمال افراد دیگر که ممکن است غیر قابل پیش­بینی و غیر قابل تفسیر به نظر برسند دچار مشکل می­شوند (نجمی، ۲۰۰۷).

تبیین­های عصب شناختی متفاوتی برای توضیح بیشتر این اختلال وجود دارد از جمله اختلال در شبکه عصبی بخش قشر میانی پیشانی، شیار جانبی فوقانی و منطقه گیجگاهی، کاهش فعالیت در شکنج پیشانی پیشین و شکنج جانبی میانی و آمیگدال، کاهش فعالیت آمیگدال و شکنج دوکی شکل و…؛  اما یکی از جدیدترین تبیین­های حال حاضر تبیین عصب شناختی نظام آیینه ای[۲] و نقش آن  در نقص نظریه ذهن این کودکان است؛  که معطوف به هدف و کارکرد اجرایی فعال می­باشد که در این کودکان دچار کژکاری است (نجمی، ۲۰۱۰). پژوهش­ها نشان داده­اند که نقص در همدلی کردن در این کودکان به نقص عصب شناختی در شکنج دوکی شکل و شکنج زیرین پیشانی مربوط است (کلین هانز[۳] و همکاران، ۲۰۰۹).

[۱]. Hobson.

[۲]. Human  Mirror  Neuron  System (HMNS).

[۳]. Kleinhans et al.

[۱].  Lerner & Damon.

[۲] . social cognition.

[۳]. Cebula & Wishart.

[۴] . Uekermann et al.

[۵] . Grady et al.

[۶]. Fllavel

[۷]. Razza&  Blair.

[۸]. mind reading.

[۹]. mentalizing.

[۱۰].  Slauter & Repacholi.

[۱۱]. Harris.

[۱۲]. Newman،  Vogeley، & Zinck.

[۱۳]. Premack.

[۱۴]. Woodruff.

[۱۵]. Call & Tomasello.

[۱۶]. Ferguson , Austin.

[۱۷]. Lackner et al.

[۱۸]. Dahlgren  et al.

[۱] Priore

[۲]. Strock.

[۳]. Koch & Hasbrouck.

[۴]. Fisher & Happe.

[۵]. Attwood.

[۶]. Hua Feng, Shuling & Gwendolyn.

[۷]. Begeer et al.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .