پایان نامه اتحاد و اختلاف افق ها در ثبوت رؤیت هلال به صورت فایل word   ( ورد ) و قابل ویرایش می باشد . که دارای ۹۸ صفحه بوده و جهت دریافت و دانلود متن و فایل کامل آن می توانید بر روی گزینه خرید انتهای متن کلیک نمایید و پس از وارد نموده اطلاعات و آدرس ایمیل خود قادر به پرداخت آنلاین و دریافت آنی متن کامل و فایل ورد مقاله و پروژه مربوطه باشید . همچنین لینک دانلود تحقیق مربوطه همان لحظه به آدرس ایمیل شما ارسال می گردد.

منابع

۱٫ (سوره یونس), آیه ۵٫
۲٫ (تحریرالوسیله), امام خمینى ج۱/۴۴۰ ـ ۴۵۵, دارالتعارف, بیروت.
۳٫ (سوره بقره), آیه ۱۸۹٫
۴ و۵٫ (سوره احقاف), آیه ۵٫
۶٫ (تحریرالوسیله), ج۲/۳۳۵٫
۷٫ (سوره بقره), آیه ۲۲۸; (تهذیب الأحکام), محمدبن حسن طوسى, ج۴/۱۷۳, دارالتعارف, بیروت.
۸٫ (وسائل الشیعه), شیخ حر عاملى, ج۱۵/۴۴٫ داراحیاءالتراث العربى, بیروت.
۹٫ (همان مدرک), ج۱۸/۵۲۶; ج۱۳/۱۴۳; ج۱۵/۴۵۱٫
۱۰٫ (همان مدرک), ج۱۸/۵۲۶; ج۶/۸۲٫
۱۱٫ (المقصود من الجمل والعقود), نجم الدین جعفر بن حسن, معروف به محقق حلى, تحقیق رضا استادى, چاپ شده در (الرسائل التسع)/۳۵۰, کتابخانه آیت اللّه مرعشى نجفى, قم; (نهایه الأحکام فى معرفه الأحکام), علامه حلى, تحقیق سیدمهدى رجائى, ج۲/۴۴۰, مؤسسه اسماعیلیان, قم.
۱۲٫ (بحارالأنوار), محمدباقر مجلسى, ج۵۵/۱۲۴, مؤسسه الوفاء, بیروت.
۱۳٫ (فقه الأمام جعفرالصادق), محمدجواد مغنیه, ج۲/۷۲, دارالتعارف للمطبوعات, بیروت.
۱۴٫ در همین راستا, اختلاف و ناهماهنگى در تعیین روز دهم ذیحجه و برگزارى اعمال روز عید قربان در مراسم حج براى برخى از قائلان به عدم تعمیم و نیز گروهى از مسلمانان, مشکلات فراوانى را ایجاد مى کند. همه ساله, گرفتن مراسم جداگانه, در روزهاى قبل و یا بعد از آن, از سوى برخى از علماء علاوه بر دردسرها و مشقتهاى فراوان براى خود آنان, اسباب اختلاف و تشتت مسلمانان و بدبینى گروهى از آنان را پدید مى آورد.
۱۵٫ (فتح البارى فى شرح صحیح البخارى), ابن حجر عسقلانى, ج۴/۱۲۳٫
۱۶٫ (مقنعه), شیخ مفید/۲۹۶, کنگره جهانى شیخ مفید.
۱۷٫ (شرایع الأسلام), نجم الدین جعفر بن حسن, محقق حلى, ج۱/۲۰۰, دارالأضواء, بیروت.
۱۸٫ (المبسوط فى فقه الأمامیه), شیخ طوسى, ج۱/۲۶۸, المرتضویه لأحیاء الآثار الجعفریه, قم.
۱۹٫ (النهایه, فى مجرد الفقه والفتاوى) شیخ طوسى/۱۵۱, دارالکتاب العربى, بیروت.
۲۰٫ (المهذب), عبدالعزیز بن البراج الطرابلسى, ج۱/۱۹۰, مؤسسه انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین, قم.

فهرست مطالب

اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال ۱
معیار در اختلاف افق چیست؟ ۲
پیشینه بحث ۳
نظریه مشهور ۴
نظر فقهاى عامه ۱۶
خلاصه دیدگاهها ۱۸
معیار در نزدیکى و دورى شهرها ۱۹
اختلاف در طلوع و غروب خورشید ۲۰
امکان رؤیت, با نبود مانع ۲۳
اختلاف اقالیم و تفاوت مناظر ۲۴
منزله و مرحله ۲۵
دلایل قائلان به عدم تعمیم ۲۶
۱٫ ظاهر آیه شریفه: ۲۷
۲٫ روایات: ۲۸
الف . روایات رؤیت هلال. ۲۹
ب . روایات شهادت به رؤیت ۳۰
۳٫ قیاس رؤیت هلال به طلوع و غروب خورشید. ۳۲
۴٫ عقل. ۳۶
۵٫ سیره مسلمانان: ۳۸
۶٫ اجماع ۳۹
۷٫ شهرت: ۳۹
۸٫ روایت کُرَیب: ۴۰
نتیجه دلایل قائلان به عدم تعمیم ۴۴
ادله قائلان به تعمیم ثبوت هلال ۴۴
وضعیت تکوینى ماه ۴۵
اختلاف حرکت ماه با خورشید ۴۷
وحدت خسوف (ماه گرفتگى) ۵۱
۱٫ از ظاهر کتاب ۵۳
۲٫ اطلاق روایات ۵۵
۳٫ روایات خاصّه. ۵۹
۴٫ رؤیت طریق است نه موضوع ۶۲
مؤیدات نظریه تعمیم ۶۶
۱٫ وحدت لیله القدر ۶۶
۲٫ وحدت عید فطر و قربان ۶۷
۳٫ دعاى سمات ۶۸
۴٫ سیره پیامبر (ص) ۶۹
۵٫ علم ۷۰
۶٫ مذاق شرع ۷۱
۷٫ عدم معیار براى دورى ونزدیکى ۷۲
۸٫ حرمت روزه در روز عید فطر و قربان ۷۳
۹٫ پیامدها ۷۳
نتیجه: ۷۴
منابع ۷۷

چکیده

در این مقاله به بررسی اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال، معیار در اختلاف افق، معیار در نزدیکی و دوری شهرها، اختلاف در طلوع و غروب خورشید، اختلاف اقالیم و تفاوت مناظر، دلایل قائلان به عدم تعمیم، نتیجه دلایل قائلان به عدم تعمیم، ادله قائلان به تعمیم ثبوت هلال، اختلاف حرکت ماه با خورشید، وحدت خسوف،  و مؤیدات نظریه تعمیم می پردازد.

سیر طبیعى ماه و پیدایش شکلهاى گوناگون در جرم آن, سبب تقسیم زمان به برهه هاى کوچک و بزرگ مى گردد: ماه و سال. ماه, در حقیقت تقویمى است در صفحه طبیعت.

رؤیت هلال ماه, از راههاى ثبوت آغاز ماه, بلکه مهمترین و طبیعى ترین و ساده ترین راه است. مردم مسلمان, با هلال ماه رمضان روزه مى گیرند و چون هلال شوال را دیدند, روزه مى گشایند و نماز عید به پا مى دارند. ولى آیا ثبوت رؤیت هلال, در شهرى براى مردمان همان شهر حجّت است یا براى مسلمانان خارج شهر نیز, حجیت دارد؟ در صورت حجیّت, آیا براى همه مسلمانان, در هر شهر و مملکتى که باشند, چه دور و چه نزدیک, یا تنها براى شهرهاى مجاور و هم افق محل رؤیت کار ساز است؟

آیا در شهرهاى دور نیز, بین شهرهایى که در جانب شرقى محل رؤیت قرار دارند و شهرهایى که در جانب غربى, فرقى نیست, یا این که در شهرهاى غربى محل رؤیت, حکم به ثبوت هلال مى شود, ولى در شهرهاى شرقى آن ثابت نیست.

در مسأله جواز تعمیم رؤیت هلال به دیگر شهرهاى اسلامى, بین فقهاى اسلام اختلاف است و دو قول عمده در مسأله ابراز شده:

* قول مشهور. اعتقاد به ثبوت رؤیت هلال در شهر محل رؤیت و شهرهاى مجاور و هم افق, نه دیگر شهرها.

* قول غیر مشهور. اعتقاد به تعمیم ثبوت رؤیت هلال به تمامى شهرهاى اسلامى, چه دور و چه نزدیک, چه هم افق و چه غیر هم افق.

در میان فقهاى عامه نیز اختلاف است. مشهور معتقد به تعمیم هستند. ابوحنیفه و برخى از شافعیه همچون مشهور فقهاى شیعه نظر دارند.

در منابع روایى, سخنى از پیامبر و ائمه (ع) در مورد شهرهاى نزدیک و دور و مسأله تعمیم و یا عدم تعمیم رؤیت هلال, وجود ندارد. آنچه هست, در مورد بیان راههاى ثبوت هلال و طرق معتبر شرعى است.

نظریه تعمیم, در میان فقهاى شیعه بیشتر از زمان مرحوم علامه به بعد پیدا شده و در میان معاصرین, طرفداران بیشترى پیدا کرده است.

مسأله نزدیکى و دورى شهرها, که مبناى قول به عدم تعمیم است, ضابطه و تعریف مشخصى ندارد و در مورد میزان نزدیکى و دورى شهرها, آراء و نظریه هاى گوناگونى ابراز شده است.

در مسأله جواز تعمیم رؤیت هلال به دیگر شهرهاى اسلامى, بین فقهاى اسلام اختلاف است و دو قول عمده در مسأله ابراز شده:

* قول مشهور. اعتقاد به ثبوت رؤیت هلال در شهر محل رؤیت و شهرهاى مجاور و هم افق, نه دیگر شهرها.

* قول غیر مشهور. اعتقاد به تعمیم ثبوت رؤیت هلال به تمامى شهرهاى اسلامى, چه دور و چه نزدیک, چه هم افق و چه غیر هم افق.

در میان فقهاى عامه نیز اختلاف است. مشهور معتقد به تعمیم هستند. ابوحنیفه و برخى از شافعیه همچون مشهور فقهاى شیعه نظر دارند.

در منابع روایى, سخنى از پیامبر و ائمه (ع) در مورد شهرهاى نزدیک و دور و مسأله تعمیم و یا عدم تعمیم رؤیت هلال, وجود ندارد. آنچه هست, در مورد بیان راههاى ثبوت هلال و طرق معتبر شرعى است.

نظریه تعمیم, در میان فقهاى شیعه بیشتر از زمان مرحوم علامه به بعد پیدا شده و در میان معاصرین, طرفداران بیشترى پیدا کرده است.

مسأله نزدیکى و دورى شهرها, که مبناى قول به عدم تعمیم است, ضابطه و تعریف مشخصى ندارد و در مورد میزان نزدیکى و دورى شهرها, آراء و نظریه هاى گوناگونى ابراز شده است.

براى نظریه مشهور, دلایلى اقامه شده که مهمترین آن, قیاس طلوع و غروب قمر, به طلوع و غروب خورشید و مسأله اختلاف افقهاست.

وضعیت تکوینى ماه و حرکت آن با حرکت زمین و طلوع و غروب خورشید, تفاوت دارد و قیاس رؤیت هلال, به طلوع و غروب خورشید, قیاس مع الفارق است.

خروج ماه از محاق, امر واحدى بیش نیست و تا فاصله اى که اختلاف افق بین شهرها به اندازه اى نباشد که شب و روز با هم فرق کند, براى همه, با اندک تفاوتى قابل رؤیت و براى همه آن شهرها اول ماه است.

طرفداران نظریه عدم تعمیم, در میان اهل سنت نیز, براى اثبات نظر خویش دلایلى اقامه کرده اند که مهم ترین آن, روایت کریب است که از نظر سند و دلالت, نمى شود به آن اعتماد کرد.

طرفداران نظریه تعمیم, علاوه بر بهره گیرى از وضعیت تکوینى ماه و نیز مسأله وحدت خسوف, به اطلاق روایات و آیه شریفه استدلال کرده اند.

افزون بر دلایلى که براى قول به تعمیم اقامه شد, به دلایلى تبرعى و مستنداتى که بر نظریه تعمیم تأکید مى کند نیز, استناد شده است.

واژه های کلیدی: اختلاف افقها ،ر ثبوت رؤیت هلال، نزدیکی و دوری شهرها، طلوع و غروب خورشید، اقالیم و تفاوت مناظر، قائلان به عدم تعمیم، قائلان به تعمیم ثبوت هلال، حرکت ماه با خورشید،  وحدت خسوف، 

اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال

سیر طبیعى ماه و پیدایش شکلهاى گوناگون در جرم آن, سبب تقسیم زمان به برهه هاى کوچک و بزرگ مى گردد: ماه و سال. ماه, در حقیقت تقویمى است در صفحه طبیعت. خطوط برجسته این تقویم طبیعى, چنان خوانا و گویاست که هر کسى مى تواند آن را بنگرد و اعمال و افعال خویش را مطابق آن تنظیم نماید.

(و قدرّه منازل لتعلموا عدد السنین والحساب …۱).

بسیارى از تکالیف فردى و اجتماعى, چه واجب و چه مستحب, بستگى به رؤیت هلال ماه و ثبوت آغاز و پایان آن دارد: روزه ماه مبارک رمضان, عید فطر, وقوف به عرفات در روز نهم ذى حجه, وقوف در مشعر, در شب دهم ذى حجه, بیتوته در سرزمین منى۲, در شبهاى یازدهم و دوازدهم ذى حجه, اعمال روز عید قربان و …

(قل هى مواقیت للناس والحج …۳).

علاوه بر این, ماههاى قمرى, نقش بنیادى در تنظیم و تعیین امورى چون: مدت۴ حمل, مدت شیردهى کودکان۵, زمان یائسگى۶ , عده زنان در طلاق۷ و وفات۸, اجراى حدود الهى۹, آغاز بلوغ شرعى, زمان تعلق زکات۱۰ و …۱۱ دارند.

همین نقش کار ساز و اساسى ماه در امور معاش و معاد۱۲ و دین و دنیاى مردم, سبب گردیده مسأله رؤیت هلال, در حوزه تفکر اسلامى جایگاه ویژه اى بیابد. فقها, مسائل و فروعى را بر آن مترتب ساخته اند, راههایى را فرا روى مردم قرار داده اند و در کتابهاى صوم و حج و یا در رساله هاى مستقل, به کند و کاو در این باره پرداخته اند.

بسیارى از اعمال و سنت هاى اسلامى, از جمله فریضه عظیم حج و روزه ماه رمضان, افزون بر جنبه عبادى, جنبه هاى سیاسى و اجتماعى نیز دارند. امت اسلامى, با برگزارى این عبادات, شکوه و اقتدار اسلام و نیز وحدت و همدلى و همگامى میلیونها انسان مسلمان خاضع در برابر اراده خداوند را به نمایش مى گذارند.

ملیتهاى مختلف, با ویژگیهاى فرهنگى و قومى و نژادى و زبانى گونه گون, در زمان و مکان واحدى گرد مى آیند و عظمت و شکوه اسلام را به بهترین و زیباترین وجه مى نمایانند. ولى متأسفانه, گه گاهى, به خاطر ناهماهنگى در ثبوت رؤیت هلال, بر این مراسم ارزشمند و والا, خدشه وارد مى آید و آثار و پیامدهاى نامطلوبى در بین ملل اسلامى, به بار مى آورد و نوعى سر در گمى و بلاتکلیفى براى مسلمانان, به وجود مى آورد. مثلاً, در سال ۱۳۵۸ هـ . ق/۱۹۳۹ م. عید قربان در مصر, دوشنبه, در حجاز سه شنبه و در بمبئى, چهارشنبه (با فاصله سه روز اختلاف) برگزار شد.

در سال ۱۳۹۱ هـ . ق/۱۹۷۱ م. یکى از مراجع بزرگ تقلید, روز جمعه را عید اعلام کرد و در همان سال, از سوى مراجع دیگر, روز شنبه, عید فطر اعلام شد۱۳٫

همین گوناگونى رؤیتها و اعلامها, گه گاهى, در مراسم حج و عید قربان رخ مى دهد و مشکلات جبران ناپذیرى براى حج گزاران به وجود مى آورد۱۴٫

اکنون باید به بررسى پرداخت و منشأ این ناهماهنگى را جُست. گوناگونى افقهاى شهرهاى اسلامى موجب این ناهماهنگیها شده اند, یا فاصله طولانى شهرهاى مسلمان نشین از یکدیگر؟

مقاله و پروژه و تحقیق ها به صورت فایل ورد و قابل دانلود می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد. ضمنا همان لحظه لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می گردد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید