عنوان

مقاله مهارت های زندگی

تعداد صفحات: ۵۶

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

مهارت های زندگی را می توان مجموعه ای از توانایی ها که زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را فراهم می آورند دانست. این توانایی ها فرد را قادر می سازد مسئولیت نقش اجتماعی خود را بپذیرد و بدون لطمه زدن به خود و دیگران با خواسته ها و انتظارات و مشکلات روزانه به ویژه در روابط بین فردی به شکل موثر روبرو شوند. با این توصیف مهارت هایی که به مهارت های زندگی موسوم هستند بی شمارند و ماهیت و تعاریف آنها نسبت به فرهنگ ها و موقعیت ها تغییر می یابد (طارمیان،۱۳۸۰،ص۴۵).

امروزه علی رغم تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی، بسیاری از افراد در رویارویی با چالش های زندگی فاقد توانایی لازم و اساسی هستند و همین امر آنها را در برخورد با مسائل و دشواری های زندگی روزمره و مقتضیات آن آسیب پذیر کرده است. برای رویارویی با این مشکلات دستیابی به توانمندی ها و مهارت های زندگی ضروری است. یادگیری مهارت های زندگی فرد را بر رویارویی و مواجهه موثر با چالش ها و نیز غلبه بر تنش ها و مشکلات پیش رو در زندگی آماده می کند.

با توجه به اهمیت و نقش یادگیری مهارت های زندگی در پیشگیری از رفتارهای مخرب و تاثیر آن بر بهبود زندگی فردی و اجتماعی، آموزش آن، بخشی از برنامه های نظام های آموزشی را به خود اختصاص داده است. آموزش مهارت های زندگی همچون حل مساله، تصمیم گیری، مهارت ارتباطی و بین فردی، خودآگاهی و… از اهداف بنیادی نظام های آموزشی است. در نظام آموزشی ایران نیز آموزش مهارت های زندگی به دانش آموزان در دوره های گوناگون تحصیلی ذکر شده است (صافی،۱۳۷۹).

آموزش مهارت های زندگی در حال حاضر می تواند به عنوان یکی از اولویت های اصلی نظام های تعلیم و تربیت مطرح باشد.

واژه های کلیدی: مهارت های زندگی، مولفه های مهارت های زندگی، نظریه های یادگیری ، روش های تدریس مهارت های زندگی

 فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۶
جایگاه آموزش مهارت های زندگی ۱۰
پیشینه توجه به آموزش مهارت های زندگی ۱۲
تبیین مفهوم مهارت های زندگی ۱۴
انواع مهارت های زندگی ۱۷
مؤلفه های مهارت های زندگی ۲۰
۱- مهارت حل مساله ۲۱
۲- مهارت تصمیم گیری ۲۳
۳- مهارت شهروند جهانی ۲۵
۴- مهارت برقراری ارتباط ۲۷
۴-۱- اهمیت یادگیری روش های موثر برقراری ارتباط ۲۸
۵- مهارت فناوری اطلاعات ۲۹
۶-مهارت مشارکت و همکاری ۳۱
آموزش مهارتهای زندگی در چهارچوب نظریه های برنامه درسی ۳۲
۱- دیدگاه اجتماعی ۳۲
۲- دیدگاه انسانگرایانه ۳۳
۲-۱ اصول برنامه های آموزش و پرورش انسانگرایانه ۳۴
۳- دیدگاه رشدگرا ۳۵
نظریه های یادگیری مرتبط با آموزش مهارتهای زندگی ۳۶
۱- نظریه یادگیری اجتماعی ۳۶
۲- نظریه روانشناسی سازنده گرایی یا ساخت گرایی ۳۸
۳-نظریه هوش چندگانه ۴۰
جمع بندی نظریه‌های یادگیری ۴۱
روشهای تدریس مهارت‌های زندگی ۴۲
نتیجه گیری ۴۶
منابع و مآخذ ۴۷

 منابع

مهرمحمدی، محمود.(۱۳۸۵). بازاندیشی در فرایند یادهی – یادگیری و تربیت معلم،تهران: انتشارات مدرسه.

مجدفر،مرتضی.(۱۳۸۹). مهارت‌های زندگی در مدرسه ی برتر، مجله رشد ، شماره ۱، دوره ی ۱۴٫

مقدم، مسعود.(۱۳۸۵). بررسی تاثیر اثربخش برنامه آموزش مهارت‌های زندگی بر میزان آگاهی از این مهارت‌ها در گروهی از دانش آموزان مقطع چهارم دبستان‌های شهرستان سنندج، مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، شماره ۲٫

صافی، احمد.(۱۳۹۰). آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه، تهران: سمت.

صافی،احمد.(۱۳۸۵). سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران، تهران: سمت.

فرزام نیا، محمد.(۱۳۸۱). بررسی و شناسایی نقش عوامل درون سازمانی در کسب مهارت‌های زندگی، گزارش تحقیق ، شورای تحقیقات آموزش و پرورش.

طارمیان ،فرهاد.(۱۳۸۷). مهارت‌های زندگی (تعاریف و مفاهیم نظری)، مجله ژرفای تربیت شماره ۲٫

ملکی،حسن. (۱۳۸۲). برنامه درسی (راهنمای عمل)، نشر : پیام اندیشه، چاپ ششم.

ملکی، حسن.(۱۳۷۹). مبانی برنامه ریزی درسی آموزش متوسطه، تهران: سمت.

منتظر، غلامعلی.(۱۳۸۱). آموزش مهار‌های فناوری اطلاعات و تاثیر آن بر یادگیری موثر و فراگیر، فصلنامه علمی‌– پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء، سال دوازدهم، شماره ۴۲٫

فتحعلی لواسانی، فهیمه.(۱۳۷۸). مهارت‌های زندگی،تهران: معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور.

بیابانگرد، اسماعیل.(۱۳۹۰). روش تحقیق درروان شناسی و علوم تربیتی، تهران: دوران.

مقدمه

رشد و پیشرفت جوامع انسانی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و وجود شرایط لازم برای یک زیست مطلوب همواره مستلزم آن است که نظام های آموزش و پرورش و برنامه های درسی[۱] و آموزشی آنها از شاخصه ها و آمادگی های لازم برای همراهی و همگامی با تحولات و تغییرات روزافزون و شتابانی که عرصه های گوناگون حیات اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است، برخوردار باشد. صرفاً از این طریق است که نظام های آموزشی ضمن مقابله و رفع نیازهای حیاتی شهروندان می توانند کارایی[۲] و اثربخشی[۳] خود را در این حوزه اثبات نمایند. با عنایت به همین نکته است که طی سالهای اخیر توجه نظام های آموزشی به عنوان موثرترین و کارآمدترین ابزار و راهکار جهت حل مسائل، مشکلات و چالش های روزافزون جوامع انسانی بیش از بیش گردیده است و کشورهای مختلف متناسب با سطح توسعه و پیشرفت خود منابع قابل توجهی را به نظام های آموزشی اختصاص می دهند. در واقع می توان بر این نکته تاکید کرد که ” بشر امروزی برای رویارویی مولد و موثر با  چالش های علمی، صنعتی، اقتصادی و اجتماعی و اخلاقی بستری مناسب تر،کارسازتر و موجه تر از نظام تعلیم و تربیت شناسایی نکرده و بدین سبب نزد انسان های هوشمند، تحول در نظام های آموزش و پرورش به عنوان پیش نیاز به اهداف توسعه پایدار[۴] ارزیابی شده است ” (مهرمحمدی،۱۳۸۵، ص۵).

دلالت مطالب مذکور آن است که نظام های آموزشی باید بتوانند همگام و متناسب با تحولات زمانه، آمادگی ها، آگاهی ها و مهارت های لازم را در دانش آموزان به عنوان اصلی ترین مشتریان [۵]خود به وجود آورند. از این منظر، یکی از مهم ترین و اساسی ترین قابلیت ها و توانمندی هایی که ایجاد، رشد و ارتقای آنها در دانش آموزان امروزی اجتناب ناپذیر  می باشد، تلاش در مسیر آموزش مهارت های زندگی[۶] به یادگیرندان است.

اهمیت آموزش مهارت های فوق از آن روی می باشد که امروزه علیرغم بروز تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی، بسیاری از افراد در رویارویی با چالش های زندگی فاقد توانایی لازم و اساسی هستند و همین امر آنها را در برخورد با مسایل و دشواری های زندگی روزمره و مقتضیات آن آسیب پذیر کرده است (داردن و گازدا[۷]،۱۹۹۶). در عین حال که شیوه های رویارویی با مسائل نوظهور، هماهنگی و سازگاری با تغییرات، نحوه ارتباط با دیگران، فشارهای ناشی از شرایط محیطی و… همه گونه هایی از مسایل هستند که بیش از بیش در عصر جدید مطرح می شوند. بنابراین زندگی در چنین شرایطی مهارت های خاصی را طلب می کند. مهارت هایی که بتواند درست زیستن یعنی زندگی سالم و با نشاط، توام با صلح و بالندگی و کارآمدی را به ارمغان آورد (غیاث فخری، به نقل از قنبری هاشم آبادی و کدخدازاده، ۱۳۸۶).

جایگاه آموزش مهارت های زندگی

امید و هدف والدین، معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت این است که کودکان به نوجوانان و سپس به جوانان و بزرگسالانی تبدیل شوند که توانایی دسترسی موفقیت آمیز به خواسته­ها و آمال خویش و جامعه را دارا بوده و به عنوان شهروندان موثر و با کفایت در زندگی فردی و اجتماعی شایستگی هایی را بروز دهند. امید این بوده و هست که نسل آینده با تعارض و کشمکش های فزاینده زندگی روزانه سازگارانه برخورد نموده و از آسیب رساندن به خود و جامعه اجتناب کنند. همین طور وجود انسان های متعهد، نوع دوست، مستقل، با عزت، مبتکر و مشکل گشاء از امتیاز و ویژگیهای جوامع بالنده ذکر شده است (نفیسی ۱۳۷۷، به نقل از ادیب ۱۳۸۲، ص ۱۱).

چنین خواسته ها و آرمان هایی در سطوح گوناگون اهداف آموزشی نظام های تربیتی قابل مشاهده است. برای مثال در اهداف غایی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران که شورای عالی آموزش و پرورش در تاریخ۳۰/۷/۱۳۷۷ تصویب نموده است مهمترین اهداف به ترتیب زیر ذکر شده است:

پرورش متعادل عواطف انسانی و همزیستی مسالمت آمیز.

پرورش روحیه اعتماد به نفس و استقلال شخصیت.

پرورش روحیه مشارکت و همکاری در فعالیت های گروهی.

تقویت روحیه گذشت، فداکاری و ایثار در روابط اجتماعی.

پرورش روحیه مسئولیت پذیری و مشارکت در فعالیت های دینی، فرهنگی و اجتماعی.

پرورش سعه صدر و تحمل آراء دیگران در برخورد با اندیشه ها.

تامین سلامت جسمی و بهداشت روانی با فراهم کردن شرایط مناسب.

ایجاد روحیه ساده زیستی، قناعت و پرهیز از هرگونه اسراف و تجمل گرایی.

شناخت ارزش و قداست کار و معاش حلال (صافی،۱۳۸۵،صص۱۶-۱۴).

همه موارد ذکر شده از ویژگی های مطلوب یک شهروند متعادل و مقبول اجتماعی است که بایستی در نظام تعلیم و تربیت به مفهوم اعم و برنامه درسی به مفهوم اخص، سرلوحه فعالیت ها قرار گیرد. با این حال با مروری بر نظام های آموزشی و جهت گیری های علمی آن می توان دریافت که این گونه اهداف چندان جایگاهی در فعالیت های برنامه درسی و مدرسه‌ای ندارند. نظام سنتی مدارس بر طیف وسیعی از دانش ها و مهارت ها تاکید دارد که به زندگی روزمره چندان مرتبط نیست، برنامه های درسی تاکید بر گذشته دارند و افزایش دانش و اطلاعات و احساس لزوم انتقال آنها به دانش آموزان جایگاهی را برای آموزش مهارت های زندگی باقی نگذاشته است (اورکین و ون دی،۱۹۹۶).[۱]

[۱] -Orkin and Wendie

[۱] -Curricula

[۲] -Efficiency

[۳] -Effectiveness

[۴] -Sustainable development

[۵] -Consumer

[۶] -Life skills

[۷] -Dardaeh & Gazda

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .