عنوان

مقاله تأثیر توبه بر مسئولیت کیفری حدود

تعداد صفحات: ۶۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در قانون جدید مجازات اسلامی، توبه یکی از اسباب شرعی سقوط مجازات است که به عنوان یک مبحث از فصل یازدهم با عنوان سقوط مجازاتها از مواد ۱۱۴ تا ۱۱۹ به آن پرداخته است که این امر بیانگر میزان اهمیت نهاد فقهی توبه، نزد تدوین کنندگان این قانون است. توبه در جرایم مستوجب حد، چنانچه قبل از اثبات جرم باشد، موجب اسقاط مجازات خواهد شد. البته مطابق شرع و قانون جدید، توبه در مواردی مجازات حدی را به تعزیری تبدیل خواهد کرد، از جمله تبصره ۲ ماده ۱۱۴ قانون جدید، توبه شخص زانی و لائط را که به عنف مرتکب جرم زنا یا لواط شده باشند به مجازات حبس یا شلاق تعزیری تبدیل می کند.

لذا در این مقاله کیفیت توبه در هر یک از جرایم حدی، بررسی شده و رویکرد حقوقی جدید در آن که در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ مورد توجه بوده است، مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.

واژه های کلیدی:توبه، مسئولیت کیفری، حدود،

 فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۶
مبحث اول – تأثیر توبه بر سقوط مسئولیت کیفری «حدود» با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید ۷
گفتار اول – موارد حدود ۷
بند اول – اسباب حدود درقانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۷
گفتار دوم: اصول یا اصل های حاکم بر مجازات حدود ۹
گفتار سوم: جرایم موجب حد و تاثیر توبه در سقوط مجازاتهای حدی ۱۱
بند اول- زنا: ۱۱
بند دوم- اقسام حد زنا: ۱۴
بند سوم – لواط، تفخیذ و مساحقه ۱۷
الف- توبه قبل از قیام بیّنه: ۱۸
ب- توبه بعد از قیام بیّنه ۱۹
ج- توبه بعد از اقرار نزد امام و حاکم ۲۰
بند چهارم- قوادی: ۲۳
بند پنجم- قذف: ۲۴
بند ششم- سبّ النبی: ۲۶
کیفر ساب النبی و تاثیر توبه بر آن ۲۸
بند هفتم- ارتداد: ۲۸
انواع مرتد: ۲۹
بند هشتم- شرب خمر: ۳۱
بند نهم- سرقت: ۳۲
بند دهم- محاربه: ۳۷
کیفر محاربه و تاثیر توبه بر آن ۳۸
مبحث دوم : محدوده تأثیر گذاری توبه ۴۱
گفتار اول- توبه قبل از اثبات جرم ۴۲
گفتار دوم – توبه بعد از اثبات جرم ۴۴
مبحث سوم- احراز توبه و ارتباط آن با علم قاضی، قاعده اصاله الصحه، و قاعده درء ۴۴
گفتار اول- علم قاضی و توبه ۴۵
گفتار دوم: احراز توبه و ارتباط آن با قاعده اصاله الصحه ۴۸
گفتار سوم: احراز توبه و ارتباط آن با قاعده درء ۴۹
مبحث چهارم- حجیّت اقرار در اثبات جرایم ۵۰
گفتار اول – شرایط تحقق اقرار ۵۱
گفتار دوم- تعداد و تکرار دفعات اقرار ۵۱
مبحث پنجم: بررسی توبه در حدود ۵۲
گفتار اول- توبه در حق الله محض و توبه در حق الله توام با حق الناس ۵۲
بند اول – اصل غیر قابل گذشت بودن حدود ۵۲
مبحث ششم- مرحله اجرای مجازات ۵۳
گفتار اول- دلایل اجرای مجازات ۵۳
منابع و مآخذ ۵۶

 منابع

*قرآن کریم

۱- تبریزی، میرزا جواد، امیس الحدود و تعزیرات    ، نشر دانش، تهران.

۲- فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، چاپ سیزدهم، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، بهار ۱۳۸۱ش.

۳- مصدق، محمد، شرح قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با رویکرد کاربردی، چاپ دوم انتشارات جنگل، جاودانه، ۱۳۹۲٫

۴- کلینی رازی، ابو جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق، ترجمه و شرح: مصطفوی، سید جواد، اصول کافی، چاپ پنجم، قم، انتشارات علمیه اسلامیه، پائیز ۱۴۱۰٫

۵- ولیدی، محمد صالح، جزای اختصاصی جرایم علیه اشخاص، جلد دوم، تهران ، انتشارات امیر کبیر، چاپ سوم، ۱۳۷۳٫

۶- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ ششم، تهران، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۲٫

۷- دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، چاپ هفتم، تهران، موسسه انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۷ ش.

۸- معاونت آموزش قوه قضاییه(محقق حسین رجایی)، سلسله پژوهشهای فقهی- حقوقی(۵ )عفو و گذشت در حدود، چاپ اول،انتشارات جنگل، ۱۳۸۸ ش.

۹- آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری، جلد اول و چهارم (اندیشه ها)، چاپ اول، قم، اشراق(دانشگاه قم)، شهریور  ۱۳۷۹ ش.

۱۰- آشوری، محمد، عدالت کیفری (مجموعه مقالات)، چاپ اول، تهران، ‌کتابخانه گنج دانش، ‌۱۳۷۶ ش.

۱۱- گلدوزیان،ایرج، محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب ۱۳۹۲، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد، ۱۳۹۲ ش.

 مقدمه

توبه یکی از نعمت های بیکران خداوندی است که برای همه بندگان قرار داده شده تا خود را از بدی ها و گناهان دور کرده و با توبه و انابه به درگاه الهی بازگشت نمایند. بی گمان توبه، یکی از مواردی است که عنایت و رحمت و فضل الهی  را بر بندگان به خوبی نشان می دهد. توبه را می توان مصداق آشکار پیشی گرفتن فضل الهی و رحمت الهی بر خشم او دانست، زیرا این رحمت فراگیر و مهر بیکران اوست که بندگان گناهکار را مورد توجه خویش  قرار می دهد و با روش های مختلف به راه راست رهنمون می سازد. نسبت به لغزش ها و گمراهی هشدار داده و جهت بازگشت بندگان به سوی خویش با توصیه ها و تشویق های مختلف امید را در دل انسانهای  گناهکار زنده می نماید که می شود تولدی دوباره یافت و با کسب توفیقات به سر منزل مقصود رهنمون شد.

بنابراین یکی از مباحث مهم در معارف اسلامی توبه می باشد و از دیدگاه قرآن نیز روش «توبه» روشی بی نظیر برای درمان گناه می باشد به گونه ای که در قرآن کریم بیش از نودو نه بار واژه توبه و بیش از چهل بار کلمه استغفار تکرار شده است هم چنین علماء اخلاق، دانشمندان، متکلمین و عرفا به خاطر اهمیت توبه بابی را به آن اختصاص داده ند، اما فقهاء با الهام از آیات و روایات آثار حقوقی آن را مورد بررسی و دقت نظر قرار داده اند. توبه از دیدگاه حقوق کیفری اسلام به عنوان یکی از موارد سقوط مجازات می باشد، در قانون مجازات اسلامی جدید(مصوب ۱۳۹۲) یک مبحث از فصل یازدهم با عنوان سقوط مجازاتها از مواد ۱۱۴ تا ۱۱۹ به آن پرداخته است که از این حیث یک تاسیس حقوقی به شمار می رود.

توبه به عنوان یکی از عوامل سقوط مجازات و از جهت پیشگیری از جرم و اصلاح و باز پروری مجرمین در حقوق کیفری اسلام قابل بررسی می باشد. به همین جهت فقها آن را در کتابهای فقهی مورد بررسی قرار داده اند.

در این مقاله انواع مجازات های حدی، تاثیر توبه در سقوط مجازاتهای حدی ، مورد بررسی قرار خواهد گرفت، این مقاله شامل چهار مبحث می باشد؛ و هر کدام از این مباحث نیز از چندین گفتار تشکیل شده است. که به ترتیب به بررسی حدود، تأثیر توبه را در سقوط مجازاتهای آنها مورد بررسی قرار داده است.

مبحث اول – تأثیر توبه بر سقوط مسئولیت کیفری «حدود» با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید

مبحث اول به حدود اختصاص یافته است مطالب این مبحث در شش گفتار تنظیم شده است که در این گفتارها اسباب حدود، جرایم موجب حد، حدود قابل گذشت، تاثیر توبه در سقوط مجازاتهای حدی مورد بررسی واقع شده است.

گفتار اول – موارد  حدود

در این گفتار انواع جرائم و مجازاتهای حدی و تأثیر توبه در سقوط مجازاتها و شرایط و آثار آن، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

بند اول – اسباب حدود درقانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲

قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ اسباب حدود  را  ده  چیز دانسته که عبارتند از: زنا، لواط، تفخیذ، مساحقه، قوادی، قذف، خوردن مسکر، محاربه، سبّ النبی،  سرقت. و افساد فی الارض را نیز در کتاب حدود آورده که با توجه به محتویات مواد قانونی جزء تعزیرات به حساب می آید تا از موارد حدود به شمار آورده شود.

امام خمینی (ره) تا سیزده مورد از حد اشاره داشته که عبارتنداز: زناـ لواط و سحق، قیاده، قذف، سبّ النبی، کسی که ادعای نبوت کند، کسی که به سحر عمل کند، حد مسکرات، حد سرقت، حد محاربه، ارتداد.[۱]

فقها در اسباب حدود اتفاق نظر ندارند، محقق حلی فرموده است:(اسباب حد شش چیز است زنا و لواحقش و قذف و نوشیدن شراب و سرقت و راهزنی. تعزیرات هم چهار چیز است:  یاغیگری، ارتداد،  عمل جنسی با چهارپایان و ارتکاب حرام های دیگر. به جز آنها که تداخل می کنند یا قبلاً بحث شده است).[۲]

۱- تبریزی، میرزا جواد، امیس الحدوا و تعزیرات ، صص ۹، ۸٫

[۲]– نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام حدود و تعزیرات، جلد اول،ص ۱۴٫

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .