عنوان

مقاله خشکسالی

تعداد صفحات: ۲۵

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

خشکسالی گرانترین بلای طبیعی است به طوری که سالانه به طور متوسط بین ۶ الی ۸ میلیارد دلار خسارت جهان به بار می آورد.

تغییرات اقلیمی یکی از ویژگیهای طبیعی چرخه ی اتمسفری می با شد که بر اثر آن ناهنجاریها و یا نوساناتی  در روند پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی و دما حاصل  می شود. این ناهنجاری ها در بسیار از نقاط دنیا شدید است و موجب اختلال در اکوسیستم های طبیعی می گردد. خشکسالی ها نشانه‎ی روشنی از این تغییرات اقلیمی می باشند که بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا را با شدتهای زیاد هر چند سال یکبار در برمی‎گیرند.

خشکسالی پدیده ای است که از دیرباز توجه انسان را به خود جلب نموده است و تحقیقات فراوان در مورد خشکسالی ها در اکثر کشورهای دنیا و حتی در ایران به انجام رسیده است. به طوری که در تعیین دوره های خشک استرالیا، گیبس و ماهر(Gibbsand Mahen967) با استفاده از شاخص دهک و مرتب کردن داده های بارندگی ماهانه گام های مهمی را برداشته اند. همچنین پالمر جفو اولین کسانی است که خشکسالی را به طور عملی و با استفاده از قوانین فیزیکی و ریاضی در غالب گزارشی تحت عنوان خشکسالی هواشناسی مورد بررسی قرار داده که در روش خود متکی بر داده های هواشناسی و هیدرولوژکی بوده است. غیور و همکارانش (۱۳۷۶) در بررسی گستردگی و فراوانی خشکسالی ها دریافتند که ایران در سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ عموما با ترسالی و در سال ۱۹۷۳ خشکسالی شدیدی داشت. آنها همچنین متوجه شدند که به ازای افزایش هر ۱۰۰ میلی متر به متوسط سالانه کور ۴۱% از پهنه های خشک کاهش می یابد چنانچه میانگین بارش کشور به ۴۰۰ میلی متر برسد، تمام کشور از خشکسالی رها می شود. در تعیین الگوهای ماهانه خوش اخلاق(۱۳۷۶) علت اصلی خشکسالی و ترسالی های ایران را الگوهای فشار می داند. غیور و خسروی (۱۳۸۰) در بررسی اثر پدیده انسوبرنا به هنجاری های بارش تابستانی و پاییزی جنوب شرق ایران به این نتیجه رسیدند که در فصل تابستان طی فازها گرم انسو شرایط خشکسالی تابستانی و در فازهای سرد شرایط ترسالی اتفاق می افتد ولی در پاییز عکس این حالت رخ می دهد

واژه های کلیدی:خشکسالی، انواع خشکسالی، ویژگیهای فضایی و زمانی خشکسالی، روش های مطالعه خشکسالی

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
مفهوم کلی خشکسالی ۷
انواع خشکسالی ۸
۱٫ خشکسالی هواشناختی ۸
۲٫ خشکسالی هیدرولوژیکی ۹
۳٫ خشکسالی کشاورزی ۱۱
۴٫ خشکسالی اقتصادی- اجتماعی ۱۱
پیامد اثرات خشکسالی ۱۲
شدت و وسعت خشکسالی ۱۲
ملاحظات خشکسالی در رابطه با ایران ۱۳
ویژگیهای فضایی و زمانی خشکسالی ۱۴
۱٫ آغاز و خاتمه خشکسالی ۱۴
۲٫ شدت خشکسالی ۱۵
۳٫ فراوانی خشکسالی ۱۵
۴٫ وسعت منطقه ای خشکسالی ۱۶
روش های مطالعه خشکسالی ۱۶
۱٫ روش مطالعه بیلان آبی ۱۶
۲٫ شاخص ترنتوایت ۱۷
۳٫ شاخص خشکسالی پالمر(PSDI ) 17
۴٫ روش های تحلیل جریان ۲۰
۵٫ روش تحلیل داده های بارندگی ۲۱
۶٫ روشهای تحلیل سینوپتیکی ۲۲
۷٫ روش استفاده از اطلاعات ژئومورفولوژیک و تاریخی ۲۲
نتیجه گیری ۲۳
منابع و مآخذ ۲۴

 منابع و مآخذ

۱-کردوانی، پرویز، ۱۳۸۰، خشکسالی و راههای مقابله با آن در ایران، انتشارات دانشگاه تهران چاپ اول

۱-علیجانی و بهلول، کاویانی محمدرضا، ۱۳۷۱، مبانی آب و هواشناسی، تهران سمت

۲-علیجانی، بهلول  وجعفرپور، زین العابدین، جانبار قبادی، غلامرضا، ۱۳۸۴، تحلیل خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر، فصلنامه سرزمین شماره۷، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

۳-علیجانی، بهلول و کاویانی، ۱۳۷۹، آب و هوای ایران ا، انتشارات سمت تهران

۴-علیجانی، بهلول، بنی واهب، علیرضا، ۱۳۸۴، خشکسالی ترسالی و پیش بینی تغییرات اقلیم منطقه ییرچند با استفاده از مدل‎های آماری مجله پژوهشهای جغرافیایی شماره ۵۲، دانشگاه تهران

۵-نجمائی، محمد، ۱۳۶۹، هیدرولوژی مهندسی، انتشارات سارا

۶- کاویانی، محمدرضا، ۱۳۷۵، بررسی اقلیمی شاخص خشکسالی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی

۷-جوینده کهنه گوارابی، زینب، ۱۳۸۷، خشکسالی و اثرات آن روی منابع آب سطحی حوضه تالاب انزلی، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

۸-دریایی، مهران، ۱۳۸۵، شناخت پدیده خشکسالی و اثرات آن بر روی محصولات کشاورزی شهرستان تنکابن، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

۹-رمضانی، بهمن، ۱۳۷۸ بررسی روند تغییرات دما- بارش در غرب گیلان با تاکید بر خشکسالی، طرح پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی،

۱۰-رمضانی، بهمن، ۱۳۸۱، شناخت روند خشکسالی با استفاده از داده های بارندگی در حوضه تالاب انزلی، مجله فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر،

مقدمه

خشکسالی یکی از چالشهای قرن حاضر است که در آینده یکی از مشکلات عمده بشریت به حساب خواهد آمد افزایش جمعیت رشد روزافزون فعالیتهای کشاورزی و صنعتی و گسترش بی رویه شهرها منجر به تشدید مصرف منابع آب و ایجاد بحرانهای منطقه ای ناشی از خشکسالی در بساری از نقاط جهان شده است. آب این منبع حیاط بخش به عنوان یکی از سه عامل اصلی تشکیل و بقای محیط زیست (خاک، هوا، آب) بیش از هر زمان دیگر مورد توجه می باشد. اهمیت این مسئله به خاطر نیاز روزافزون و پایین آمدن کیفیت آب در سح جهانی نتیجه سهل انگاری و سودجویی افراد و سازمانها روز به روز افزایش یافته به نحوی که در آینده نزدیک بوجود آورنده مسائل حاد سیاسی و اجتماعی گردد (سایت سازمان هواشناسی).

کشور ما در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است و خشکی جزء فطرت و صفت ذاتی آن است تغییرات شدید مقدار بارش، شدت و پراکنش زیاد بارندگی و نوسانات دما از خصوصیات دائمی این مناطق است. خشکسالی نیز به عنوان یک عارضه موقت هر چند سال یکبار در این مناطق حادث می شود و در نتیجه اثرات خسارت بار خشکسالی در ابعاد مختلف، برنامه ریزی­های توسعه­ای کشور را دچار رکود نموده و بحرانهای گسترده سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در نواحی مختلف کشور ایجاد می­نماید.

مفهوم کلی خشکسالی

خشکسالی عبارت است از کاهش غیرمنتظره بارش در مدتی معین در منطقه که لزوما خشک نیست. این کاهش آنقدر که روند عادی رشد را در منطقه مختل می کند بنابراین خشکسالی ویژگی های دائمی منطقه نیست و در هر رژیم آب و هوایی اتفاق می افتد (علیجانی و کاویانی، ۱۳۷۹، ص۲۵۸).

خشکسالی کمبود شدید آب را موجب می شود و به صورت از بین رفتن محصولات کشاورزی و قحطی خودنمایی می کند (نجمایی، ۱۳۶۹، ص۱۲۷).

خشکسالی یک روند رویداد یا واقعه اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت و استمرار و شدت وسعت منطقه تحت تاثیر و محیط آن دارد که می توان کوتاه و کمتر زیانبخش و یا طویل المدت شدید و کشنده باشد (کردوانی، ۱۳۸۰، ص۲۳).

خشکی و خشکسالی نتیجه اثرات متقابل بین محیط زیست طبیعی و اجتماعی است و اثرات پدیده خشکسالی نه تنها روی تولید محصولات کشاورزی موثر بوده است، بلکه به طور همزمان بر روی تمام موجودات زنده شامل گونه های گیاهی و جانوری (اهلی و وحشی) و همچنین انسانها تاثیرگذر می باشد. به هر حال از آ‹جایی که مفهوم خشکسالی مفهوم پیچیده ای است به منظور جلوگیری از سوء تفاهم و ارائه تعابیر متفاوت تعریف روشن و مشخص آن اهمیت زیادی دارد که در ابتدا تمایز بین واژه های خشکی و خشکسالی ضروری است. خشکی دارای مفهوم کلی بوده است و برای عناصر مختلف محیط زیست به کار نمی رود. حال آنکه خشکسالی نه تنها بیانگر اثرات مختلف بر روی موجودات کوچک (میکرو ارگانیسم ها) حیوانات و انسانها نیز در این پدیده مورد مطالعه قرار می گیرد.

خشکی یک واژه بوم شناسی – زراعی و اجتماعی است(کردوانی، ۲۴، ۱۳۸۰).

خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است گرچه به اشتباه آن را واقعه ای تصادفی و نادر می پندارند. این پدیده در تمامی مناطق اقلیمی رخ می دهد. گرچه مشخصات آن از یک منطقه به یک منطقه دیگر کاملا متفاوت است. همان طور که گفته شد خشکسالی یک اختلاف موقتی است و با خشکی تفاوت دارد. چراکه خشکی صرفا محدود به مناطق با بارندگی اندک است و حالتی دائمی از اقلیم می باشد.

خشکسالی جزو بلایای طبیعی نامحسوس است گرچه تعاریف متفاوتی برای این پدیده ارائه شده است لیکن در کل حال کمبود بارش در طی یک دوره ممتد زمانی معمولا یک فصل یا بیشتر می شود. این کمبود منجر به نقصان آب برای برخی فعالیتها، گروهها و یا یک بخش زیست محیطی می شود. خشکسالی بایستی در رابطه با برخی شرایط متوسط درازمدت از موازنه مابین بارش و تبخیر و تعرق در نظر گرفته شود. معمولا در هر منطقه‎ای یک شرایط خاص به عنوان نرمال تعریف می شود.

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .