عنوان

مقاله منبع کنترل

تعداد صفحات: ۲۱

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

منبع کنترل عبارت است از باور کلی و پایدار فرد به مهارپذیری نتایج و پیامدهای زندگی (راتر، ۱۹۶۶). راتر این الگوی اعتقادی را به صورت پیوستاری از باور به مهارپذیر بودن نتایج و پیامدها (منبع کنترل درونی) تا باور به مهارناپذیر بودن آن‌ها (منبع کنترل بیرونی) تبیین کرده است.

منبع کنترل به اعتقاد افراد در مورد چگونگی کنترل محیط اشاره دارد که دو دسته درونی و بیرونی تقسیم می‌گردد. افراد با جهت‌گیری درونی معتقدند مهارت، تلاش و رفتار مسؤولیت پذیر به پیامدهای مثبت منجر می‌شود و بالعکس. افراد با جهت‌گیری بیرونی معتقدند که رویدادها از طریق شانس، قدرت دیگران و عوامل ناشناخته و غیرقابل‌کنترل معین می‌گردند (راتر، ۱۹۶۶). از لحاظ سلامت روانی مشخص شده است که درونی‌ها سازگاری بهتری دارند. اعتقاد بیرونی نشانه‌ای از اختلالات روانی مانند افسردگی و اسکیزوفرنی می‌باشد و افراد درونی برعکس بیرونی‌ها مستقل‌تر و دارای پیشرفت هستند (قاسمی، ۱۳۷۵؛ به نقل از خسروی).

واژه های کلیدی:منبع کنترل، منبع کنترل درونی، منبع کنترل بیرونی، ویژگی‌های افراد با منبع کنترل درونی ،ویژگی‌های افراد با منبع کنترل بیرونی

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
منبع کنترل ۷
تعریف منبع کنترل ۸
منبع کنترل درونی ۹
منبع کنترل بیرونی ۱۰
ویژگی‌های افراد با منبع کنترل درونی ۱۱
ویژگی‌های افراد با منبع کنترل بیرونی ۱۲
تفاوتهای رفتاری ۱۳
تفاوت ها در سلامت جسمانی ۱۳
پیشینه منبع کنترل ۱۴
نتیجه گیری ۱۷
منابع و مأخذ ۱۸

منابع

۱- میر هاشمیان، حمیرا، ۱۳۷۸، تاثیرات اعتقادات مذهبی در شکل گیری منبع کنترل و نیم رخ روانی دانشجویان دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی ، ۱۳۷۸؛ ۸: ۷۶-۶۹٫

۲- مطهری، مرتضی، ۱۳۶۱، انسان و سرنوشت، تهران: انتشارات صدرا.

۳- شولتز، داون و الن شولتز، سیدنی، ۱۳۸۰، نظریه های شخصیت، مترجم: یحیی سید محمدی، تهران:  انتشارات نشر ویرایش.

۴- فراهانی، محمدتقی، ۱۳۷۸، روا نشناسی شخصیت نظریه، تحقیق، کاربرد ، تهران : دانشگاه تربیت معلم.

۵- بیابانگرد، اسماعیل، ۱۳۷۸، روشهای افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان، چاپ پنجم، تهران:  انتشارات انجمن اولیا و مربیان.

۶- قاسمی، طاهره، ۱۳۷۵، بررسی ارتباط بین منبع کنترل و شیوه های مقابله و نیمرخ های روانی دختران در نظام جدید آموزش و پرورش در شهر تهران، پایان نامه ارشد، روانشناسی، دانشگاه الزهرا(س).

۷- خدیوی، اسداله؛ وکیلی مفاخری، افسانه، ۱۳۹۰، رابطه بین انگیزه پیشرفت، منبع کنترل، خودپنداره  و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال اول متوسطه نواحی پنج گانه تبریز، مجله علوم تربیتی، سال  چهارم، شماره ۱۳، بهار ۱۳۹۰، ص.ص، ۶۶-۴۵٫

۸- شیخ، محمود؛ یوسفی، بهرام؛ حسنی، زهره؛ زپویار، فرزاد، ۱۳۸۵، بررسی و مقایسه منبع کنترل و  احساس تنهایی در بین دختران ورزشکار و غیر ورزشکار، پژوهش در علوم ورزشی، شماره دهم،  ص ۱۳۵-۱۲۵٫

۹- یار یاری، فریدون؛ مرادی، علیرضا؛ یحیی زاده، سلیمان، ۱۳۸۶، رابطه هوش هیجانی و منبع کنترل   با سلامت روانشناختی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران، مطالعات روانشناختی، دوره ۳ ، شماره    ۱۰ ، ۴۰-۲۱٫

۱۰-خسروی، زهره و آقاجانی، مریم. (۱۳۸۲). بررسی رابطه بین سلامت روان، منبع کنترل و شیوه مقابله‌ای دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه شهر تهران. مجله‌ی مطالعات علوم اجتماعی روان‌شناختی زنان، بهار ۸۲، شماره جلد ۱، صص ۵۴-۱۹٫

 مقدمه

مفهوم منبع کنترل به این مربوط است که شخص تا چه اندازه باور دارد که بر شرایط خود مؤثر بوده و کنترل دارد. منبع کنترل اولین بار در نظریه یادگیری راتر در سال ۱۹۶۵ مطرح شد. راتر مفهوم منبع کنترل را برای انکار نمودن تفاوت‌های شخصیت در عقاید ما نسبت به منبع تقویمان معرفی نمود. پژوهش راتر نشان داده است که برخی از مردم معتقدند تقویت وابسته به رفتار خود آن‌هاست. دیگران فکر می‌کنند که تقویت توسط نیروهای بیرونی کنترل شده است. منبع کنترل به میزان اعتقاد فرد در مورد کسب پاداش از طریق کوشش شخصی اطلاق می‌شود (راتر، ۱۹۶۶).

راتر و هاچریچ[۱] (۱۹۷۵) در نظریه ی یادگیری اجتماعی خود بر این عقیده است که بعضی از افراد خود را مسئول شکست ها یا موفقیت های خود (نتایج عملکرد) می دانند در صورتی که بعضی دیگر، محیط و شانس و غیره را. افرادی که خود را مسئول موفقیت و شکست خود می دانند از منبع کنترل درونی برخوردارند و افرادی که دیگران و محیط را مسئول موفقیت یا شکست خود می دانند، منبع کنترل بیرونی دارند.

مفهوم منبع کنترل، به توانایی انسان در کنترل شرایط و رویدادهای محیطی معطوف می گردد و بر اساس این تئوری، افراد به دو دسته تقسیم می شوند. یکی، افراد دارای منبع کنترل درونی که خود را بر احساسات، رفتار و شرایط زندگی خود مسلط دانسته و در تغییر و اصلاح آن فعالانه می کوشند و موفقیت ها و شکست های خود را به عوامل درونی خود نسبت می دهند. این افراد در مقابل رویدادهای زندگی از موضع برتر و فعالانه تری برخوردارند و دارای اعتماد به نفس بیشتری هستند. دوم، افراد دارای منبع کنترل بیرونی که خود را مسلط بر شرایط و رویداد های زندگی ندانسته و حوادث زندگی خود را به عوامل بیرونی از قبیل شانس، سرنوشت و قدرت دیگران نسبت می دهند. به نظر می رسد که این افراد به توانمندی ها و تلاش های خود متکی نیستند و از اعتماد به نفس پایین تر و در مقابل رویدادهای زندگی از موضعی انفعال پذیرتر برخوردارند (میر هاشمیان، ۱۳۷۸).

بیرونی بودن افراطی در شکل درماندگی آموخته شده و پرهیز از مسئولیت و تلاش و درونی بودن افراطی نیز به لحاظ این که واقعیت را به مبارزه می طلبد، نابهنجار است (کلین و کلر[۲]، ۱۹۹۶). هاریس، لیندا و پاملا[۳] (۲۰۰۲) در تحقیقی اثبات کردند که افراد با منبع کنترل درونی سازگاری روان شناختی بهتری را نشان می دهند. در تحقیق دیگری بروس، روی و آدرین[۴] (۲۰۰۲)، در بررسی ۳۳۲ مدیر نشان دادند که افراد دارای منبع کنترل بیرونی دارای استرس بیشتر به خصوص در ارتباطات بین فردی، رضایت شغلی پایین تر و سلامت روانی کمتری بودند.

 منبع کنترل

یکی از سوالات اساسی که همواره ذهن بشر را به خود اشتغال داشته، این است که آدمی چقدر بر زندگی و سرنوشت خود تسلط دارد. و چقدر نیروهای خارج از وجودش در تعیین سرنوشت او دخیل هستند و کنترل زندگی او را در اختیار می گیرند. افراد طبعاً علاقمند هستند که بدانند آیا سرنوشت مختوم و قطعی که تخلف ناپذیر است زندگانی آن ها را تعیین می کند و او از خود در این راهی که می رود اختیاری ندارد و مانند پر کاهی در کف تند بادی است یا خیر چنین سرنوشتی در کار نیست و او می تواند مسیر زندگی خود را تعیین کند (مطهری، ۱۳۶۱).

روان کاوان با نگرش خاص خود به دوران رشد و تکیه بر نقش پنج سال اول زندگی در واقع نگاهی جبرگرایانه بر رفتارهای بشر دارند و او را اسیر غرایز می دانند و عوامل بیرونی را در تعیین سرنوشت فرد صاحب نقش اساسی و اصلی می دانند و همچون اسکینر[۵] (۱۹۷۱) و پیروان وی در موضع گیری خود عوامل محیطی را تعیین کننده رفتارهای ما می دانند، هدف آن ها این است که ما تحت کنترل پاداش ها و تنبیه های بیرونی هستیم و اراده آزاد، زاییده تخیلات ماست، یا چیزی که سلیگمن[۶] (۱۹۷۵) آن را درماندگی آموخته شده، نامیده است بنا به تعریف او عبارت است از اعتقاد به اینکه نتایج به دست آمده از سوی فرد، مستقل از اعمال انجام شده به وسیله او هستند.

انسان گرایان بر خلاف این دو دیدگاه انسان را حاکم بر سرنوشت خود می دانند و بر نیروها و آرزوهای انسان، اراده آزاد و تحقق امکانات و استعدادهای انسان تاکید می ورزند و او را موجودی خلاق، و در حال رشد و شکوفایی می دانند، که می داند چه می کند، برای چه می کند، و کاملاً بر رفتار خود کنترل دارد (شولتز[۷]، ۱۹۹۴؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۰).

[۱] .Rutter & Hochreich

[۲] .Klein & Keller

[۳] .Harris, Linda & Pamela

[۴] .Bruce, Roy & Adrian

[۵] .Skinner

[۶] .Seligman

[۷] .Schultz

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .