عنوان

مقاله عزت نفس و خودپنداره تحصیلی

تعداد صفحات: ۴۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

عزت نفس از جمله اولین موضوعاتی بوده است که روان شناسان از آغاز تا کنون در مورد آن به بحث و بررسی پرداخته اند. زمانی که راجرز^[۱] مفاهیم خود ایده ال و خود ادراک شده را مطرح کرد، همان مباحثی را مورد بررسی قرار داد که اکنون تحت عنوان عزت نفس می شناسیم. همان تمایزی که بین خود پنداره و عزت نفس قائل می شویم، بین خود ایده آل و ادراک شده قائلیم.

در واقع عزت نفس بار ارزشی دارد، یعنی فرد به قضاوت درباره خود می پردازند و با کمی اهمال می توان آن را خود ایده آل تلقی کرد، یعنی آن چه فرد تمایل دارد باشد. پس تفاوت بین واقعیت و ایده ال همان شکاف بین خود پنداره و عزت نفس است(راجرز ۱۹۵۷، به نقل از بحرینی، ۱۳۷۵).

عزت نفس واژه ای است که به احساس فرد نسبت به ارزشمندی و تایید نسبت به خود مربوط است و ارزشی است که اطلاعات درون خودپنداره برای فرد دارد و از اعتقادات فرد درمورد تمام صفات و ویژگی هایی که در او است، ناشی می شود(بیابانگرد، ۱۳۷۳).

خود پنداره تحصیلی شاخصی است که دانش آموزان توانایی های و مهارت های خود را با دیگر شاگردانی که با آنان هم کلاس هستند مورد سنجش و مقایسه قرار می دهند. وانگیزه واقعی آن ها برای شرکت درسطوح آموزشی بالاتر و اشتغال به روش های عمیق بر یادگیری با توجه به خود پنداره تحصیلی آنان قابل پیش بینی می باشد به طوری که هرچه خود پنداره تحصیلی دانش آموزی بالاتر باشند انگیزه ی او برای ادامه دادن تحصیل درمقاطع بالاتر بیشتر می شود(میشی و همکاران[۲] ، ۲۰۰۱، صفحه ۱۲۳).

خود پنداره تحصیلی مجموعه ای از عقاید و نگرش ها، توجهات دانش آموزان درباره مجموعه مهارت های علمی و اجرای خود است(لنت براون و گور،^[۳] ۱۹۹۷). خود پنداره تحصیلی به طور خیلی قوی با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد (مارش،^[۴] ۱۹۹۰) و به عنوان یک سازه مهم روان شناسی شناخته شده است که بر پیشرفت تحصیلی موثر باشد(کوکلی و پتل^[۵]، ۲۰۰۷).

واژه های کلیدی: عزت نفس، خودپنداره، خودپنداره تحصیلی، عوامل موثر

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
تعاریف عزت نفس ۸
نحوه شکل گیری عزت نفس ۱۱
جنبه های خود پنداره و عزت نفس ۱۳
علل پیدایش عزت نفس ۱۴
نشانه های عزت نفس ۱۶
ارکان عزت نفس ۱۷
رشد عزت نفس ۱۹
ریشه و عوامل موثر بر عزت نفس ۲۱
نقش آموزش در ارتقاء عزت نفس ۲۲
راه های ایجاد اعتماد به نفس در دانش آموزان ۲۳
خود پنداره ۲۳
خود پنداره تحصیلی ۲۵
عوامل موثر بر خود پنداره تحصیلی ۲۷
ارتباط مفهوم خود تحصیلی (خودپنداره تحصیلی) با پیشرفت تحصیلی ۲۹
نتیجه گیری ۳۳
منابع ۳۵

 منابع

هرمزی نژاد، معصومه.، وشهنی ییلاق، منیجه و نجاریان، بهمن (۱۳۸۰). رابطه ساده و چندگانه متغییرهای عزت نفس، اضطراب اجتماعی، کمال گرایی با ابراز وجود دانشجویان شهید چمران. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز.

آدم زاده، زهره. (۱۳۷۷). بررسی تاثیر آموزش گروهی بر افزایش عزت نفس دختران شاهد  شهرستان اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی دانشگاه آزاد  اسلامی واحد خوراسگان.

برک، لورا.(۱۹۹۸).روانشناسی رشد (جلد اول از کودکی تا نوجوانی). ترجمه ی یحیی سید محمدی (۱۳۸۶).

بیابانگرد، اسماییل. (۱۳۷۲). روشهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان. تهران: انتشارات انجمن اولیا مربیان

بهلول، نسرین، رجبی، غلام رضا. (۱۳۸۶). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت نفس روزنبرگ دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران اهواز. مقالات  پژوهش های تربیتی و روان شناختی، ۱۳۸۶: ۳(۲)، ۳۳-۴۸٫

رخ فرد، مسلم. (۱۳۸۸). بررسی اثر بخشی مهارت های زندگی بر سازگاری اجتماعی و  عزت نفس دانش آموزان پسر عقب مانده ذهنی دبیرستان های شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان.

بحرینی، مسعود. (۱۳۷۵). بررسی تاثیر آموزش ابراز وجود بر میزان اعتماد به نفس و قاطعیت  دانشجویان دختر پرستاری و مامایی بوشهر. تهران: دانشکده ی توانبخشی و علوم بهزیستی.

صادقی، احمد. (۱۳۹۰). سیر و عوامل مؤثر بر رشد مسیر شغلی دانش آموزان سوم    راهنمایی، اول دبیرستان و پیش دانشگاهی. پایان نامه دکتری مشاوره مسیر شغلی: دانشگاه اصفهان.

فنونی، طلعت السادات. (۱۳۸۰). بررسی رابطه خود پنداره و سازگاری اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دختران سال اول متوسطه منطقه ۱۰ آموزش و پرورش تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه تربیت معلم.

نوابی نؤاد، شکوه. (۱۳۸۲). خانواده درمانی تضمین درمان کارآمد. تهران: انتشارات انجمن  اولیاء   ومربیان.

طاهری، ژاله. مقامی، حمید رضا. (۱۳۸۵). بررسی و مقایسه انگیزه پیشرفت، سلامت روان و خود پنداره تحصیلی دانشجویان رشته روان شناسی دانشگاه های دولتی، آزاد  و غیر انتفاعی شهر تهران در سال تحصیلی ۸۳-۸۴٫ مجله مطالعات روان شناختی،  دوره ۴/ شماره ۲٫

مقدمه

یکی از نیازهای روانی انسان نیاز به احساس خود ارزش مندی یا عزت نفس است. تحقیقات نشان می دهد، نوجوانی که از عزت نفس زیاد برخوردار است خیلی موثرتر می آموزد، روابط سود بخش تری برقرار می کند، بهتر می تواند از فرصت ها استفاده کند و خودکفا باشد و دیدگاه  روشن تری نسبت به مسیر زندگی خود داشته باشد. بعضی محققین اعتقاد دارند که خود پنداره و عزت نفس دو جزء متفاوتند. خود پنداره عبارت است از نحوه ادراک فرد از خود، رفتار خود و نگرش نسبت به تصورات دیگران ازخود، درحالی که عزت نفس خشنودی فرد نسبت به خودپنداره را شامل می شود (کالاهان[۱]، وارن[۲]  و کورفیکس[۳]  ۱۹۹۰، به نقل از بحرینی، ۱۳۷۵).

اهمیت عزت نفس برای کسانی که با کودکان و نوجوانان سرو کار دارند امری روشن است، روان شناسان و جامعه شناسان ، عزت نفس مثبت را به عنوان هسته مرکزی سازگاری اجتماعی تلقی می کند که این دیدگاه ریشه ی تاریخی و عمیق دارد. یافته های تجربی جدید ارتباط بین عزت نفس مثبت را با عملکرد موثر و مطلوب شخصیت کودکان و نوجوانان است. برخورداری از اراده و عزت نفس قوی و ابتکار، خلاقیت و نوآوری ،‌سلامت فکر و بهداشت روانی روابطه مستقیمی با میزان احساس خود ارزشمندی فرد دارد.

برخورداری از احساس خود ارزشمندی و عزت نفس به مثابه یک سرمایه و ارزش حیاتی محسوب شده و از جمله عوامل عمده در شکوفایی استعدادها و خلاقیت است(براندن[۴] ۱۹۹۱، ترجمه قراچه داغی ۱۳۸۰).

مفهوم خودپنداره تحصیلی به معنای درک و ارزیابی دانش اموز از میزان توانایی های علمی خود در محیط تحصیلی است که بر اساس مقایسه با محیط هایاجتماعی و افراد اطراف شکل می گیرد. د ر مقاله ای توسط  کوربیر[۵] به نظریه ی شاولسون[۶] اشاره شده است که در آن خود انگاره به هرمی تشبیه شده که راس آن خود پنداره به عنوان مبحثی کلی قرار دارد و پایین هرم به دو بخش خود پنداره ی تحصیلی و غیر تحصیلی تقسیم شده است. خود پنداره ی تحصیلی نیز خود به چهار بخش انگلیسی، تاریخ، ریاضیات و علوم تقسیم شده است. بنابراین عموما پیشنهاد شده که در هنگام ارزیابی خود پنداره ی تحصیلی مواد درسی جدا مورد بررسی قرار گیرند(کوربیر و همکاران، ۲۰۰۶). خود پنداره تحصیلی عمدتا تعیین کننده ی موفقیت یا شکست فرد در محیط تحصیلی است که عمدتا نشانه ی آن نمرات به دست آمده توسط فرد است. علت این مسئله عموما ایجاد شدن حس رقابت در فرد در پی خود پنداره ی تحصیلی است که منجر به پیشرفت دانش آموز می گردد. خود پنداره ی تحصیلی و موفقیت تحصیلی رابطه ای دو طرفه دارند. بدین نحو که موفقیت تحصیلی نشان دهنده ی خود پنداره ی تحصیلی و نیز خود پنداره ی تحصیلی پیش بینی کننده ی موفقیت تحصیلی است. نظریه ی BFLPE[7] به تاثیر شرکت دانش آموز در کلاس هایی فراتر از توانایی او بر روی خود پنداره ی تحصیلی و موفقیت تحصیلی می پردازد(رودریگز[۸]، ۲۰۰۹).

تعاریف عزت نفس

عزت نفس از جمله اولین موضوعاتی بوده است که روان شناسان از آغاز تا کنون در مورد آن به بحث و بررسی پرداخته اند. زمانی که راجرز^[۹] مفاهیم خود ایده ال و خود ادراک شده را مطرح کرد، همان مباحثی را مورد بررسی قرار داد که اکنون تحت عنوان عزت نفس می شناسیم. همان تمایزی که بین خود پنداره و عزت نفس قائل می شویم، بین خود ایده آل و ادراک شده قائلیم.

در واقع عزت نفس بار ارزشی دارد، یعنی فرد به قضاوت درباره خود می پردازند و با کمی اهمال می توان آن را خود ایده آل تلقی کرد، یعنی آن چه فرد تمایل دارد باشد. پس تفاوت بین واقعیت و ایده ال همان شکاف بین خود پنداره و عزت نفس است(راجرز ۱۹۵۷، به نقل از بحرینی، ۱۳۷۵).

از سوی دیگر در زمینه اهمیت عزت نفس می توان به کار مزلو^[۱۰] اشاره کرد که یک روان شناس انسان گرا است و نیاز به عزت نفس را پس از ارضای نیازهای زیستی، مورد تأکید قرار داده و اجزاء آن را شامل نیاز به احساس ارزشمندی، موفقیت و مسئولیت برشمرد. به عبارتی دیگر ، عزت نفس شامل اجزاء موفقیت، داشتن کفایت و دستیابی به نتایج رضایت بخش در انجام وظایف است. مازلو می گوید: همه ی افراد (به استثنای کسانی که بیمار هستند) به ارزیابی ثابت، استوار و معمولاً عالی از خودشان و احترام به خود یا عزت نفس تمایل دارند.

[۱] -Kalaham

[۲] -Waren

[۳] -Kurfiex

[۴] -Bran dem

[۵]– Corbière

[۶]– Shawelson

[۷] -Big-Fish-Littlt-Pond-Effect

[۸]– Rodriguez

[۹] – Rogers

[۱۰] – Maslow

[۱] – Rogers

[۲]– Michie

[۳] – Lent, Broen & Gore

[۴] – Marsh

[۵] – Cokley & Patel

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .