عنوان
مقاله راهبردهای مقابله با استرس
تعداد صفحات: ۲۸
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
یکی از جدی ترین مسائل بشر از گذشته تا کنون استرس یا فشار روانی[۱] بوده است. پیچیدگی زندگی در دنیای امروز به حدی است که مواجهه با انواع استرس و تنیدگی را اجتناب ناپذیر می سازد و مادامی که انسانها ناگزیر به رویارویی با تنیدگی های مختلف هستند، آسیب پذیر بوده و سازگاری آنها با محیط در معرض خطر است. بنابراین کسب مهارت هایی جهت مقابله موثر با استرس ها برای حفظ سلامت جسمی و روانی و بهزیستی انسان از اهمیت خاصی برخوردار است.
رویدادهای پیش بینی ناپذیر و غیر قابل کنترل بیشتر از رویدادهایی که فرد کنترل بیشتری بر آن دارد، سبب استرس می شوند. واکنش انسان ها به استرس متفاوت است به طوری که میزان تحمل فشار در عده ای بسیار بالا و در بعضی پایین است. این تحمل از عوامل متعددی تاثیر پذیر است از جمله عوامل ژنتیکی، تجربیات گذشته فرد، ویژگی های شخصیتی، شرطی شدن های قبلی فرد و تجربیات فرد در محیط خانواده. افراد پرورش یافته در محیط های خانوادگی که تنش در آنها سال ها ادامه یافته معمولا در برابر فشارها واکنش های قوی تری نشان می دهند (رایس[۲]، ترجمه فروغان،۱۳۸۷).
پیچیدگی زندگی در قرن اخیر و رشد و پیشرفت در عرصه های مختلف زندگی باعث شده انسان به طور مداوم در معرض استرس های متعدد و اختلالات ناشی از آن قرار گیرد. بر اساس تئوری های روانشناختی، راهبردهای مقابله با استرس نقش اساسی در سلامت روان افراد داشته و مفهوم استرس به تنهایی در توضیح و پیش بینی وضعیت افراد، بدون در نظرگرفتن مهارت های مقابله ای آنها ارزش محدودی دارد و به بیان دیگر، هر چه منابع افراد برای مقابله بهتر باشد؛ کمتر احتمال دارد گرفتار موقعیت هایی شوند که در آنها آسیب پذیرند (جفن[۳] و همکاران،۲۰۰۶؛ ولرات و ترگسن[۴] ،۲۰۰۰؛ بهروزیان و نعمت پور،۱۳۸۶).
در هر موقعیت فشار زا، راه های مختلفی برای کنار آمدن وجود دارد. روش های مورد استفاده افراد برای مواجهه با این موقعیت ها هم می تواند از ثبات برخوردار باشد وهم می تواند تغییر پذیر باشد. اگرچه استفاده از بعضی روش های کنار آمدن ظاهرا تحت تاثیر عوامل شخصیتی قرار دارند، استفاده از بسیاری از روش های کنار آمدن تحت تاثیر زمینه و بافت آن موقعیت قرار دارد. هر چه فشار روانی و تلاش برای کنارآمدن با آن بیشتر باشد، احتمال بروز نشانگان جسمی و روانشناختی بیشتر است و هر چه احساس تسلط فرد بر موقعیت بیشتر باشد، بهداشت جسمی و روانی وی بالاتر است. گرچه ارزش هر یک از اشکال کنار آمدن، بستگی به بافتی دارد که در آن مورد استفاده قرار می گیرند، معمولا روش حل مساله شکل مناسب تری برای کنار آمدن است تا روش فرار-اجتناب ( پروین و جان[۵]، ترجمه جوادی و کدیور، ۱۳۸۲).
انتخاب راه های مقابله مناسب در برابر فشارهای روانی، از تاثیر تنیدگی بر سلامت روان کاسته و به سازگاری روانی منجر می شود (پااول هان[۶]،۱۹۹۴،به نقل از قریشی راد،۱۳۸۹). به طور کلی طبیعت چند بعدی و نقش دائما در حال تغییر مقابله، برداشت های متفاوت از آن را ایجاب می کند به نحوی که گاه به عنوان منبع شخصیتی و گاه به عنوان پاسخ در نظر گرفته می شود. به نظر برخی تنیدگی در تعامل فرد و محیط قراردارد و نه در رویداد یا در درون فرد و راه های مقابله ای در مواردی به کار برده می شود که پاسخ های عادی ناکافی باشند (وایت[۷]، ۱۹۹۲؛ جکسن و بسما[۸]،۱۹۹۰؛ لازاروس[۹]، ۱۹۸۸؛ فلکمن[۱۰] و لازاروس، ۱۹۸۸؛ به نقل از قریشی راد،۱۳۸۹).
پژوهش ها نشان داده است که تفسیر و برآورد هر فرد از رویدادهای زندگی اش اهمیتی بیش از خود آن رویدادها دارد (کاپلان و سادوک، ۲۰۰۰، به نقل از شاهمیری و قریشی زاده، ۱۳۸۵). کار شناختی به منظور تغییر پاسخ درونی فرد یکی از راهبردهای مقابله ای با رویدادهای تنیدگی زا است چراکه رویدادها به تنهایی میزان استرس را تعیین نمی کنند بلکه آنچه افراد در تکاپوی انجام آن هستند، آنچه به خود می گویند،گرایش ذهنی، انتظارات و نحوه ارزیابی آنها از موقعیت در میزان فشاری که تجربه می کنند تاثیرگذارند ( رایس، ترجمه فروغان،۱۳۸۷).
راهبردهای مقابله ای[۱۱]مجموعه ای از تلاش های شناختی و رفتاری فرد است که درجهت تعبیر و تفسیر و اصلاح یک وضعیت تنش زا به کار می رود. دو راهبرد مقابله ای اصلی عبارتند از راهبرد هیجان مدار و راهبرد مساله مدار (غضنفری و قدم پور،۱۳۸۷).
تلاش های شناختی و رفتاری برای جلوگیری، مدیریت وکاهش تنیدگی است (جعفر نژاد و همکاران،۱۳۸۳).
واژه های کلیدی: راهبردهای مقابله با استرس، نظریه های ارزیابی و انتساب، نظریه های مقابله
فهرست مطالب
چکیده ۴
مقدمه ۶
پیشینه نظری در حوزه راهبردهای مقابله با استرس ۹
نظریه های ارزیابیو انتساب ۱۰
۱٫ نظریه آرنولد درباره ارزیابی ۱۰
۲٫ نظریه لازاروس درباره ارزیابی ۱۱
۳٫ نظریه انگیزشی محافظت از خود ۱۲
۴٫ نظریه وینر درباره انتساب ۱۳
نظریه های مقابله ۱۴
۱٫ نظریه لازاروس درباره راهبردهای مقابله ۱۴
۲٫سایر دیدگاه ها درباره راهبردهای مقابله ۱۶
نظریه میشن بام درباره آموزش ایمن سازی مقابل استرس ۱۸
تحقیقات در زمینه تاثیر راهبردهای مقابله ای با استرس ۱۹
نتیجه گیری ۲۱
فهرست منابع ۲۲
منابع
رایس، ف. فیلیپ. (۱۳۸۷). رشد انسان: روانشناسی از تولد تا مرگ. ترجمه مهشید فروغان. تهران: ارجمند.
بهروزیان، فروزان و نعمت پور، سرور.(۱۳۸۶). بررسی عوامل استرس زا، راهبردهای مقابله ای و ارتباط آن با سلامت عمومی دانشجویان ورودی سال تحصیلی ۸۵-۸۴٫ دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. مجله علمی پزشکی، دوره ۶، شماره۳٫
فیرس، ای. جری و ترال، تیموتی جی. (۱۳۸۶). روانشناسی بالینی: مفاهیم، روش ها و حرفه. ترجمه مهرداد فیروز بخت با همکاری سیف اله بهاری. تهران: رشد.
قریشی راد، فخرالسادات. (۱۳۸۹). اعتبار یابی مقیاس مقابله با موقعیت های استرس زای اندلر و پارکر. مجله علوم رفتاری، دوره ۴، شماره ۱، ص۷-۱٫
پروین، لارنس ا. و جان، اولیور بی. (۱۳۸۲). شخصیت، نظریه و پژوهش. ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور. تهران: آییژ. (تاریخ انتشار به زبان اصلی ۲۰۰۱).
دادستان، پریرخ؛ عسگری، علی و حاجی زادگان، مرضیه. (۱۳۸۷).گسترش یک مقیاس راهبردهای مقابله ای در دانشجویان: دو فرم موازی. فصلنامه روانشناسان ایرانی. سال چهارم، شماره۱۵، ص۲۳۳-۲۱۷٫
دادستان، پریرخ. (۱۳۸۴). روانشناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسال. ]ویرایش دوم[. تهران: سمت.
اتکینسون، ریتا ال. ؛ اتکینسون، ریچارد سی. ؛ اسمیت، ادوارد ای. ؛ بم، داریل جی. و هوکسما، سوزان نولن. (۱۳۸۵). زمینه روانشناسی هیلگارد. ترجمه براهنی و همکاران. ویراستاری محمد نقی براهنی. تهران: رشد.
شاهمیری، حسن و قریشی زاده، محمد علی. (۱۳۸۵). رابطه راهبردهای مقابله ای با ویژگی های فردی و شدت افسردگی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی. مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز. دوره ۲۸، شماره ۱، ص۸۱-۸۶٫
محمدپور یزدی، احمدرضا؛ بیرشک، بهروز؛ فتی، لادن و دژکام، محمود. (۱۳۸۸). مطالعه مورد-شاهدی سبک های دفاعی و اضطراب حالت-صفت در دانشجویان مبتلا به اختلال اضطراب منتشر. مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی. سال یازدهم، شماره ۱، پیاپی ۴۱، صفحه ۱۴٫
غرایی، بنفشه؛ محمدی، داود و اصغرنژاد فرید، علی اصغر. ( ۱۳۸۷). ارتباط اختلا لهای رفتاری، سبکها و راهبردهای مقابله ای در دانش آموزان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. سال چهاردهم، شماره ۱، ۳۹-۴۵٫
غضنفری ، فیروزه و قدم پور، عزت الله . (۱۳۸۷). بررسی رابطه راهبرد های مقابله ای و سلامت روان در ساکنین شهر خرم آباد. فصلنامه اصول بهداشت روان، سال دهم، شماره۳۷، ص۴۷-۵۴٫
جعفر نژاد، پروین؛ فرزاد، ولی اله؛ مرادی، علیرضا و شکری، امید. (۱۳۸۳). بررسی رابطه میان پنج عامل بزرگ شخصیت سبک های مقابله ای و سلامت روان در دانشجویان کارشناسی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی. سال ۳۵، شماره۱، ص۷۴-۵۱٫
مقدمه
بطور کلی تنش یا فشار روانی یکی از فعال ترین حوزه های پژوهشی(۴۰۰۰۰ تحقیق درهمین دهه) در سال های اخیر بوده است و قرن اخیر را عصر فشار روانی نامیده اند(کارلیل و وودز[۱]،۲۰۰۲).
درچهل سال گذشته تا کنون نتایج پژوهش های مختلف نشان داده اند که فشارهای روانی مربوط به کار فقط علت بیماری و غیبت نیستند، بلکه بر جابه جایی کارکنان و کاهش کارآمدی و عملکرد آن ها در سازمان نیز موثرند(کلارکسون، هودکینسون[۲]،۲۰۰۷). برای مقابله با این مسئله چندین سال است که روش های مدیریت استرس به منظور آموزش افراد جهت چگونگی پیشگیری، کاهش و همچنین مقابله و سازگاری با فشار روانی تدوین گشته است. مدیریت استرس در کار، فرایند پیوسته ی نظارت، تشخیص و پیشگیر از محرک های تنش زای مفرط است که اثرات مضری بر بازدهی کارکنان و مدیران دارند. این محرک های تنش زا بیشتر تابع محیط و ادراک فرد از محیط هستند(رایتنو و کلاینر[۳]، ۲۰۰۴).
سبک های مقابله ای به تلاش های شخص برای کنترل موقعیت استرس زا گفته می شود(اوره [۴]و همکاران، ۲۰۰۳).سبک های مقابله ای مجموعه ای از تلاش های شناختی و رفتاری فرد است که در جهت تغییر و تفسیر و اصلاح یک وضعیت تنش زا به کار می رود و منجر به کاهش رنج ناشی از آن می شود(کارور[۵] و همکاران،۱۹۹۳).سبک های مفابله ای تلاش مستمر به منظور سازگارشدن افراد با وضعیت نامتعادل است. در صورت استفاده از سبک های مقابله موثر، هیجانات تعدیل شده و استرس برطرف می گردد(زوپیریا گورستید[۶]و همکاران، ۲۰۰۷).راهبردهای مقابله مجموعه ای از پاسخ های رفتاری و شناختی است که هدفشان به حداقل رساندن فشارهای موقعیت استرس زاست(لازاروس وفولکمن، ۱۹۸۴،به نقل از کولینز، ۲۰۰۸).
سبک های مقابله با استرس به راهبردهای شناختی و رفتاری که افراد برای جلوگیری، مدیریت و کاهش استرس به کار می برد گفته می شود(اندلر و پارکر،۱۹۹۰).
فرایند مقابله عمدتا از فعالیت ها و اقدامات شناختی و رفتاری فرد برای مدیریت استرس تشکیل می شود. محققان، مقابله را تعادل تلاش هوشیاری برای مواجهه با مطالبات استرس زا می دانند. در این مقابله پاسخ های رفتاری آموخته شده، از طریق محدود سازی اهمیت موقعیت خطرناک یا ناخوشایند (مطالبات استرس زا)، استرس را کاهش می دهد. گرچه راهبردهای مقابله ، فعالیت های بسیاری را شامل می شوند، اکثر آنها مبین تلاش برای بهبود یک موقعیت دشوار مثل طراحی نقشه و اقدام عملی(مقابله مسئله مدار)، یا برای تنظیم درماندگی هیجانی مثل جستجوی دیگران برای حمایت عاطفی یا کاهش شدت دشواری موقعیت از نظر شناختی(مقابله هیجان مدار) هستند(راجرز[۷] و همکاران، ۲۰۰۶).
پیشینه نظری در حوزه راهبردهای مقابله با استرس
با وجود استفاده زیاد از واژه “استرس” هنوز تعریف دقیقی از آن وجود ندارد (برانون و فایست[۱]، ۲۰۰۰، به نقل از فیرس و ترال[۲]، ترجمه فیروز بخت،۱۳۸۶). منظور عده ای از استرس، کیفیت محرک بیرونی و منظور عده ای دیگر، نحوه واکنش به محرک هاست. گروهی دیگر استرس را محصول تعامل محرک و پاسخ میدانند. امروزه اکثر روان شناسان سلامت طرفدار دیدگاه تعامل گرای سوم هستند و استرس یا فشار روانی را فرایندی می دانند که در آن مجموعه ای از عوامل از جمله یک رویداد محیطی به عنوان عامل استرس زا، ارزیابی فردی از دشوار یا تهدید آمیز بودن آن رویداد، پاسخ ها (فیزیولژیکی، هیجانی، شناختی و رفتاری)، ارزیابی مجدد و تغییر در عامل استرس زا وجود دارند (رایس، ۱۹۹۸، به نقل از فیرس و ترال، ترجمه فیروز بخت،۱۳۸۶).
رویدادهای تنش زا به ویژه آنهایی که پیش بینی ناپذیر یا مهار نشدنی ادراک می شوند، موجب می شود افراد در تصویر از خود تردید کرده و فرد را دچار تنش بیشتری می کنند. این اتفاق به ویژه در کسانی شایع است که ارزیابی منفی بیشتری از رویدادها انجام می دهند. برای ارزیابی تنش زا بودن رویدادها به طور کلی سه دیدگاه وجود دارد. براساس نظریه روانکاوی میان اضطراب عینی که پاسخی است معقول به موقعیت های تنش زا و اضطراب روان رنجور که بی تناسب با تنش است، تفاوت وجود دارد. به عقیده فروید اضطراب روان رنجور ریشه در تعارض های نا هشیار دارد. بر اساس رویکرد رفتار گرایی، انسان ها در مواجهه با موقعیت هایی که قبلا تنش زا بوده اند واکنش ترس و اضطراب را از خود نشان می دهند چراکه این پاسخ ها را آموخته اند. بر اساس این دیدگاه اگر نخستین واکنش انسان به موقعیت تنش زا، اجتناب یا فرار از آن باشد، پیوندی میان این پاسخ و آن موقعیت برقرار کرده و به این ترتیب هیچگاه در نمی یابد چگونه بر آن موقعیت غلبه کند. بر اساس رویکرد شناختی، برخی افراد برای رویدادها اسنادهای علی خاصی در نظر می گیرند که آنها را در برابر رویدادها آسیب پذیر می سازد. امروزه دیدگاه شناختی در زمینه ارزیابی رویدادهای تنش زا بیش از سایر رویکردها مورد توجه است لذا در قسمت بعدی به برخی تبیین هایی که در چهارچوب این دیدگاه قرار دارند اشاره می شود (اتکینسون[۳] و همکاران، ترجمه براهنی و همکاران، ۱۳۸۵).
[۱].Carlyle& Woods
[۲] .Clarkson & Hoodgkinson
[۳] .Raitano & Kleiner
[۴] .Avero
[۵] .Carver
[۶] .Zopiria Gorostidi
[۷] .Rogers
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
ارسال نظر