عنوان

مقاله اختلال بیش فعالی – نارسایی توجه و درمان شناختی – رفتاری آن

تعداد صفحات:۵۲

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

براساس چهارمین راهنمای آماری و تشخیص (DSM IV)افرادی که نشانه های فقدان توجه- بیش فعالی و تکانشگری را بیش از شش ماه و به حدی ناسازگارانه نشان می دهند که میزان آن با سطح رشدی سنخیت نداشته باشد، به عنوان فردی دارای اختلال بیش فعالی/ نارسایی توجه شناسایی می شوند(نیکخو، ۱۳۸۳).

اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات رشدی است، که معمولاً نشانه های آن در اوایل زندگی کودک و سنین پیش از دبستان ظاهر می شوند و اغلب نشانه های آن تا پایان کودکی و نوجوانی و در هفتاد درصد از موارد تا بزرگسالی ادامه می یابد(برجعلی، ۱۳۸۹).

شیوع اختلال نارسایی  توجه /بیش فعالی در سنین مدرسه بین ۳ تا ۷ درصد است که در آن نسبت پسرها به دخترها ۳ تا ۶ برابر است و یکی از رایج ترین اختلال های روان شناختی کودکان است که در ۳۰ تا ۴۰ درصد مراجعان به مراکز مشاوره ای کودک گزارش شده است.افزون براین اختلال برای درصد قابل ملاحظه ای از مراجعان به مراکز درمانی بزرگسالان نیز گزارش شده است ( کانرز[۱]، ۱۹۹۹، ترجمه علیزاده و همکاران، ۱۳۸۷).

کودکان بیش فعال/ نارسایی توجه به دلیل مشکلات و رفتارهای خاصی که دارند، باعث می شوند که برخوردهای اطرافیان با این کودکان و تذکرهای پی در پی بزرگسالان، عزت نفس آنان را تحت تاثیر قرار دهد و شاید خشمی نهفته درون آنها به وجود آورد(بارکلی ،۲۰۰۳). مطالعات طولی نشان می دهد که حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد از کودکان مبتلا به این اختلال، علایم اختلال را تا نوجوانی به همراه دارند، و این اختلال در نوجوانی با میزان بالایی از رفتار مجرمانه، در ۲۵ تا ۵۰ درصد اعتماد به نفس پایین، سطح تحصیلات پایین، اختلالات سلوک و سوء مصرف مواد مخدر را نشان می دهد(تقوی، ۱۳۹۰).

درمان رفتاری شناختی که به فنون مورد استفاده برای تغییر رفتار کودکان به چگونه فکر کردن آنها تمرکز دارد اطلاق می شود و روانشناسان از اصطلاح شناختی برای اشاره به تفکر استفاده می نمایند. رفتار درمانگران شناختی چندین فرض درباره تفکر و رفتار مطرح می کنند که شیوه تفکر به صورت طبیعی بر شیوه رفتار تاثیر می گذارند و رفتار ما نیز به نوبه خود بر رفتار دیگران موثر است و این چرخه ادامه می یابد و ما اینگونه محیط اجتماعی خود را بوجود می آوریم(رونالد، همکاران، ۲۰۰۰، ترجمه صدرالسادات، ۱۳۸۱).

بنابراین این درمان رویکردی فعال، جهت بخش و از لحاظ زمانی محدود و سازمان دار است و بر این منطق استوار است که مشکلات فرد به میزان زیادی تحت ارزیابی او از وقایع است. به عبارتی دیگر در این روش افکار بیمار را تجزیه و تحلیل می کنند(هاوتون و همکاران، ۲۰۰۳، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۳).

تشخیص و درمان مشکلات رفتاری این کودکان از جنبه های مختلف دارای اهمیت است، ضمن اینکه این اختلال می تواند در حوزه های دیگر زندگی این کودک و یادگیری وی اختلال ایجاد نماید( ۱۳۸۹).

واژه های کلیدی: اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی، سبب شناسی، معیارهای تشخیصی انجمن روان پزشکی امریکا ،مراحل ارزیابی اختلال، راهبردهای درمان،،درمان رفتاری شناختی

 فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۷
اختلالهای دوران کودکی ۱۰
ملاک های رفتار نابهنجار در کودکان ۱۰
طبقه بندی اختلالهای کودکان ۱۲
پیشینه ی تاریخی اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ۱۳
تعاریف اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی ۱۵
ملاک های تشخیصی ADHD بر اساسDSM- IV – TR 16
اختلال نارسایی توجه با / بدون جنبشی (ADD+Hیا ADD-H) 19
همه گیر شناسی ۲۰
سبب شناسی ۲۲
متغیرهای عصب زیست شناسی (زیستی – عصبی) ۲۳
سموم محیطی و تغذیه ۲۴
عوارض قبل از تولد ۲۴
رفتار والدین ۲۵
تشخیص ۲۶
مصاحبه و فنون شرح حال ۲۷
خانواده و تاریخچه روانپزشکی فرد ۲۷
تاریخچه طبی و رشدی ۲۸
وضع سلامت ضعیف مادر ۲۸
مشاهده ۲۹
ابزارهای سنجش استاندارد ۳۰
معیارهای تشخیصی انجمن روان پزشکی امریکا ۳۱
آزمون های عصب روان شناختی ۳۱
سنجش مبتنی بر کلینیک ۳۲
تشخیص افتراقی ۳۳
مراحل ارزیابی اختلال بیش فعالی ۳۴
اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی و ملاحظه های مربوط به جنسیت ۳۶
راهبردهای درمان ۳۶
دارو درمانی ۳۷
اثرات رفتاری داروهای محرک ۳۷
اثرات بر کنترل رفتاری و توجه ۳۸
اثرات بر عملکرد شناختی و تحصیلی ۳۸
اثرات بر روابط اجتماعی ۳۹
زیان های دارو درمانی ۳۹
رفتار درمانی ۴۰
درمان شناختی- رفتاری ۴۰
پیشینه درمان شناختی – رفتاری ۴۱
درمان شناختی رفتاری برای کودکان و نوجوانان ۴۲
پیش نیاز آموزش مهارتها در درمان شناختی – رفتاری ۴۲
راهبردهای درمان شناختی – رفتاری ۴۲
درمان چند الگویی ۴۳
نتیجه گیری ۴۴
منابع ۴۵

منابع

برجعلی، محمود.(۱۳۸۹). بررسی و مقایسه تأثیر روشهای آموزش دلگرم سازی، روش رفتاری والدین و دارودرمانی بر مهارت های خود کنترلی در کودکان ADHD. پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.

علیزاده، حمید. (۱۳۸۳). اختلال نارسایی توجه/ فزون جنبشی، ویژگی ها، ارزیابی هاف درمان. تهران. انتشارات رشد.

عابدی، احمد. قوام، علی. (۱۳۸۸). روانشناسی آموزش کودکان با نقص توجه / بیش فعالی، نشر نوشته.

علیزاده، حمید.(۱۳۸۴۹٫ تبیین نظری اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی، الگوی بازداری رفتاری و ماهیت خودکنترلی. فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. شماره ۳ و ۴ .

سی. کیت. کانزر.، و جولیت، ال. جت.(۱۹۹۸). اختلال کم توجهی. ترجمه میرمحمود میرنسب(۱۳۸۶). تهران: ارجمند.

هاردمن ، مایکل ام. درو، کیلفوردمی. اگن، و نیستون. (۲۰۰۲). روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی (جامعه، مدرسه و خانواده). ترجمه حمید علیزاده، کامران گنجی ، مجید یوسفی، لویه و فریبا یادگاری. ویراست هفتم. انتشارات دانژه،۱۳۸۸٫

هالجین، ریچاردپی و وتیبورن، سوزان کراس(۲۰۰۳). آسیب شناسی روانی. ترجمه یحیی سید محمدی، تهران، انتشارات روان، ۱۳۸۳٫

محمد اسماعیل، الهه. (۱۳۸۵). درسنامه درمان رفتاری – شناختی کودکان مبتلا به بیش فعالی/ نارسایی توجه. انتشارات دانژه.

استالارد پل (۲۰۰۵). درمان شناختی رفتاری با کودکان و نوجوانان. ترجمه حمید علیزاده، علیرضا روحی و علی محمدی گودرزی، تهران، انتشارات دانژه، ۱۳۸۹٫

اختلالهای روانی انجمن روانپزشکی آمریکا(۲۰۰۰).ترجمه محمدرضا نیکخو،تهران:سخن.۱۳۸۳٫

 مقدمه

مطالعه و پژوهش در زمینه اختلالهای رفتاری و عاطفی کودکان و نوجوانان،یکی از حوزه های مهم ، پیش رو و نافذ در روانشناسی مرضی و بالینی است. از میان انواع اختلالها در دوره کودکی ، اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، شایع ترین اختلال عصبی – رفتاری است که در دوره کودکی (قبل از ۷ سالگی ) تشخیص داده می شود. در بین تمام مشکلات رفتاری شایع در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به عنوان اختلالی است که بیشترین تعداد پژوهشهای علمی در خصوص آن صورت گرفته است ، بطوری که هر سال حدود ۱۰۰ مقاله علمی در مورد آن منتشر می شود (ریف[۱] ، ۲۰۰۰،ترجمه برجعلی، ۱۳۸۹).

پیچیدگی ماهیت اختلال که لزوم توصیف و شناساندن آن را می طلبد ، تنوع راهبردهای تشخیصی ، مشکلات توأم با این اختلال و سطوح مداخلات درمانگری طرح ریزی شده ، این گستردگی پژوهش ها را توصیه می کند. (کیت[۲] ، ۱۹۹۹ ترجمه علیزاده ، همتی و رضایی ، ۱۳۸۷ ) .

افراد با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی اغلب علایمی دارند که به قدر کافی شدید است و همچنین به نحوی است که با عملکرد و فعالیت های زندگی فرد تداخل می کند . کودکان دارای این اختلال اغلب در مدرسه با مشکلات قابل توجهی رو به رو هستند و هم به لحاظ آموزش و هم از نظر اداره کلاس همواره چالش قابل ملاحظه ای را در مقابل معلمان قرار می دهند. چنین کودکانی ممکن است داخل یا بیرون از صندلی شان باشند، ممکن است دیگران را اذیت کنندیا حتی رفتارهای پرخاشگرانه ای نظیر زدن یا کشیدن مو انجام دهند(هاردمن [۳]، ۲۰۰۲) .بطور کلی محیط مدرسه برای این کودکان شرایطی فراهم می آورد که بیشترین کمبودها را در زمینه حفظ توجه ، کنترل تکانه و فرمانبرداری بروز می دهند(محمد اسماعیل ، ۱۳۸۵).

این کاملا عادی است که کودکان جنب و جوش کنند و تحرک داشته باشند و از بازی کردن لذت ببرند ولی کودکانی هستند که بسیار بی قرار، زیاد فعال ، حواس پرت ، بی ثبات و تکانشی هستند. بیان شده است که این اختلال شایع ترین دلیلی است که کودکان را به خاطر آن به درمانگاههای بهداشت و روان می آورند(علیزاده ، ۱۳۸۴ ).

اگر چه درمانهای مختلفی برای اختلال کمبود توجه / بیش فعال ابداع شده است ولی تعداد کمی از آنها به قدر کافی یا در حد مقدماتی پشتوانه تجربی دارند. این درمانها عبارتند از : دارو درمانی ،آموزش بالینی / مشاوره با والدین ، مدیریت وابستگی ویژه والدین و کلاس درس ، درمان شناختی – رفتاری(برجعلی ، ۱۳۸۹ ). بکارگیری ترکیبی از روشهای درمانی توسط والدین ، معلمان و متخصصان بطور هماهنگ و پذیرش کودک از طرف آنها به عنوان فردی که نیازمند کمک است ، باعث پیشرفتهای قابل ملاحظه  در رفتار کودکی میشود.(محمد اسماعیل ، ۱۳۸۵ ).

درمان شناختی – رفتاری موضوع را بر این قرار می دهد که آسیب شناسی روانی نتیجه نابهنجاری در فرایند شناختی است ، به ویژه فرض بر این است که مشکلات افراد مربوط به تحریف ها و نقص های شناختی هستند (استالارد[۴]، ۲۰۰۵ ، ترجمه علیزاده ، روحی و گودرزی۱۳۸۹). ویژگی های رویکردهای شناختی -رفتاری نظیر ارتباط کاری تجربی و اشتراکی ، فعال بودن ، هدفدار بودن ، متمرکز بودن بر مشکل ، آموزش مهارتهای مقابله و تاکید بر باز خورد به ویژه برای درمان مراجعان نوجوان بسیار متناسب است (عطایی ، ۱۳۹۰).

اختلالهای دوران کودکی

اکثر کودکان در جریان رشد، مشکلات هیجانی و رفتاری خاصی پیدا می کنند که معلول فشارهای رشد و انطباق با انتظارات خانواده و اجتماع است. کودکان در اثر رشد و نمو سریع، جمعیت منحصر به فردی هستند. هر یک  از نظریه های موجود، بر عامل خاصی به مقوله سبب شناسی این مشکلات در کودکان تأکید می کند. ولی ضعف نظریه ها در تبیین کامل رشد در سنین مختلف و در حوزه های مختلف، منجر به پذیرش دیدگاه جامع تری به نام بوم شناختی شده است. دیدگاهی که عوامل درون کودک، خانواده و اجتماع را که تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم بر کودک دارند، در نظر می گیرد. در این دیدگاه پیشرفت های رشدی کودک در یک حوزه با پیشرفت های رشدی کودک در حوزه های دیگر رابطه دارد. وانگهی داشتن مشکل در هر یک از حوزه های اصلی رشد بر رشد کودک در آینده تأثیر می گذارد(دادستان، ۱۳۶۶).

ملاک های رفتار نابهنجار در کودکان

در سالهای اخیر به دلایل مختلف توجه به بررسی علمی اختلالهای دوران کودکی فزونی گرفته است. نخست اینکه بسیاری از مشکلات کودکان پیامدهای بلند مدت برای کودک، خانواده و جامعه داشته است. دوم آنکه بسیاری از اختلالات دوران بزرگسالی در دوران کودکی ریشه دارند و در نهایت فهم بهتر فرایند تحول کودک و اختلالهای تحولی به پاس پیشرفت روانشناسی مرضی تحولی، پیشگیری و مداخلات مؤثر را امکان پذیر کرده است( ماش[۱] و بارکلی، ۲۰۰۳).

گر چه رفتارهای نابهنجار افراطی و شدید غالباً به آسانی  قابل بازشناسی است اما بسیاری از رفتارهای نابهنجار به خصوص آنها که تجلی خارجی آشکار ندارند از نابهنجاری های دیگر قابل تشخیص و تفکیک نبوده و حتی تمییز آنها از رفتارهای عادی و سالم نیز دشوار است. بر این اساس روانشناسان و روانپزشکان سعی کرده اند بر اساس معیارهای خاص علمی، رفتارهای هنجار را از نابهنجار متمایز سازند (شاملو،۱۳۷۳).

[۱]– mash

[۱]-Reif

[۲]Keith

[۳]-Hardman

[۴]– Stawlard

 [۱]-conners

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .