عنوان

مقاله دیدگاه‌های مربوط به خلاقیت

تعداد صفحات: ۳۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

یکی از ویژگی‌ها  و صفات شناختی که در مباحث مختلف مورد توجه محققین و پژوهشگران قرار گرفته است ویژگی خلاقیت است با توجه به مشکلات مختلفی که دنیای امروز با آن دست به گریبان است توجه به تفکر انتقادی و عامل پیش‌بینی کننده آن یعنی خلاقیت از اهمیت ویژه‌های برخوردار است.

گیلفورد (۱۹۵۰) معتقد است خلاقیت مجموعه ای از  توانایی‌ها  و خصیصه هاست که موجب تفکر خلاق می‌شود. ورنون[۱] (۱۹۸۹) خلاقیت را توانایی شخص در ایجاد ایده، نظریه ها،  بینش‌ها   یا اشیای جدید و بازسازی در علوم و سایر زمینه‌ها  می‌داند که بوسیله متخصصان به عنوان پدیده ای ابتکاری و از لحاظ علمی، زیبا شناسی، فناوری و اجتماعی با ارزش قلمداد می‌شود. سیمونتون[۲](۲۰۰۳)خلاقیت را توانایی تولید ایده‌های اصلی و سازگارانه می‌داند. معمولاً برای خلاقیت چهار بعد در نظر گرفته می‌شود که عبارتند از :

سیالی: در این بعد فکر درگیر عقایدی است که در یک حیطه خاص ذهنی و فکری شامل تعدادی جواب و عقیده ممکن است. بنابراین، بیشترین ایده وبیشترین تداعی صرف نظر از صحت آنها مورد نظر است.

انعطاف پذیری : فردی که دارای ویژگی انعطاف پذیری است همیشه راه‌های گوناگون را مورد آزمایش قرار می‌دهد، اگر آجری به او نشان دهند می‌تواند کاربردهای مختلفی برای آن پیشنهاد می‌کند. وی غالباً به کاربرد‌های غیر معمول چیزها می‌اندیشد. فرد خلاق در صورت تغییرشکل و یا مطرح کردن آن از بعدی دیگر، قدرت و توانایی لازم را برای تغییر در جهت فکر خود دارد.

بسط: آفرینش­گری تنها شامل ابداع نیست، بلکه در برگیرنده ابداعی است که به صورت موفقیتی خلاق تحقق می‌یابد. از این رو، آفرینش­گر نه تنها دارای ایده‌های تازه است، بلکه آنها را تعقیب نیز می‌کند.

ابتکار(اصالت)­یا تازگی: ابتکار از وسیع ترین ویژ گی‌های آدمی‌است. این ویژگی دربرگیرنده توانایی‌هایی مانند: ابراز عقیده، رهیابی و استفاده از چیزها یا موقعیت‌ها به روش غیر معمول است. این وسعت نظر در آفرینش­گری صحبت از ابتکار را در قالب اصطلاحات ویژه دشوار می‌سازد.

واژه های کلیدی:خلاقیت،دیدگاه های کلی مربوط به خلاقیت،فرآیند خلاقیت، ویژگی های افراد خلاق،عوامل موثر بر خلاقیت

فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۶
خلاقیت ۷
تعریف خلاقیت ۹
دیدگاه‌های کلی مربوط به خلاقیت ۱۰
۱- دیدگاه غرب از خلاقیت ۱۰
۲- دیدگاه شرق از خلاقیت ۱۱
۳- نظریه‌ها و مکاتب روانشناسی درباره خلاقیت ۱۱
۴- نظریه روان تحلیلگری ۱۱
۵- نظریه روان تحلیل گری جدید ۱۲
۶- ای. جی. اسکاکتل ۱۳
۷- وایت ۱۴
۸- نظریه تداعیگرایی ۱۴
۹- نظریه رفتارگرایان ۱۵
۱۰- نظریه‌های انسان گرا ۱۵
۱۱- نظریه گشتالت و شناخت گرایی ۱۸
۱۲- دیدگاه گیلفورد نسبت به خلاقیت ۲۰
۱۳- کوشلر ۲۱
فرآیند خلاقیت ۲۲
۱- مرحله آمادگی ۲۲
۲- مرحله نهفتگی (تکوین) ۲۲
۳- مرحله اشراق (بینش) ۲۳
۴- مرحله اثبات (مقابله) ۲۳
ویژگی‌های افراد خلاق ۲۳
عوامل مؤثر بر خلاقیت ۲۴
۱- عوامل خانوادگی مؤثر بر خلاقیت ۲۴
۲- عوامل اجتماعی مؤثر بر خلاقیت ۲۵
۳- موانع خلاقیت ۲۵
۴- آموزش خلاقیت ۲۶
نتیجه گیری ۲۸
منابع ۳۰

منابع

خسروانی، س و گیلانی، ب (۱۳۸۶). خلاقیت و سلامت روان. مجله روانشناسی و علوم تربیتی. ۳۷ (۲): ۸۳-۶۵٫

استادی، علیرضا (۱۳۸۴). بررسی رابطه خلاقیت، انگیزه تحصیلی و مهارت‌های شناختی با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پسر سال اول متوسطه شهرستان داراب. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.

حسینی، افضل السادات . ( ۱۳۷۸) . خلاقیت و رشد آن درسازمان ، فصلنامه تحول اداری ، دوره چهارم ، شماره۱۷، ۱۱-۲۳٫

نظری، فرزانه (۱۳۹۰). بررسی رابطه بین سبک‌های فرزندپروری والدین با خلاقیت دانش آموزان راهنمایی دختر در شهر اهواز، پایان نامه کارشناسی روانشناسی بالینی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

سیف ، علی اکبر (۱۳۸۶). روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری و آموزش). ویرایش پنجم،تهران: انتشارات آگاه.

پیرخائفی، ع، معنوی پور، د و پاشاشریفی، ح (۱۳۸۶). مقایسه خلاقیت و هوش دانشجویان رشته‌های مختلف تحصیلی. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی. ۳(۱): ۴۲-۲۹٫

۲(۵): ۹۸-۸۹٫

عابدی، جمال (۱۳۷۲). خلاقیت و شیوه‌های نو در اندازه گیری آن. مجله ی پژوهش‌های روان شناختی، ۲(۱و۲): ۱۷-۳۱٫

ممبینی، رحم خدا. (۱۳۷۹). رابطه خلاقیت، خودشکوفایی و عزت نفس آموزگاران مرد با  سلامت روانی و عملکرد شغلی آنان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه سوم تا پنجم دبستان شهرستان باغملک. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز. 

میلانی فر، بهروز (۱۳۸۸). روان شناسی کودکان و نوجوانان استثنایی. چاپ هشتم، تهران: انتشارات قومس.

– اسبورن.الکس، اف .(۱۳۷۸). پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت. ترجمه حسن قاسم زاده، تهران: نشر دیبا، صفحه ۴۶- ۱۶٫

مقدمه

با توجه به تغییرات سریع اجتماعی، انفجار اطلاعات، افزایش جمعیت و …، افراد می­بایست برای رویارویی با مسائل و مشکلات روزافزون، آمادگی ارائه­ی راهکارهای جدید را داشته باشند چرا که دنیای امروز نیازمند رویکردهای جدید است (خسروانی و گیلانی، ۱۳۸۶). امروزه همه اندیشمندان و محققان معتقدند که اساس قدرت انسان ناشی از خلاقیت اوست. پس می­توان گفت: تاریخ تمدن، ثبت توانایی‌های خلاق بشر است. امروزه همه جوامع بشری به خلاقیت نیاز مبرم دارند و می‌توان اذعان نمود که خلاقیت رمز اصلی و اساس پیشرفت ومانع وابستگی یک جامعه پویا است و اساس آسایش و رفاه بیشتر انسان در زندگی فردی و اجتماعی حال و آینده است (حسینی، ۱۳۷۸).

یکی از ویژگی های برجسته انسان قدرت تفکر اوست و عالی ترین مظهر تفکر، تفکر خلاق است (خورشیدی، آزادبخت و دیلمقانی، ۱۳۸۵). خلاقیت[۱] به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی او مطرح است و عبارت است از تحولات دامنه دار و جهشی در فکر و اندیشه انسان به طوری که حائز یک توانایی در ترکیب عوامل قبلی به طرق جدید باشد (آقا فیشانی، ۱۳۷۷). گیلفورد خلاقیت را با تفکر واگرا (دست یافتن به رهیافتهای جدید برای حل مسایل) مترادف می دانست (خسروانی و گیلانی، ۱۳۸۶).

 خلاقیت

خلاقیت به عنوان یک موضوع روانشناختی و یک پدیده ی اجتماعی از دیدگاههای مختلف فلسفی و علمی با تعاریف متعدد و متفاوت مطرح شده است ولی هنوز درباره ی آن، تعریفی که مورد پذیرش همگان باشد در دسترس نیست. استرنبرگ (b2001) معتقد است خلاقیت ترکیبی است از قدرت ابتکار، انعطاف پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که فرد را قادر می سازد که به نتایج مولدی بیندیشد که حاصل آن رضایت شخصی و خشنودی دیگران است. شلی[۲] (۱۹۹۱) می گوید خلاقیت یک فرآیند تفکر عقلانی است که مستلزم کوشش های شناختی بسیار است و پیامد بالقوه این فرایند، رفتار خلاق است. از دیدگاه رابینز[۳]  (۱۹۹۱) خلاقیت به معنای توانایی ترکیب اندیشه ها و نظرات در یک روش منحصر به فرد با ایجاد پیوستگی بین آنان می باشد. آمابیل (۱۹۸۳) خلاقیت را نتیجه ی انگیزه ی ذاتی فرد، دانش و توانایی ها و مهارت های مربوط به موضوع می داند.

هارینگتن[۴] (۱۹۹۶) معتقد است خلاقیت محصول فرد واحدی، در یک زمان واحد، در جای خاص نیست بلکه عبارت از یک زیست بوم است. همان گونه که در زیست بوم موجودات زنده با یکدیگر و با محیطشان در ارتباط می باشند، در زیست بوم خلاق همه ی اعضا و همه ی جنبه های محیطی در حال تعامل با یکدیگر هستند. بنابراین با توجه به تعاریف بالا می توان نتیجه گرفت که به خلاقیت نمی توان با تمرکز بر یک بعد نگریست و هر یک از ابعاد شخصیتی، محیطی، فرایند و محصولی به تنهایی نمی توانند بیانگر ماهیت خلاقیت باشند. لذا خلاقیت حاصل مجموع عوامل شخصی، فرایند و محصول است که در یک محیط اجتماعی در حال تعاملند (آگاهی اصفهانی، ۱۳۸۱).

رزمالاگا (۲۰۰۰، به نقل از مشبکی و وفایی، ۱۳۸۲) معتقد است که خلاقیت شامل فرایندی است که از سه مرحله:

ساخت دهی، شناخت و تعریف مسئله

آمادگی وکسب داده های مرتبط با مسئله

ایده دهی و ارزیابی تشکیل گردیده است.

خلاقیت واﮊه ای عربی است که ریشه آن “خلق” به معنی آفریدن است. در لغت نامه دهخدا خلاقیت، خلق کردن و به وجود آوردن است و خلاق، شخصی است که دارای عقاید نو باشد (سام خانیان، ۱۳۸۴).

[۱] – Creativity

[۲] -Shelly

[۳] -Robbins

[۴] -Harrington

[۱]. Werneun

[۲]. Simonton

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .