عنوان

مقاله اختلال درخودماندگی و روش های درمانی آن

تعداد صفحات:۵۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

اختلال درخودماندگی اختلال رشدی شدیدی است با نابهنجاری­هایی در کارکردهای اجتماعی، زبان، ارتباط، رفتارها و علایق غیر عادی مشخص می­شوند( اریک­جی[۱]، ۲۰۰۸؛ ترجمه مکی­آبادی، ۱۳۹۱).

اختلال درخودماندگی به دلیل برخورداری از چندین ویژگی مانند دربرداشتن طیف متنوعی از نابهنجاری­های زبانی، ارتباطی، رفتاری، اجتماعی و همچنین فقدان درمان­های قطعی و موثر، می­تواند فشارهای روانی گوناگونی را بر خانواده و نزدیکان کودک تحمیل می­کند( رافعی، ۱۳۸۵).  مطالعات نشان داده است که دانش­آموزان دارای مهارت­های ارتباطی ضعیف، کمتر احتمال دارد که از سوی همسالانشان مورد پذیرش قرار گیرند. در مقابل آموزش مهارت­های ارتباطی می­تواند محبوبیت اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان را در پی داشته باشد. تحقیقات گوناگون نشان داده است، نقص در مهارت­های ارتباطی از ویژگی­های اساسی کودکان درخودمانده است و حدود ۵۰ درصد این کودکان هیچ وقت توانایی استفاده کاربردی از زبان و مهارت­های ارتباطی را به دست نمی­آورند( شارلوپ[۲]، ۱۹۸۶؛ ترجمه­ی ناینیان، ۱۳۸۸).

اگر آموزش­های زود هنگام در زمینه­ی بهبود مهارت­های ارتباطی به این کودکان داده شود، در آینده عملکرد بهتری در زمینه­ی زندگی مستقل و ارتباط، از خود نشان خواهند داد. و این مسئله خود باعث بهتر شدن عملکرد تحصیلی و اجتماعی این افراد می­شود( میرندا[۳]، ۱۹۸۸).

درمان­های متعددی برای کاهش نشانه­های درخودماندگی وجود دارد. اگرچه برای اختلال درخودماندگی درمان قطعی وجود ندارد اما درصورت آموزش مستمر و با کیفیت بالا سطح عملکرد این افراد افزایش می­یابد(یاپکو، ۲۰۰۳).

باید توجه داشته باشیم که موثرترین راهبردهای مداخله، راهبردهایی هستند که بسیار ساختارمند و مستمر هستند و آموزش باید به صورت گام­های کوچک و براساس ارزیابی سطح رشد فعلی، مهارت­ها و پاسخ­های موجود کودک طرح ریزی شده باشد( میرندا و اسکولر[۴]، ۱۹۸۸).

روش­های درمانی که برای کودکان درخودمانده است به دو دسته­ی کلی تقسیم می­شود که شامل مداخلات روانی-آموزشی و مداخلات تکمیلی که هر کدام از این مداخلات شامل زیر مجموعه­هایی هستند( صمدی و مک کانکی، ۱۳۹۰).

مداخلات روانی-آموزشی شامل چهار روش مداخله­ای است که این روش­ها شامل :

۱)مداخلات جامع بهنگام رفتاری

۲) آموزش و تربیت کودکان دارای اختلال درخودماندگی و ناتوان یادگیری

۳) نظام برقراری ارتباط با استفاده از تبادل تصویر

۴) داستان­های اجتماعی

دسته­ای دیگر از مداخلات وجود دارند که به مداخلات تکمیلی مشهور هستند که شامل روش­های زیر هستند:

۱)مداخلات غذایی

۲) روش دی.آی.آر

۳) برنامه­سان رایز[۵]

۴) درمان به شیوه یکپارچگی حسی

واژه های کلیدی: اختلال درخودماندگی،ویژگی های اصلی اختلال درخودماندگی،سبب شناسی اختلال، روش­های درمانی برای کودکان درخودمانده ، بازی­ درمانی

فهرست مطالب

چکیده ۶
مقدمه ۸
اتیسم ۱۱
ویژگیهای اصلی اختلال درخودماندگی ۱۱
۱-مهارتهای اجتماعی ۱۱
۱-۱- انواع مهارتهای اجتماعی ۱۳
۱-۲- نقص مهارتهای اجتماعی ۱۳
۲- هیجان های بنیادی ۱۶
۲-۱- شادی ۱۶
۲-۲- غم ۱۷
۲-۳- تعجب ۱۷
۲-۴- نفرت ۱۷
۲-۵- خشم ۱۷
۲-۶- ترس ۱۸
۳- نقایص زبانی ۱۸
۴- رفتار کلیشه ای ۱۹
سبب شناسی ۲۲
۱- عوامل ژنتیکی ۲۲
۲- عوامل محیطی ۲۳
۳- عوامل روانی ۲۴
۴- عوامل عصب شناختی ۲۴
۵- عوامل شناختی ۲۶
روشهای درمانی برای کودکان درخودمانده ۲۸
۱-مداخلات روانی-آموزشی ۲۹
۱-۱- مداخلات جامع بهنگام رفتاری ۲۹
۱-۲- آموزش و تربیت کودکان دارای اختلال درخودماندگی و ناتوانیهای ارتباطی ۲۹
۱-۳- سیستم مبادله تصویر ۳۰
۱-۴- داستانهای اجتماعی ۳۰
۲- مداخلات تکمیلی ۳۲
۲-۱- مداخلات غذایی ۳۲
۲-۲- روش دی.آی.آر ۳۳
۲-۳- برنامهسان رایز ۳۳
۲-۴- روش یکپاچگی حسی ۳۴
بازی درمانی ۳۴
۱- نظریات مختلف در خصوص بازی درمانی ۳۷
۲- ارزش درمانی بازی و بازی درمانی ۴۰
۳- رویکردهای مختلف در بازی درمانی ۴۱
۳-۱-رویکرد روان تحلیل گری ۴۱
۳-۲-تحلیل بازی از دیدگاه ملانی کلاین ۴۲
۳-۳-کاربرد بازی درمانی از سوی آنافروید ۴۳
۳-۴-رویکرد ارتباطی ۴۵
۳-۵-درمان بی رهنمود و یرجینیا اکسلاین ۴۵
۳-۶-رویکردهای ساختارمند ۴۶
بازی درمانی شناختی-رفتاری ۴۷
مزایای بازی درمانی وبازی درمانی شناختی-رفتاری ۵۲
منابع ۵۴

منابع

ملکی، حسن،­ (۱۳۸۶)،۳۰ مهارت زندگی­( ویژه نوجوانان و جوانان)، تهران: آییژ.

اریک جی، مش و دیوید­ای، وولف، ( ۲۰۰۸). ترجمه مکی­آبادی، محمد مظفر و فروغ الدین عدل، اصغر(۱۳۹۱)، تهران: رشد.

برنشتان، فیلیپ اچ، (۱۳۸۰)، زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری – ارتباطی، ترجمه حسن پور عابدی نائینی، تهران: رشد.

اصغری نکاح، سیدمحمد، (۱۳۹۰)، مجله اصول بهداشت روانی، سال ۱۳(۱).

سادوک، بنیامین جیمز؛ سادوک، ویرجینیا آلکوت، (۲۰۰۷)، خلاصه روان پزشکی،  ترجمه فرزین رضاعی، انتشارات ارجمند.

باچر، جیمز؛ مینکا، سوزان؛ هولی، جیل (۱۳۸۸)، آسیب شناسی روانی جلد دوم، مترجم یحیی سید محمدی، تهران: انتشارات ارسباران.

شفر، چالز و کداسن، هایدی، (۲۰۰۰). برگزیده­ای از روش­های بازی درمانی، ترجمه صابری، سوسن و وکیلی، پریوش( ۱۳۸۲). تهران: ارجمند

صمدی، سید­علی، ( ۱۳۸۹)، بازی درمانی­ (نظریه­ها، انجام پژوهش و روش­های مداخله). تهران: دانژه.

صمدی، علی و مک کانکی، روی، (۱۳۹۰)، اختلالات طیف اوتیسم، تهران: نشر دوران.

رضا مهجور، سیامک، (۱۳۸۴)، روان شناسی بازی، تهران: انتشارات ساسان.

زاده هفت تنانیان، عصمت، ( ۱۳۸۶). مقایسه اثر بخشی آموزش مهارت­های ارتباطی( به شیوه­ی گروهی با الگوی گوردون)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

قزوینی نژاد، حمیرا­، ( ۱۳۸۵)، کلیات بازی­درمانی، تهران: آییژ.

کاکاوند، علیرضا، (۱۳۸۸)، روان شناسی مرض کودک، تهران: نشر ویرایش.

بیابانگرد، اسماعیل (۱۳۸۴)، مقایسه مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر دبیرستان نابینا، ناشنوا و عادی شهر تهران، فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، شماره ۱۵، ص ۶۸-۵۵٫

ام آکسالین، ویرجینیا، (۱۳۶۹)، بازی درمانی، ترجمه احمد حجاریان، تهران: کیهان.

کوانوچیل، توماس آر، موریس، ریچارد جی، (۱۹۴۹)، روانشناسی بالینی کودک، ترجمه محمد رضا نائنیان، (۱۳۸۸)، تهران: انتشارات رشد.

مقدمه

مهارت­های ارتباطی، توانایی اختصاصی هستندکه فرد به آنها نیاز دارد تا بتواند هنگامی که پیام­هایی را که به گونه نمادین به شخص دیگری می­رساند، با کفایت عمل کند. این مهارت­ها اغلب مشتمل بر مهارت­های گوش دارن، صحبت کردن، ابراز وجود، مدیریت هیجان هستند(برتشتاین[۱]، ۱۹۸۲؛ به نقل از زاده هفت تنیان، ۱۳۸۶). با این حال برخی از انسان­ها در برقراری ارتباط، کارآمد عمل نمی­کنند. لذا در چند دهه اخیر توجه به مهارت­های ارتباطی و آموزش آنها به عنوان یکی از راهبرهای کاهش مشکلات ارتباطی و بهبود کیفیت زندگی مطرح شده است( ملکی، ۱۳۸۶).

با توجه به مطالعات انجام شده، یکی از گروه­هایی که در مهارت­های ارتباطی به طور موثر عمل نمی­کنند، و در طبقه­ بندی اختلالات فراگیر رشد قرار می­گیرند، اختلال درخودماندگی است. درخودماندگی عمده­ترین گروه از اختلالات رشدی فراگیر است که کودکان درخودمانده، و خانواده­هایشان را در شرایط ویژه­ای قرار می­دهد. کودکان مبتلا به اختلال درخودماندگی، غالبا علاقه شدید و خاصی به دامنه محدودی از فعالیت­ها نشان می­دهند، در مقابل تغییر مقاومت نشان می­دهند و پاسخ متناسب به محیط اجتماعی، ابراز نمی­کنند. این اختلال­ها بر زمینه­های مختلف رشد اثر می­گذارد، در اوایل کودکی ظاهر می­گردد واختلال مستمری در کاردکرد­های طبیعی به وجود می­آورد. اختلال درخودماندگی با آسیب­های شدید و گسترده­ای در زمینه­های گوناگون رشدی مانند اختلال در مهارت­های اجتماعی، مهارت­های ارتباطی، علاقه و فعالیت­های کلیشه­ای، مشخص می­شود( میرسچات[۲]، ۲۰۱۰).

یکی از زیر مجموعه­های این نوع اختلال، درخودماندگی با عملکرد بالا است. این اصطلاح در مورد کودکانی به­کار می­رود که اختلال درخودماندگی­ دارند، اما مهارت­های فکری و یادگیری آنها در سطح طبیعی است. حداقل یک چهارم تا یک سوم کودکانی که دارای اختلال درخودماندگی هستند در این طبقه قرار می­گیرند( اوزنوف[۳]، ۱۹۹۶؛ ترجمه­ی شریفی درآمدی، ۱۳۸۵).

با توجه به موارد ذکر شده در مورد اهمیت مهارت­های ارتباطی افراد در جامعه و همچنین نقص این مهارت در کودکان مبتلا به اختلال درخودماندگی­باعملکرد بالا، برنامه­ها و مداخلات مختلفی برای این کودکان پیشنهاد و اجرا شده است. که بیشتر این برنامه­ها مستلزم مداخلات نظام دار و رسمی هستند که معمولا در بستر برنامه­های آموزشی در مدارس و درمانگاه­های درمانی ارائه می­شوند( اصغری نکاح، ۱۳۹۰). شایان ذکر است که در این مداخلات از ابزارها و وسایل مختلفی استفاده شده است، و هر کدام به نوعی می­کوشند زمینه­ی ایجاد انگیزه، تغییر رفتار و تسهیل ارتباط و تعامل بین فردی را فراهم آورند که وسایلی نظیر اسباب­بازی­های رایج، کتاب و تصاویر، رایانه، تجهیزات سمعی و بصری، وسایل موسیقی و استفاده از ربات­های مناسب­سازی شده برای بازی یا ارتباط با کودکان درخودمانده از جمله ابزار­ها و وسایل به کار گرفته شده در این مداخلات آموزشی و توان­بخشی هستند. همچنین مرور مداخلات توان­بخشی و درمان کودکان درخودمانده نشان می­دهد که بازی­درمانی به عنوان یک درمان ایمن و همساز با ویژگی­های رشدی و شرایط کودکان درخودمانده همواره سهمی از مداخلات آموزشی، روان­شناختی و توان­بخشی این کودکان را به خود اختصاص داده است(اصغری نکاح، ۱۳۹۰).

یکی از بازی­ درمانی­های موثر، بازی­ درمانی با رویکرد شناختی­-رفتاری است. بازی درمانی شناختی رفتاری قادر به هماهنگ­سازی مداخلات رفتاری و شناختی در بازی­درمانی است. این مدل بر پایه تعامل شناخت، عواطف و رفتار شکل گرفته است. در بازی­درمانی شناختی رفتاری، تاکید فراوانی بر درگیری کودک در فرآیند درمان نسبت به سایر  درمان­ها برای کودکان کم سن وجود دارد. بازی ­درمانی شناختی-رفتاری کودک را از طریق بازی، با درمان درگیر می­کند. این نوع بازی­ درمانی ترکیبی از تکنیک­های سنتی بازی­درمانی با تکنیک­های رفتاری-شناختی است. بازی درمانی شناختی-رفتاری، با ترکیب اقدامات شناختی و رفتاری در یک الگوی بازی درمانی ایجاد شده، توسط نل[۴]( ۱۹۹۵) به ادبیات روان درمانی معرفی شد(مارک­ای[۵]، ۱۹۹۸). بازی درمانی شناختی رفتاری یک درمان نفوذ پذیر توسعه یافته است که بر قابلیت انعطاف کودکان کوچکتر تکیه می­کند، انتظار برای بیانات شفاهی با کودکان را کاهش داده و اعتماد به رویکرد تجربی را افزوده است. بازی درمانی شناختی رفتاری اقتباس نسبتا منحصر به فردی از درمان شناختی-رفتاری ویژه بزرگسالان است که برای کودکان پیش دبستانی و سال­های اول مقطع دبستانی توسعه یافته است. پیش از آغاز آن، بیشتر تکنیک های بازی ردمانی یا مبتنی بر تئوریهای روان پویشی یا درمان جو محور بودند. با هر دو دیدگاه نظری پیشین، بازی درمانی ساختار نیافته و توسط کودک هدایت می شد. بازی درمانی شناختی-رفتاری یک دیدگاه نظری جدید در روان درمانی کودک فراهم می کند، که در آن­ها مهم ترین تفاوتها بین این نوع بازی درمانی و بازی درمانی های دیگر شامل ساختار آن، اجرا روانی-تربیتی، و دیدگاه های معطوف بر هدف و مشارکتی می باشد یعنی، هم توسط کودک و هم درمانگر هدایت می شود( نل، ۲۰۰۶). چارچوب نظری این درمان شناختی مبتنی بر مدل شناختی اختلالات هیجانی است. این مدل بر پایه­ی تعامل شناخت، هیجانات و رفتار قرار دارد.

 اتیسم

اتیسم از ریشه یونانی، اتوس[۱]به معنای خود یا درخود گرفته شده است(وینگ[۲]،۱۹۸۹). اتیسم از سوی انجمن روان پزشکی امریکا به عنوان یک اختلال رشدی عمیق دسته بندی شده است و سه ویژگی اصلی دارد که همگی باید قبل از سه سالگی در کودک ظاهر شوند که عبارتند از:

۱-آسیب کیفی در عملکرد متقابل اجتماعی

۲- آسیب در ارتباط و فعالیت های ذهنی

۳- محدودیت های فوق العاده در زمینه ی علایق و فعالیت ها

اختلال درخودماندگی در سنین پیش دبستانی یعنی هنگامی که آسیب های زبان و شناخت قابل شناسایی هستند تشخیص داده می شوند. نشانه های درخودماندگی را می­توان در ۲ سال اول زندگی مشاهده کرد(استون[۳]، ۱۹۹۷).

ویژگی­های اصلی اختلال درخودماندگی

با وجود دامنه­ ی وسیع نشانه­ های درخودماندگی، تقریبا سه نشانه نقص در مهارت­های اجتماعی، نقایص زبانی و رفتارهای کلیشه­ای و یک نواخت مورد تاکید است( اکوسلیا، ۱۹۹۹؛ ترجمه کاکاوند، ۱۳۸۸)

۱-مهارت­های اجتماعی

مهارت­های اجتماعی مهارت­هایی هستند که به افراد اجازه می­دهند تا تعاملات مثبتی را با دیگران شروع کرده و ادامه دهند و شامل مهارت­هایی مانند برقراری ارتباط، حل مساله، تصمیم گیری، خودمدیریتی و روابط با همسالان می­باشد(دفن بیکر[۴]،۲۰۰۰)

مهارت­های اجتماعی بر رفتارهای فراگیرفته مطلوبی اشاره دارد که فرد را قادر می­سازد با دیگران رابطه مناسبی داشته و از واکنش­های نامعقول اجتماعی خودداری کند. مهارت­های اجتماعی طیف گسترده­ای از رفتارها از قبیل توانایی شروع ارتباط موثر و منتسب با دیگران، ارائه پاسخ­های مفید و شایسته، تمایل به رفتارهای سخاوتمندانه، همدلانه و یاریگرانه، پرهیز تمسخر، قلدری و زورگویی به دیگران را شامل می­شود(کامپز و کای[۵]، ۲۰۰۲ به نقل از گلزاری، ۱۳۸۹). این مهارت­ها مجموعه رفتارهای آموخته شده­ای است که فرد را قادر می­سازد با دیگران رابطه­ی اثر بخش داشته باشندو همکاری، مشارکت با دیگران، کمک کردن، آغازگر رابطه بودن، تقاضای کمک کردن، تعریف و تمجید از  دیگران و قدردانی کردن مثال­هایی از این نوع رفتار است( گرشام و الیوت[۶]، ۱۹۹۹؛ به نقل از بیابانگرد، ۱۳۸۴).

شناخت­ مهارت­های اجتماعی فرآیندی است که کودکان و نوجوانان را قادر می­سازد تا رفتار دیگران را درک و پیش بینی کنند. رفتار خود را کنترل نمایند و تعاملات اجتماعی خود را تنظیم کند. این مهارت­ها مجموعه­ای از رفتارهای اکتسابی هستند که از طریق مشاهد، الگودهی، تمرین و بازخورد آموخته می­شوند ودر برگیرنده رفتارهای کلامی و غیرکلامی هستند و بیشتر جنبه تعاملی دارند(کارتلج و میلبرن[۷]، ترجمه نظری نژاد، ۱۳۶۹).

در تعریفی دیگر مهارت­های اجتماعی اغلب به عنوان مجموعه­ ی پیچیده­ای از مهارت­ها در نظر گرفته شده است که شامل ارتباط، حل مساله، تصمیم­گیری، جرات­ورزی، تعاملات با همسالان و گروه و خودمدیریتی می­شود(گرشام و الیوت،۱۹۹۰؛ به نقل از فریمن،۲۰۰۳ ).

در کودکان درخودمانده مهارت های اجتماعی و ارتباطی و مراقبت از خود معمولا با افزایش سن سیر صعودی را طی می کند ولی درمقایسه با کودکان بهنجار همواره تاخیر وجود دارد. گاهی ممکن است این پیشرفت تا بزرگسالی ادامه یابد و با رفتارهای پرخاشگرانه، اضطراب و افسردگی همراه شود. تعداد محدودی از کودکان دارای اختلال درخودماندگی می توانند زندگی مستقلی داشته باشند(نلسون و ایزراییل[۸]، ۲۰۰۰).

[۱]Athos

[۲]Wing

[۳]Aston

[۴]Deffenbacher

[۵]Kampz and Kai

[۶]Gersham and Elliott

[۷]Cartledge & Milburn

[۸]Nelson and Azrael

[۱]Bernstein

[۲] Meirsschaut

^[۳]Ozonoff

[۴]Nel

[۵]Mark, A

[۱]Eric J

[۲] charlop

[۳] Mirenda

[۴]Schuler

[۵] Son-Rise programme

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .